واکاوی ژئواکونومیکی نفت ایران و تاثیر تحریم های پسابرجام بر آن (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
با وجود محدودیت های زیاد برای صادرات نفت ایران به دلیل تحریم های پسابرجامی، همچنان نفت به عنوان یک منبع درآمدی مهم برای کشور تلقی می شود. با توجه به اهمیت راهبردی نفت در سبد سیاست گذاری مالی کشور، تحقیق حاضر به بررسی ژئواکونومیک نفتی ایران و تاثیر تحریم های پسابرجام بر آن پرداخته است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است و با استفاده از منابع دست اول و آمارنامه های معتبر، اقدام به تبیین تاثیر تحریم ها بر صنعت نفت ایران شده است. در واقع، پرسش تحقیق این است که از منظر ژئواکونومیکی، تحریم های پسابرجامی چه تاثیری بر صنعت نفت ایران داشته است. یافته های تحقیق، نشان داد که از منظر ژئوپلیتیک باعث شده است تا قدرت بازیگری ایران در میدان های نفتی مشترک و نیز بازار انرژی، تنزل یابد؛ به گونه ای که کشورهایی چون عربستان سعودی و روسیه (با وجود تحریم های پس از حمله به اوکراین)، نقش هژمون را در بازارهای نفتی اعمال می کنند. از منظر ژئواکونومیک نیز کاهش صادرات نفت ایران، رابطه ی مستقیمی با کاهش تولید داخلی داشته است. به گونه ای که قدرت بازیگری و بازدارندگی کشور را در مقیاس های مختلف، کاهش داده است. پس از اعمال تحریم های شدید علیه ایران هنگام خروج یکجانبه آمریکا از معاهده برجام در سال 2018، وابستگی به نفت تشدید یافته است و متعاقباً وضعیت تولید داخلی نیز افت قابل توجهی را نشان می دهد.Geo-Economic Analysis of Iran's Oil and the Impact of Post JCPOA Sanctions
Despite the many restrictions on Iran's oil exports due to the post-IPO sanctions, oil is still considered an important source of income for the country. Considering the strategic importance of oil in the country's financial policy portfolio, the present research has investigated Iran's petroleum geo-economics and the impact of post-JCPOA sanctions on it. The research method is descriptive-analytical, and by using first-hand sources and reliable statistics, the impact of sanctions on Iran's oil industry has been explained. The findings of the research showed that from a geopolitical point of view, Iran's acting power in the joint oil fields as well as the energy market has declined; In such a way that countries like Saudi Arabia and Russia (despite the sanctions after the attack on Ukraine), exert the hegemonic role in the oil markets. From the geo-economic point of view, the decrease in Iran's oil exports has had a direct relationship with the decrease in domestic production. In a way that has reduced the acting and deterrence power of the country in different scales. After the imposition of severe sanctions against Iran when the United States unilaterally withdrew from the JCPOA in 2018, dependence on oil has intensified, and subsequently the state of domestic production shows a significant drop.
تبلیغات
