تحلیل حقوقی رویکردهای شورای نگهبان در زمینه تأمین مالی از طریق استقراض خارجی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از روش های مهم تأمین مالی برای اجرای طرح های کلان در کشور و جلوگیری از کسری بودجه استقراض خارجی است. استقراض خارجی همواره در مصوبات گوناگون، از جمله لوایح بودجه سالیانه کشور و لایحه برنامه پنج ساله توسعه، مورد توجه مجلس شورای اسلامی نیز بوده است. شورای نگهبان، در مقام نظارت، گاهی این مصوبات را در همان مرحله اول تأیید کرده و گاهی اطلاق این استقراض را به دلیل شمول بر قرض ربوی مغایر شرع شناخته و با توجه به اصرار مجلس بر مصوبه خود موضوع، طبق اصل 112 قانون اساسی، به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شده و مجمع، در نهایت، نظر مجلس را تأیید کرده است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی ضمن بررسی این مصوبات و تحلیل مبانی رویکردهای مختلف شورای نگهبان درباره آن ها بدین نتیجه رهنمون شد که با عنایت به فتوای امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری بر جواز استقراض ربوی به قصد نپرداختن سود امکان تأیید مصوبات مشتمل بر استقراض خارجی به حکم اولی وجود دارد. توجه به این مهم می تواند، ضمن ایجاد وحدت رویه در شورای نگهبان در خصوص استقراض خارجی، قانون گذار را از صدور احکام ثانوی و ملزم شدن به لوازم آن همچون ارجاع متعدد مصوبات به مجمع تشخیص مصلحت نظام و نیز موقتی بودن این احکام و لزوم تمدید پی در پی آن ها بی نیاز کند.Legal Analysis of the Approaches of the Guardian Council Regarding Financing through Foreign Borrowing
One of the important methods of financing for implementing large-scale projects in the country and preventing budget deficits is foreign borrowing. Foreign borrowing has always been considered in various resolutions, including the annual budget bills and the five-year development plan bill, by the Islamic Consultative Assembly. The Guardian Council, in its supervisory role, sometimes approves these resolutions in the initial stage, while at other times it recognizes the nature of this borrowing as usurious and contrary to Islamic law. When the Parliament insists on its resolution, the matter is referred to the Expediency Council according to Article 112 of the Constitution, and ultimately, the Council approves the Parliament's decision. This research, conducted through a descriptive-analytical method, examines these resolutions and analyzes the foundations of the different approaches of the Guardian Council regarding them. It concludes that, considering the fatwa of Imam Khomeini (RA) and the Supreme Leader regarding the permissibility of usurious borrowing with the intention of not paying interest, there is a primary possibility of approving resolutions that include foreign borrowing. Attention to this matter could create a unified approach within the Guardian Council regarding foreign borrowing, relieving lawmakers from issuing secondary rulings and the obligations that come with them, such as the repeated referral of resolutions to the Expediency Council and the temporary nature of these rulings, which require continuous extensions.
تبلیغات
