مدلسازی پیشایندهای شکل گیری اکوسیستم همکاری بین سازمانی جهت ارائه خدمات دولت الکترونیکی یکپارچه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
شماره صفحات:
۱۸۰ - ۲۰۶
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
هدف : ایجاد خدمات عمومی باکیفیت و کارآمد همچنان یکی از چالش های اساسی دولت های مدرن است. بسیاری از ناکارآمدی های مدیریتی در بخش دولتی ناشی از عدم تطابق ساختارهای حاکمیتی با نیازها و سبک زندگی شهروندان است. چالش های کلیدی شامل پیچیدگی های بوروکراتیک، فرآیندهای اداری غیرضروری، طولانی شدن زمان ارائه خدمات، پراکندگی خدمات در میان سازمان های مختلف دولتی و کمبود منابع مالی برای پروژه های عمومی در مقیاس بزرگ است. در این میان، همکاری بین سازمانی به عنوان یک عامل کلیدی برای تحقق دولت الکترونیک یکپارچه مطرح شده است. این همکاری می تواند به رفع ناکارآمدی ها کمک کرده و بخش عمومی را به نهادی یکپارچه تر و پاسخگوتر تبدیل کند. فناوری اطلاعات (IT) نیز نقشی اساسی در این فرآیند ایفا می کند؛ چرا که باعث بهبود هماهنگی بین سازمان ها و تسهیل یکپارچگی در ارائه خدمات می شود. هدف این مطالعه، ایجاد درکی جامع از عوامل مؤثر بر شکل گیری اکوسیستم همکاری بین سازمانی و مدل سازی روابط متقابل آن ها در ارائه خدمات دولت الکترونیک مبتنی بر فناوری اطلاعات است. با شناسایی و ساختاربندی این عوامل، این تحقیق به پیشرفت نظری و عملی اکوسیستم های دولت الکترونیکی مشارکتی کمک می کند و راهکارهایی برای بهینه سازی این همکاری ها ارائه می دهد. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: پژوهش حاضر از نوع بنیادی-کاربردی است و در گام اول به منظور تبیین پیشایندها، به بررسی نظام مند ادبیات در سالهای 1990-2023 با روش فراترکیب پرداخته شد و سپس با روش مدلسازی ساختاری- تفسیری روابط بین این پیشایندها تحلیل شد. یافته های پژوهش: 22 عامل به عنوان پیشایند شکل گیری اکوسیستم همکاری بین سازمانی مبتنی بر فناوری اطلاعات شناسایی و در چهار مقوله قابلیت های درون سازمانی، قابلیت های بین سازمانی، انگیزه بیرونی و انگیزه درونی دسته بندی شد. در گام مدلسازی ساختاری- تفسیری این پیشایندها به صورت سلسله مراتب اثرگذاری در سطوح یک تا چهار طبقه بندی شدند. عوامل سطح یک شامل عامل کسب مشروعیت و عامل تجربه و دانش قبلی است. کسب مشروعیت به عنوان بنیان اولیه مطرح است که سازمان ها باید در ابتدا مشروعیت لازم را برای ورود به اکوسیستم های همکاری کسب کنند. مشروعیت می تواند از طریق تأییدهای قانونی، حمایت های دولتی و اعتماد عمومی به دست آید. تجربه و دانش قبلی در زمینه همکاری ها و استفاده از فناوری های جدید بسیار مهم است. این تجربه و دانش می تواند از طریق پروژه های قبلی، پژوهش و آموزش های مختلف به دست آید. در تحلیل خوشه بندی معیارها نیز این دو عامل در دسته محرک قرار گرفتند که بیانگر میزان اثرگذاری بالای آنها بر سایر پیشایندها است. سایر عوامل در دسته خوشه پیوندی قرار دارند که نشان می دهد از قدرت اثرپذیری و اثرگذاری متوسطی برخوردارند. محدودیت ها و پیامدها : پیشایند های شکل گیری همکاری بین سازمانی در این پژوهش با تأکید بر مجلات برتر حوزه دولت الکترونیکی و سیستم های اطلاعاتی احصا شده است و نتایج به دست آمده را نمی توان به سایر حوزه های علمی تعمیم داد. همچنین این پژوهش با تمرکز بر ارائه خدمات دولتی در کشور ایران انجام شده است. تطبیق یافته ها و توسعه پژوهش ها در قلمروهای مکانی دیگر می تواند توسعه پژوهش و تعمیم یافته ها را میسر سازد. پیامدهای عملی : در کشور ایران، هر یک از سازمان ها به طور جداگانه تلاش های زیادی جهت توسعه فناوری های اطلاعاتی در درون سازمان خود دارند. اما کمتر سازمانی قابلیت لازم برای حضور در اکوسیستم همکاری و ایجاد شبکه های بین سازمانی را با استفاده از سیستم های اطلاعاتی بین سازمانی دارد. یکی از دلایل اصلی عدم توسعه همکاری های سازمانی و ایجاد شبکه های همکاری بین سازمانی در بخش دولتی را می توان ناشی از عدم وجود قابلیت همکاری و شبکه پذیری بین سازمانی دانست. مؤلفه کسب مشروعیت و مؤلفه وجود دانش و تجربه قبلی به عنوان تأثیرگذارترین مولفه های پیشایندی شناسایی شدند. در نتیجه شکل گیری اکوسیستم همکاری برای ارائه خدمات دولتی می توان با ارتقای تعامل پذیری سیستم های اطلاعاتی بین سازمانی، بهبود تعهد بین سازمانی، بهبود روابط بین فردی، افزایش اعتماد بین سازمانی، ایجاد توان رقابتی، بهبود همسویی بین سازمانی و مزیت استراتژیک به ارائه خدمات الکترونیکی یکپارچه نائل شد. ابتکار یا ارزش مقاله : ادبیات اکوسیستم همکاری اغلب در پژوهش های حوزه کسب وکار و کارآفرینی مطرح شده بود، اما در این پژوهش در بخش دولتی مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین در این پژوهش به روابط متقابل و پویایی بین پیشایندها با تحلیل سلسله مراتبی پرداخته شد که نوآوری دیگر پژوهش است. نوع مقاله: مقاله پژوهشیModeling the Antecedents of Inter-Orgnanizational Collaboration Ecosystem Formation to Provide Integrated E-Government Services
Purpose : Providing high-quality and efficient public services remains a fundamental challenge for modern governments. Many inefficiencies in public sector management stem from the misalignment between governance structures and the needs and lifestyles of citizens. Key challenges include bureaucratic complexities, unnecessary administrative processes, prolonged service delivery times, the dispersion of services across multiple government agencies, and insufficient financial resources for large-scale public projects. In this context, inter-organizational collaboration has emerged as a crucial enabler for achieving an integrated e-government. Such collaboration can help address inefficiencies and transform the public sector into a more responsive and integrated entity. Information Technology (IT) plays a pivotal role in this process by enhancing coordination among organizations and facilitating the seamless integration of services. The objective of this study is to develop a comprehensive understanding of the factors influencing the formation of an inter-organizational collaboration ecosystem and to model their interrelationships in the delivery of IT-driven e-government services. By identifying and structuring these antecedent factors, this research contributes to the theoretical and practical advancement of collaborative e-government ecosystems and offers strategies to optimize such collaborations. Design/ methodology/ approach: This study adopts a fundamental-applied research approach. In the first phase, a systematic literature review was conducted using the meta-synthesis method to identify the antecedents of inter-organizational collaboration in the period 1990–2023. This method is a qualitative research method aimed at systematically reviewing, integrating, and synthesizing findings from multiple qualitative studies to develop new insights. Subsequently, the relationships among these antecedents were analyzed using the Interpretive Structural Modeling (ISM) and MICMAC (Cross-Impact Matrix Multiplication Applied to Classification) approach. Research Findings: A total of 22 antecedents of IT-enabled inter-organizational collaboration ecosystem formation were identified and classified into four categories: intra-organizational capabilities, inter-organizational capabilities, external motivation, and internal motivation. The ISM-based modeling classified these antecedents into four hierarchical levels of influence. Legitimacy acquisition and prior experience and knowledge were identified as the most fundamental antecedents at the first level. Legitimacy acquisition serves as a prerequisite for organizations to enter the collaboration ecosystem, which can be achieved through legal endorsements, governmental support, and public trust. Likewise, prior experience and knowledge in collaboration and new technologies were recognized as crucial enablers, which can be gained through past projects, research, and training initiatives. Cluster analysis further categorized these two factors as driving forces, indicating their high level of influence on other antecedents. The remaining factors were classified as linking factors, suggesting their moderate influence and dependency within the ecosystem. Limitations & Consequences : The study identifies the antecedents of inter-organizational collaboration based on a review of leading e-government and information systems journals. Consequently, the findings may not be directly generalizable to other academic domains. Moreover, the research focuses on public service delivery in Iran, which may limit its applicability to other geographical contexts. Future studies could validate and extend these findings in different national and organizational settings to enhance generalizability. Practical Consequences : In Iran, government organizations invest significantly in developing internal IT capabilities. However, few organizations possess the necessary interoperability and network readiness to participate in an inter-organizational collaboration ecosystem using inter-organizational information systems (IOSs). The study identifies legitimacy acquisition and prior experience and knowledge as the most influential antecedents. Establishing a robust collaboration ecosystem for public service delivery requires enhancing inter-organizational system interoperability, strengthening organizational commitment, improving interpersonal relationships, fostering inter-organizational trust, creating competitive advantages, and ensuring strategic alignment, ultimately leading to integrated e-government services. Innovation or value of the Article : While the inter-organizational collaboration ecosystem has been extensively explored in the business and entrepreneurial domains, this study uniquely examines its formation in the public sector. Additionally, the research incorporates hierarchical modeling of antecedents, capturing their interdependencies and dynamic relationships, which adds to its novelty and theoretical contribution. Paper Type : Original Paper
تبلیغات
