حاکمیت قانون و اصل قانونی بودن حقوق کیفری
آرشیو
چکیده
از اندیشه های سیاسی می توان به عنوان مهم ترین مبانیِ اصل قانونی بودن حقوق کیفری نام برد بلکه باید بر این باور بود که در دوران مدرن این اصل فقط از درون اندیشه های سیاسی، از جمله: اندیشه حاکمیت قانون، نظریه ی تفکیک قوا، نظریه ی قرارداد اجتماعی، نظریه ی مشروطه (مشروطیت)، اندیشه ی دموکراسی، اندیشه ی حکمرانی خوب و ... تولد یافته است. این مقاله در پی آن است که پیوند حاکمیت قانون و قانونی بودن حقوق کیفری را در آراء و اندیشه های فلیسوفان سیاسی بازخوانی کند و از رهگذر این منابع امکان شناسایی دقیق و درست اصل قانونی بودن حقوق کیفری را بیش از پیش فراهم سازد، الزامات و پیامدهای آنها در حقوق کیفری را تبیین و تشریح نماید. در دو سده ی اخیر یکی از مهم ترین دغدغه های اجتماعی ما تثبیت حاکمیت قانون و رعایت و اجرای اصل قانونی بودن حقوق کیفری بوده است تا از این طریق بتوانیم میان آزادی و امنیت را به شکل منطقی و متوازن جمع کنیم، نه آزادی شهروندان، قربانی امنیت اجتماعی گردد و نه امنیت اجتماعی در فضای آزاد از دست رود. این در حالی است که به لحاظ فقدان تحلیل های نظری راهگشا در عمل از این مهم بازمانده ایم و حقوق کیفری ناکارآمد و نامتوازنی را تولید کرده ایم. حاکمیت قانون به این معناست که باید رابطه ی دولت و شهروندان در همه ی ابعاد بر پایه ی قانون تعریف و تعیین گردد و در این میان حقوق کیفری که مهم ترین لایه ی سامانه ی حقوقی کشور در رابطه ی دولت فرد به شمار می آید نباید خارج از این چارچوب طراحی و اجرا شود. بنابراین مهم ترین جلوه ی حاکمیت قانون در حقوق کیفری نمودار می شود و دولت را مکلف می سازد در حد ضرورت و به صورت کمینه از حقوق کیفری در جهت امنیت و نظم بهره گیرد. در این راستا حقوق کیفری می تواند از کارآیی و اثربخشی لازم برخوردار گردد.The Rule of Law and the principle of legality of Criminal Law
The underpin of political thought plays a critical role in buttressing the principle of legality—a foundational precept in criminal law. In the modern era, this principle has primarily emerged from key political ideas, such as the rule of law, the separation of powers, social contract theory, constitutionalism, democratic governance, and good governance. This article aims to revisit the relationship between the rule of law and the principle of legality in criminal law through the lens of political philosophy. By engaging with the views of political thinkers, it offers a more precise understanding of the origins, requirements, and implications of the legality principle. Over the past two centuries, one of the most pressing societal concerns has been the establishment of the rule of law and the consistent application of the legality principle in criminal law. This framework is essential to balancing freedom and security—ensuring that civil liberties are not sacrificed for the sake of public order, nor is public order undermined by unchecked freedom. However, the absence of robust theoretical analysis has hindered progress toward this goal, resulting in a criminal justice system that is often imbalanced and ineffective. The rule of law requires that the relationship between the state and its citizens be regulated entirely by law. Within this framework, criminal law—as the most sensitive and consequential branch of public law in governing state-individual relations—must be developed and applied strictly in accordance with legal principles. As such, the rule of law finds its most significant and practical expression in criminal law, compelling governments to employ penal measures only as necessary and to the minimal extent required to maintain public order and security. In doing so, criminal law can achieve its intended efficiency and effectiveness.
تبلیغات
