تأثیر مدیریت یکپارچه شهری بر زیست پذیری شهر تبریز: شناسایی راهکارها و تحلیل تأثیرات آن (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه در شهر تبریز، نبود مدیریت یکپارچه شهری به وضوح در مسائل شهری نمود پیدا کرده است. یکی از مشکلات اساسی، تعدد نهادهای تصمیم گیرنده بدون هماهنگی مؤثر میان آن ها است. شهرداری، شورای شهر، سازمان های خدماتی، پلیس راهور، شرکت های خصوصی و نهادهای دولتی، هر یک در حوزه هایی از مدیریت شهری نقش دارند، اما نبود ساختاری منسجم برای ایجاد هماهنگی میان این بخش ها به عملکرد جزیره ای منجر شده است. این ناهماهنگی باعث شده است که برخی پروژه های شهری دچار تأخیرهای طولانی مدت، اتلاف منابع مالی و نارضایتی شهروندان شوند. برای مثال، پروژه های عمرانی مانند توسعه حمل ونقل عمومی، نوسازی بافت فرسوده و توسعه فضاهای سبز به دلیل نبود یک سیاست واحد و هماهنگ میان دستگاه های اجرایی یا متوقف شده یا با کیفیت نامناسب اجرا شده اند. مشکلات مرتبط با مدیریت پسماند، آلودگی هوا و توسعه نامتوازن شهری نیز در تبریز قابل توجه است. این شهر در سال های اخیر با افزایش آلودگی هوا به دلیل رشد بی رویه خودروهای شخصی، عدم توسعه متناسب حمل ونقل عمومی و نبود سیستم مدیریت هوشمند ترافیک مواجه شده است. در کنار این، توزیع نامتوازن خدمات شهری در محلات مختلف تبریز نشان می دهد عدالت فضایی در تخصیص منابع رعایت نشده است؛ مناطقی در شمال و جنوب شهر همچنان با کمبود زیرساخت های آموزشی، درمانی و فضای سبز مواجه اند، در حالی که برخی دیگر از مناطق توسعه یافته تر، از این امکانات به طور کامل بهره مند هستند. این امر به افزایش شکاف اجتماعی و جغرافیایی در سطح شهر منجر شده و باعث کاهش سطح زیست پذیری شهروندان در مناطق کم برخوردار شده است. علاوه بر این، ضعف در مشارکت شهروندان در تصمیم گیری های شهری از دیگر مشکلات مدیریت شهری تبریز است. فرایندهای سیاست گذاری شهری معمولاً از بالا به پایین و بدون جلب نظر و مشارکت فعال شهروندان و گروه های محلی صورت می گیرد. این موضوع سبب شده است که بسیاری از تصمیمات شهری با مقاومت اجتماعی روبه رو شود و میزان اثربخشی آن ها کاهش یابد. نبود شفافیت در تصمیم گیری های شهری و دسترسی ناکافی به اطلاعات درباره بودجه ها، پروژه های توسعه ای و تصمیمات کلان شهری نیز از دیگر عوامل کاهش اعتماد عمومی به مدیریت شهری تبریز است. در چنین شرایطی، نبود مدیریت یکپارچه شهری به یکی از دغدغه های اصلی در حکمرانی تبریز تبدیل شده است. نبود یک سیستم هماهنگ که بتواند تمامی نهادهای شهری را تحت یک چارچوب مدیریتی واحد گرد هم آورد، مانعی جدی در مسیر بهبود کیفیت زندگی شهروندان و ارتقای زیست پذیری تبریز ایجاد کرده است. این مسئله ضرورت بررسی علمی و دقیق چگونگی تأثیر مدیریت یکپارچه شهری بر زیست پذیری تبریز را برجسته می کند. مواد و روش ها این پژوهش از روش تحقیق ترکیبی (کیفی کمی) استفاده می کند که شامل تحلیل محتوای سیاست های شهری، بررسی اسناد، مصاحبه با مدیران شهری و تحلیل آماری داده های جمع آوری شده از شهروندان تبریزی است. در بخش کیفی، تحلیل محتوای گزارش های شهرداری و مصاحبه با ۲۰ نفر از متخصصان شهری انجام شد. در بخش کمی، پیمایش میدانی با پرسشنامه استاندارد از ۳۸۳ نفر از شهروندان تبریزی انجام گرفت و داده ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) تحلیل شد. نتایج نشان داد حکمرانی شهری، حمل ونقل، زیرساخت ها و اقتصاد شهری تأثیر زیادی بر زیست پذیری دارند. روش ترکیبی به کار رفته سبب افزایش دقت و جامعیت تحقیق و ارائه راهکارهای عملی برای بهبود مدیریت شهری و ارتقای زیست پذیری تبریز شد. یافته ها نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد تمامی متغیرهای مستقل تأثیر مستقیم و غیرمستقیم معناداری بر زیست پذیری شهری دارند. قدرت پیش بینی بالای مدل تحقیق با مقدار Q² بالای 0/5 برای همه متغیرها، نشان دهنده قابلیت پیش بینی بالا است. حکمرانی شهری با اثر کلی 0/65 و حمل ونقل و زیرساخت ها با اثر کلی 0/62، قوی ترین تأثیر را بر زیست پذیری شهری دارند، که اهمیت سیاست گذاری های حکمرانی و توسعه زیرساخت های پایدار را تأکید می کند. میانجی های تحقیق نقش کلیدی در انتقال تأثیرات به زیست پذیری دارند؛ شفافیت مدیریتی با اثر غیرمستقیم 0/23 و اثر کلی 0/54، پایداری زیرساختی با اثر کلی 0/59 و مشارکت عمومی با اثر کلی 0/52، همگی به طور معناداری بر بهبود زیست پذیری تأثیر می گذارند. همچنین، مدیریت یکپارچه شهری با اثر کلی 0/47 و عدالت فضایی با اثر کلی 0/55، نشان دهنده اهمیت هماهنگی در تصمیم گیری ها و دسترسی عادلانه به خدمات هستند. محیط زیست شهری با اثر کلی 0/43 نیز بر اهمیت حفظ منابع طبیعی و کاهش آلودگی تأکید دارد. در نهایت، این تحلیل نشان می دهد برای ارتقای زیست پذیری شهری، سیاست گذاران باید بر سه محور کلیدی تمرکز کنند: شفافیت و حکمرانی شهری، توسعه زیرساخت های پایدار و تقویت مشارکت عمومی. ایجاد یک سیستم یکپارچه در مدیریت شهری همراه با سیاست های اقتصادی و زیرساختی هوشمند، بهبود شرایط زیست محیطی و افزایش نقش مردم در تصمیم گیری ها می تواند زیست پذیری شهری را به طور چشمگیری ارتقا دهد. نتیجه گیری بهبود وضعیت زیست پذیری شهر تبریز نیازمند اجرای مجموعه ای از راهکارهای مدیریتی و برنامه ریزی شهری است. تقویت مدیریت یکپارچه شهری از طریق هماهنگی میان شهرداری، سازمان های خدماتی و بخش خصوصی می تواند از موازی کاری ها و هدررفت منابع جلوگیری کند. افزایش شفافیت در تصمیم گیری های شهری و ایجاد سامانه های نظارت مردمی باعث افزایش اعتماد عمومی و بهبود کارایی مدیریت شهری خواهد شد. توسعه زیرساخت های حمل ونقل عمومی با تمرکز بر گسترش خطوط مترو، مسیرهای پیاده روی و دوچرخه سواری نه تنها تراکم ترافیکی را کاهش می دهد، بلکه به بهبود کیفیت هوای شهر نیز کمک می کند. در حوزه عدالت فضایی، تمرکززدایی از خدمات شهری و ایجاد زیرساخت های مناسب در مناطق کم برخوردار تبریز باید در اولویت قرار گیرد تا توزیع متعادل خدمات شهری محقق شود. بهبود مشارکت شهروندی از طریق برنامه های آموزشی و تشویق نهادهای محلی به دخالت در تصمیم گیری های شهری می تواند نقش مردم را در فرایندهای توسعه شهری تقویت کند. در بخش محیط زیست شهری، برنامه ریزی برای افزایش سرانه فضای سبز، مدیریت بهینه پسماند شهری و کنترل آلودگی های صوتی و زیست محیطی ضروری است. در نهایت، برای تقویت اقتصاد شهری، حمایت از کسب وکارهای نوپا، توسعه فضاهای اقتصادی پایدار و جذب سرمایه گذاری در پروژه های شهری می تواند به رشد اقتصادی تبریز و افزایش اشتغال شهری کمک کند.The Impact of Integrated Urban Management on Enhancing the Livability of Tabriz: Identifying Solutions and Evaluating Its Effects
Introduction In Tabriz, the lack of integrated urban management is reflected in urban issues. One of the main problems is the multiplicity of decision-making entities without effective coordination between them. Municipalities, city councils, service organizations, traffic police, private companies, and government institutions all play roles in urban management. Still, the lack of a coherent structure for coordination between these sectors has led to fragmented performance. This lack of coordination has caused delays in urban projects, waste of financial resources, and dissatisfaction among citizens. For example, urban projects such as public transportation development, revitalization of old neighborhoods, and green space development have either been stalled or executed poorly due to the absence of a unified and coordinated policy among the executive bodies. Issues related to waste management, air pollution, and unbalanced urban development are also noteworthy in Tabriz. In recent years, the city has faced increased air pollution due to the uncontrolled growth of private vehicles, a lack of adequate public transportation development, and the absence of a smart traffic management system. Additionally, the uneven distribution of urban services in different neighborhoods of Tabriz shows that spatial justice in resource allocation has not been observed. Areas in the north and south of the city still face a shortage of educational, healthcare, and green space infrastructure, while some more developed areas fully benefit from these amenities. This has led to increased social and geographical gaps across the city, reducing the livability of citizens in underprivileged areas. Furthermore, weak citizen participation in urban decision-making is another problem of urban management in Tabriz. Urban policymaking is usually top-down and lacks active citizen and local group participation. This has led to social resistance against many urban decisions, reducing their effectiveness. The lack of transparency in urban decision-making and insufficient access to information about budgets, development projects, and macro-level decisions are also factors that reduce public trust in the urban management of Tabriz. In such circumstances, the lack of integrated urban management has become one of the main concerns in Tabriz governance. The absence of a coordinated system that can unite all urban institutions under a unified management framework has created a significant barrier to improving citizens’ quality of life and enhancing livability in Tabriz. This issue highlights the need for a scientific and thorough examination of how integrated urban management impacts the livability of Tabriz. Materials and Methods This research utilizes a mixed-methods approach (qualitative-quantitative), including content analysis of urban policies, document review, interviews with urban managers, and statistical analysis of data collected from Tabriz citizens. In the qualitative phase, content analysis of municipal reports and interviews with 20 urban experts was conducted. In the quantitative phase, a field survey was conducted using a standard questionnaire with 383 Tabriz citizens, and the data were analyzed using structural equation modeling (SEM). The results indicated that urban governance, transportation, infrastructure, and urban economy significantly impact livability. The applied mixed-method approach increased the accuracy and comprehensiveness of the research, providing practical solutions for improving urban management and enhancing the livability of Tabriz. Findings The results of path analysis indicate that all independent variables have significant direct and indirect effects on urban livability. The high predictive power of the research model, with a Q² value greater than 0.5 for all variables, indicates a high predictive ability. Urban governance, with an overall effect of 0.65, and transportation and infrastructure, with an overall effect of 0.62, have the strongest impact on urban livability, emphasizing the importance of governance policies and sustainable infrastructure development in improving urban quality of life. Mediating variables play a key role in transferring the effects to livability. Managerial transparency, with an indirect effect of 0.23 and an overall effect of 0.54, infrastructure sustainability with an overall effect of 0.59, and public participation with an overall effect of 0.52, all significantly contribute to improving livability. Furthermore, integrated urban management, with an overall effect of 0.47, and spatial justice, with an overall effect of 0.55, demonstrate the importance of coordination in decision-making and equitable access to services. Urban environmental issues, with an overall effect of 0.43, emphasize the critical role of preserving natural resources and reducing pollution. In conclusion, this analysis suggests that policymakers should focus on three key areas: urban governance and transparency, the development of sustainable infrastructure, and strengthening public participation. Establishing an integrated urban management system, along with smart economic and infrastructure policies, improving environmental conditions, and increasing citizen involvement in decision-making can significantly enhance urban livability. Conclusion Improving the livability of Tabriz requires the implementation of a range of management and urban planning solutions. Strengthening integrated urban management through coordination between the municipality, service organizations, and the private sector can prevent duplication of efforts and resource waste. Increasing transparency in urban decision-making and establishing systems for public oversight will boost public trust and improve the efficiency of urban management. Developing public transportation infrastructure, with a focus on expanding metro lines, pedestrian and cycling paths, will not only reduce traffic congestion but also help improve air quality. In terms of spatial justice, decentralizing urban services and creating appropriate infrastructure in the underprivileged areas of Tabriz should be prioritized to achieve balanced urban service distribution. Enhancing citizen participation through educational programs and encouraging local institutions to engage in urban decision-making can strengthen the role of citizens in urban development processes. In urban environmental management, planning for increased green space per capita, optimal waste management, and control of noise and environmental pollution is essential. Finally, to strengthen the urban economy, supporting start-ups, developing sustainable economic spaces, and attracting investment in urban projects can contribute to Tabriz’s economic growth and increase urban employment.
تبلیغات
