تأثیر بی نزاکتی خانوادگی بر رفتار شهروندی سازمانی از طریق نشخوار فکری منفی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه و هدف: سلامت نیروی کار جزء کلیدی هر سازمان موفقی است. کارکنان زمانی که سالم و شاد هستند بیشتر رفتارهای شهروندی سازمانی از خود بروز می دهند. بی نزاکتی خانوادگی به عنوان یک متغیر مهم محسوب شده است که ممکن است بر سلامت روانی کارکنان تأثیر بگذارد و در نتیجه بر رفتارهای سازمانی مختلف از جمله رفتارهای شهروندی سازمانی تأثیر می گذارد؛ اما کمتر موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته است؛ افزون براین، پژوهش های قبلی به ارتباط مستقیم بین بی نزاکتی خانوادگی و رفتار شهروندی سازمانی کمتر پرداخته اند و تنها پژوهش های کمّی عوامل مرتبط با آنها را در نظر گرفته اند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مدل مفهومی مبتنی بر نظریه حفاظت از منابع انجام شده است. هدف دیگر پژوهش حاضر بررسی ارتباط بی نزاکتی خانوادگی با رفتار شهروندی سازمانی با نقش میانجی نشخوار فکری منفی است. کارکنان دانشگاه های استان چهارمحال وبختیاری برای نمونه مطالعه انتخاب شدند؛ زیرا آنها با فشار کاری بیش از حد، برخورد دانشجویان و ساعات کاری طولانی مواجه هستند. بنابراین، در صورت قرار گرفتن در معرض رفتارهای بی نزاکتی خانوادگی، کمتر رفتار شهروندی سازمانی از خود بروز می دهند. کمتر پژوهشی این سه عامل را در یک مدل مفهومی در دانشگاه های استان چهارمحال وبختیاری بررسی کرده است. ازاین رو، پژوهش این شکاف را پر می کند و یافته ها به دانش موجود اضافه می کند. باوجوداین، تأثیر مشروط منابع مختلف در زمینه بی اخلاقی خانوادگی کمتر موردتوجه قرار گرفته است. ازاین رو، پژوهش حاضر این سؤالات پژوهشی را مطرح می کند: بی نزاکتی خانوادگی چگونه بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان تأثیر می گذارد؟ بی نزاکتی خانوادگی چگونه بر نشخوار فکری منفی تأثیر می گذارد؟ چگونه نشخوار فکری منفی بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان تأثیر می گذارد؟ آیا نشخوار فکری منفی رابطه بین بی نزاکتی خانوادگی و رفتار شهروندی سازمانی را میانجی می کند؟ روش: جامعه آماری این پژوهش کارکنان شاغل در دانشگاه های استان چهارمحال وبختیاری به تعداد 2255 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران 600 نفر حجم نمونه انتخاب و افراد نمونه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد بی نزاکتی خانوادگی لیم و تای (2014)، پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی فاکس و همکاران (2012) و پرسشنامه استاندارد نشخوار فکری منفی فرون (2015) بود. پس از تدوین طرح مقدماتی پرسشنامه تلاش شد تا میزان روایی و پایایی پرسشنامه ها تعیین شود. به منظور بررسی روایی محتوایی، پرسشنامه ها قبل از اجرا با استفاده از نظرات استادان و خبرگان بررسی شد. به منظور بررسی روایی صوری پرسشنامه های یادشده توسط 10 نفر از جامعه آماری پژوهش تکمیل شد و پس از ویرایش مفهومی برخی از سؤالات، ابزار اندازه گیری از روایی صوری برخوردار شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد تمامی شاخص های برازش، سؤال های بالای 9/0 هستند و این نشان دهنده مورد قبول بودن گویه هاست و ازسوی دیگر، پایایی پرسشنامه ها با روش آلفای کرونباخ به ترتیب 90/0، 92/0 و 90/0 برآورد شد و تجزیه وتحلیل داده ها براساس مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج: یافته ها نشان می دهد بی نزاکتی خانوادگی بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر منفی دارد که ضریب تأثیر آن 66/0- بود و نشخوار فکری منفی در رابطه بین بی نزاکتی خانوادگی با رفتار شهروندی سازمانی، به عنوان متغیر میانجی ایفای نقش کرد. نتایج بوت استرپ برای مسیرهای واسطه ای مدل پیشنهادی را می توان در جدول 8 مشاهده نمود. همان طورکه نتایج مندرج در جدول 8 نشان می دهد، حد پایین فاصله اطمینان برای نشخوار فکری منفی، به عنوان متغیر میانجی بین بی نزاکتی خانوادگی با رفتارهای شهروندی سازمانی (0925/0) و حد بالای آن (0125/0) است. سطح اطمینان برای این فاصله اطمینان، 95 و تعداد نمونه گیری مجدد بوت استراپ 5000 است. با توجه به اینکه صفر بیرون از این فاصله اطمینان قرار می گیرد، این رابطه واسطه ای معنا دار است؛ بنابراین نشخوار فکری منفی در بین رابطه بین بی نزاکتی خانوادگی با رفتارهای شهروندی سازمانی، به عنوان متغیر میانجی ایفای نقش می کند. بحث و نتیجه گیری: باتکیه بر مفروضات اساسی نظریه حفاظت از منابع، پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر بی نزاکتی خانوادگی بر رفتار شهروندی سازمانی با نقش واسطه ای نشخوار منفی پرداخته است. تمام فرضیه های پژوهش تأیید شد. یافته ها نشان می دهد بی نزاکتی خانوادگی از طریق نشخوار فکری منفی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه منفی دارد. رابطه معکوس بین بی نزاکتی خانوادگی با رفتار شهروندی سازمانی (فرضیه 1) نشان می دهد که رویدادهای نامطلوب و استرس زا در خانواده، تلاش های اختیاری کارکنان را در محیط کار کاهش می دهد و رفتار شهروندی سازمانی را کاهش می دهد. این یافته ها با پژوهش های قبلی مرتبط با بی نزاکتی خانوادگی و نتایج کار (بای و همکاران، 2016؛ دکلرک و همکاران، 2018؛ نعیم و همکاران، 2020) همسو است. تجربه بی نزاکتی خانوادگی به کاهش منابع منجر می شود که به طور مخربی بر عملکرد کارکنان در محیط کار تأثیر می گذارد. همچنین باعث افزایش خستگی عاطفی و کاهش سطح انرژی آنها می شود که رفتار شهروندی سازمانی را مهار می کند (کویین و همکاران،2012). افزون براین، با افزایش بی نزاکتی در محیط کار، بر روابط هماهنگ بین کارکنان تأثیر منفی می گذارد. در نتیجه، کارکنان منابع موقعیتی کمتری را از محیط کار تجربه می کنند که برای رفتارهای اختیاری حیاتی است (راسیک جلاویچ، 2022). این یافته نشان می دهد که تجارب نامطلوب در حوزه خانواده بر رفتارهای کاری کارکنان تأثیر می گذارد؛ زیرا مرزبندی هر دو بسیار دشوار است. ارتباط مثبت بین بی نزاکتی خانوادگی و نشخوار فکری منفی (فرضیه 2) و رابطه معکوس بین نشخوار فکری منفی و رفتار شهروندی سازمانی (فرضیه 3)، بینش جدیدی را در مورد تأثیرات مخرب موقعیت های تخلیه منابع در حوزه خانواده بر وضعیت های روان شناختی کارکنان و نتایج کار ارائه می کند. یافته های پژوهش حاضر، در مورد نقش واسطه ای نشخوار منفی بسیار معنادار است (فرضیه 4). این یافته با پژوهش های قبلی (دو و همکاران، 2018؛ جیانگ و همکاران، 2020) مطابقت دارد که نقش مداخله گر احساسات منفی و حالات روان شناختی را در زمینه بی نزاکتی خانوادگی و نتایج کار مشخص کرده اند. پژوهش حاضر، با ایجاد نقش مداخله گر نشخوار فکری منفی، مسیری را در سطح کارمند ایجاد می کند که بی نزاکتی خانوادگی و رفتار شهروندی سازمانی را به هم مرتبط می کند. این یافته نشان می دهد که اگر کارکنان بتوانند از نشخوار فکری منفی در مورد بی نزاکتی تجربه شده در خارج از کار اجتناب کنند، می توان اثرات نامطلوب چنین بی نزاکتی را کاهش داد. تقدیر و تشکر: از سردبیر محترم فصلنامه مطالعات دین، معنویت و مدیریت و سایر مشارکت کنندگان در این پژوهش قدردانی می نمایم. تضاد منافع: هیچ تضاد منافعی در این پژوهش وجود ندارد.The Impact of Family Incivility on Organizational Citizenship Behavior through Negative Rumination
Introduction and Objectives: Workforce well-being is a critical component of any successful organization. Employees who are healthy and content are more likely to exhibit organizational citizenship behaviors (OCBs). Family incivility, as a significant variable, may adversely affect employees' psychological well-being and, consequently, influence various organizational behaviors, including OCBs. However, this relationship has received limited attention from researchers. Furthermore, prior studies have seldom explored the direct link between family incivility and OCB, with quantitative research only marginally addressing related factors. Thus, the present study aims to evaluate a conceptual model based on the Conservation of Resources (COR) theory. An additional objective is to examine the relationship between family incivility and OCB, with negative rumination as a mediating variable.
Employees from universities in Chaharmahal and Bakhtiari Province were selected as the study sample due to their exposure to excessive workloads, student interactions, and long working hours. Consequently, when subjected to family incivility, they are less likely to engage in OCB. Few studies have investigated these three factors within a unified conceptual model in this regional context. This research addresses this gap and contributes to the existing literature. Nevertheless, the conditional effects of various resources in the context of family incivility remain underexplored. Therefore, this study poses the following research questions:
1. How does family incivility affect employees' OCB?
2. How does family incivility influence negative rumination?
3. How does negative rumination affect employees' OCB?
4. Does negative rumination mediate the relationship between family incivility and OCB?
Method: The study population consisted of 2,255 employees from universities in Chaharmahal and Bakhtiari Province. Using Cochran’s formula, a sample of 600 participants was selected through stratified random sampling. The research instruments included:
* The Family Incivility Scale (Lim & Tai, 2014)
* The Organizational Citizenship Behavior Scale (Fox et al., 2012)
* The Negative Rumination Scale (Frone, 2015)
Prior to distribution, the questionnaires were assessed for validity and reliability. Content validity was confirmed through expert reviews, while face validity was established by administering the questionnaires to 10 individuals from the target population. Confirmatory factor analysis indicated that all fit indices exceeded 0.9, confirming the acceptability of the items. Cronbach’s alpha coefficients for reliability were 0.90, 0.92, and 0.90, respectively. Data analysis was conducted using structural equation modeling (SEM).
Results: The findings revealed that family incivility negatively impacts OCB (β = -0.66), with negative rumination mediating this relationship. Bootstrap analysis (5,000 resamples, 95% CI) confirmed the significance of the mediation effect (lower limit = 0.0925, upper limit = 0.0125). Since zero was outside this confidence interval, the mediation was statistically significant.
Discussion and Conclusion: Drawing on COR theory, this study examined the effect of family incivility on OCB, mediated by negative rumination. All hypotheses were supported. The results indicate that family incivility negatively correlates with OCB through increased negative rumination. The inverse relationship between family incivility and OCB (Hypothesis 1) suggests that adverse family experiences diminish employees' discretionary efforts at work, reducing OCB. These findings align with prior research on family incivility and work outcomes (Bai et al., 2016; De Clercq et al., 2018; Naeem et al., 2020).
Family incivility depletes psychological resources, impairing workplace performance and increasing emotional exhaustion, thereby inhibiting OCB (Quinn et al., 2012). Additionally, heightened incivility disrupts interpersonal harmony, reducing situational resources critical for discretionary behaviors (Rasik Jelačić, 2022).
The positive association between family incivility and negative rumination (Hypothesis 2) and the negative link between rumination and OCB (Hypothesis 3) offer new insights into how resource-draining family experiences affect employees' psychological states and work outcomes. The mediating role of negative rumination (Hypothesis 4) is particularly significant, corroborating prior studies (Du et al., 2018; Jiang et al., 2020) on the interplay of negative emotions and psychological states in family incivility and work-related consequences.
By identifying negative rumination as a mediator, this study establishes an employee-level pathway linking family incivility and OCB. The findings suggest that mitigating negative rumination about off-work incivility may reduce its detrimental effects.
Acknowledgments: The authors extend their gratitude to the editor of the Journal of Religion, Spirituality, and Management and all contributors to this research.
Conflict of Interest: The authors declare no conflicts of interest.
تبلیغات
