تحلیل تغییرات بهره وری و شناسایی عوامل مؤثر بر آن در صنعت پتروشیمی
آرشیو
چکیده
مقدمه: بهره وری یکی از راهکارهای اصلی دستیابی به رشد اقتصادی در شرایط محدودیت منابع تولیدی است که نه تنها در کارایی و اثربخشی فرآیندهای تولیدی تأثیر دارد، بلکه به طور مستقیم بر کیفیت زندگی و رفاه اجتماعی نیز تأثیرگذار است. بهبود بهره وری می تواند موجب افزایش درآمد واقعی، تقویت توان خرید کالاها و خدمات، بهبود شرایط مسکن و آموزش، افزایش زمان فراغت و ارتقای برنامه های اجتماعی و زیست محیطی شود. هدف این پژوهش، اندازه گیری بهره وری و شناسایی عوامل مؤثر بر تغییرات بهره وری در صنعت پتروشیمی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.روش: این پژوهش از نوع کمی است که با استفاده از شاخص هیکس-مورستین و تحلیل پوششی داده ها به اندازه گیری تغییرات بهره وری پرداخته و سپس از تحلیل رگرسیون برای شناسایی عوامل مؤثر بر تغییرات بهره وری استفاده می کند. جامعه آماری، شامل بنگاه های فعال در صنعت پتروشیمی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه مورد مطالعه ۱۴ شرکت پتروشیمی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بودند که از سال ۲۰۱۰ به بعد فعالیت داشته اند، و به روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شدند. داده ها از طریق مراجعه به وب سایت کدال (پایگاه اطلاعاتی گزارش های مالی شرکت ها) جمع آوری و گزارش های مالی شامل ترازنامه ها، صورت های سود و زیان و سایر اطلاعات مرتبط با متغیرهای مورد مطالعه برای هر یک از شرکت ها استخراج شد. جهت اندازه گیری بهره وری، از شاخص هیکس-مورستین استفاده شد که ترکیبی از ورودی ها و خروجی ها را استفاده می کند. به علاوه، برای اندازه گیری تغییرات بهره وری، روش تحلیل پوششی داده ها به کار رفت تا کارایی نسبی هر شرکت مورد ارزیابی قرار گیرد و سپس با استفاده از شاخص هیکس-مورستین تغییرات بهره وری آنها محاسبه شود. اما برای تحلیل اثرات متغیرهای مختلف بر تغییرات بهره وری از رگرسیون حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) استفاده گردید.یافته ها: نتایج نشان داد، بیشترین رشد بهره وری مربوط به شرکت پتروشیمی فارابی در سال 1397 با نرخ 723/2 بود. همچنین، میانگین بهره وری شرکت ها در طی دوره ده ساله برابر با 024/1 به دست آمد که بیشتر از یک است و نشان دهنده افزایش بهره وری شرکت ها در این دوره است. همچنین نتایج نشان داد، سرمایه انسانی، سرمایه مالی و باز بودن تجاری تأثیر معناداری بر تغییرات بهره وری دارند.نتیجه گیری: بهره وری در صنعت پتروشیمی از طریق سرمایه گذاری در سرمایه انسانی و مالی بهبود می یابد. در این راستا، سیاست ها، برنامه ها و برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلندمدت دولت می تواند تأثیرگذار باشد. بعلاوه، لزوم توجه به توسعه منابع انسانی، تقویت سرمایه گذاری های مالی و ارتقای سطح تجارت بین المللی در بهبود بهره وری صنعت پتروشیمی تأکید می شود.Analysis of Productivity Changes and Identification of Related Factors in the Petrochemical Industry
Introduction: Productivity is one of the main strategies for achieving economic growth in conditions of limited production resources, which not only affects the efficiency and effectiveness of production processes, but also directly influences the quality of life and social welfare. Increasing productivity can raise real income, enhance purchasing power of goods and services, improve housing and education conditions, increase leisure time, and promote social and environmental programs. The aim of this research is to measure productivity and identify factors affecting productivity changes in the petrochemical industry listed on the Tehran Stock Exchange (TSE).Method: This is quantitative research employing the Hicks-Moorsteen Index (HMI) and Data Envelopment Analysis (DEA) to measure productivity changes. Subsequently, regression analysis is used to identify factors affecting productivity variations. The population includes of firms operating in the petrochemical industry listed on the Tehran Stock Exchange (TSE). The sample of the study consisted of 14 petrochemical companies that have been operating since 2010, and were selected through purposive non-probability sampling method. Data were collected by referring to the Comprehensive Database OF All Listed Companies (CODAL) website and financial reports including balance sheets, profit and loss statements, and other information related to the variables under study, extracted for each company. To measure productivity, the Hicks-Moorsteen Index (HMI) was used. It uses a combination of inputs and outputs. In addition, to measure productivity changes, the data envelopment analysis method was applied to evaluate the relative efficiency of each company. Then their productivity changes are calculated using the Hicks-Moorsteen Index (HMI). However, Generalized Least Squares (GLS) regression was used to analyze the effects of different variables on productivity changes.Findings: The results indicated that the highest productivity growth was related to Farabi Petrochemical Company (FPC) in 2018, at a rate of 2.723. Moreover, the average productivity of companies during the ten-year period was 1.024, which is more than one and indicates an increase in the productivity of companies during this period. The results also demonstrated that human capital, financial capital, and trade openness have a significant effect on productivity changes.Conclusion: Productivity in the petrochemical industry improves through investment in human and financial capital. In this regard, the government's short-term and long-term policies, programs and plans can play an effective role. In addition, the need to pay attention to human resource development, strengthening financial investments, and improving the level of international trade are crucial for improving the productivity in the petrochemical.
تبلیغات
