بازشناسی حکم ازدواج با بستگان نسبی در فقه اهل سنت (مقاله ترویجی حوزه)
درجه علمی: علمی-ترویجی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
مشهور فقیهان اهل سنت ازدواج با بستگان نسبی را مرجوح دانسته و حکم به کراهت آن داده اند. این دیدگاه برخلاف نظر رایج در فقه امامیه است که بر این نوع ازدواج تأکید دارد. فقیهان اهل سنت و علامه حلی استدلال خود را بر اساس روایاتی بنا کرده اند که ظاهراً به پیامبرص نسبت داده می شود. آنان دلیل کراهت این نوع ازدواج را به عباراتی روایات گونه نسبت می دهند که در ظاهر از پیامبر ص و خلیفه دوم آمده اند و نهی از ازدواج با بستگان نسبی را به خاطر ضعف جسمانی و ذهنی کودکان حاصل از چنین ازدواج هایی بیان می کنند. با پژوهشی که در سند و دلالت این روایات انجام شده است، مشخص گردید که این عبارات تنها بازتابی از باورهای عامیانه و دیدگاه خلیفه دوم هستند که در طول زمان به پیامبر w نسبت داده شده و نمی توانند استناد علمی داشته باشند.A Feasibility Study of Recovering Damages Exceeding Dīyah Through Financial Taʿzīr of the Offender
Dīyah (blood money) constitutes an established ruling in Islamic law, payable to victims or their heirs in cases of unintentional harm. Since its incorporation into Iran’s post-revolution legal system, a key jurisprudential debate has concerned compensation for damages exceeding the fixed dīyah amount. This study examines the legitimacy of recovering such excess damages through financial taʿzīr (discretionary punishment) imposed on offenders. Through descriptive-analytical methodology, this research reveals significant weaknesses in both the evidentiary basis ( sanadī ) and interpretive validity of narrations used to justify financial taʿzīr in such cases. The principle of al-taʿzīr bimā yarāh al-ḥākim (discretionary punishment at the judge’s discretion) proves thematically inapplicable to this context. Four substantive arguments support the impermissibility position: 1) The fixed, non-negotiable nature of dīyah under Islamic law 2) The prohibition against double punishment 3) The principle of non-authority ( ʻadam al-wilāyah ) over offenders 4) The principle of innocence ( birāʼah ) absent contradictory evidence Given the strength of these arguments, the study concludes that adjusting dīyah values to reflect real economic worth – supported by public or community institutions – represents the only shariʿah -compliant solution for adequate victim compensation, rather than imposing additional financial taʿzīr on offenders.
تبلیغات
