جستاری میان رشته ای درباره ی زمینه ها و لوازم اجرای قانون
آرشیو
چکیده
موضوع «اجرای قانون» گرچه اساساً به «نظام حقوقی» و «معرفت حقوقی» مربوط است اما هم زمان به دلیل ارتباط با حوزه ی اجرا در علومی مانند اقتصاد، سیاست، جامعه شناسی، روان شناسی، مدیریت و سیاست گذاری نیز مورد بحث و توجه قرار می گیرد. در مقاله ی حاضر مباحثی در باب برخی از مهمترین نکات مربوط به اجرای قانون از منظر میان رشته ای با تأکید بر علوم حقوق و اقتصاد، اقتصاد سیاسی، جامعه شناسی حقوقی، و مدیریت ارائه شده است؛ علومی که خود برساخته ی مفاهیم و گزاره های میان رشته ای هستند. هدف پژوهش ارائه ی بینش هایی در مورد چالش ها و پیچیدگی های موجود در اجرای قوانین، بررسی نقش ذی نفعان مختلف در این فرایند و چگونگی تأثیر تعامل آن ها بر اثربخشی قوانین است. به این منظور موضوعات مورد بحث در مقاله ی پیش رو، جایگاه اجرای قانون در نظریه های نهادگرایی، کیفیت اجرای قانون در اندیشه های اقتصادی، الزامات اجرای قانون در اندیشه های حقوق و اقتصاد و الزامات اجرای قانون در اندیشه های جامعه شناسی حقوقی و مدیریت است. یکی از محورهای اصلی در ایده های پیش گفته، نقش باور تابعان در کیفیت اجرای قانون و گره زدن توفیق یا ناکامی قانون در اجرا به باورپذیری مفاد قانونی توسط شهروندان است. در تحلیل جامعه شناسانه، از این باورپذیری به عنوان «درونی شدن» یک قاعده حقوقی یاد می شود. این ایده که یکی از لوازم اجرایی شدن هر قانون، تطابق با هنجارهای فردی و اجتماعی و عدم مغایرت با باورهای تابعان است، می تواند از طریق آموزه های جامعه شناسی حقوقی نیز تبیین شود. در مجموع با رویکرد مطالعه میان رشته ای در خصوص زمینه ها و الزامات اجرای قانون از منظر میان رشته ای می توان نتیجه گرفت که بخشی مهم از این زمینه ها و لوازم به عواملی خارج از متن قانون و اجزای نظام حقوقی از جمله عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، و فرهنگی باز می گردد. ازاین رو بهره گیری از اندیشه ها و ملاحظات صاحب نظران اقتصادی، جامعه شناسی، مدیریتی، سیاست گذاری و ... می تواند به تدوین و تصویب قانون قابل اجرا کمک کند. تصویب و اجرای «قانون خوب»، منوط به مداخله و مشارکت بیشتر صاحب نظران به ویژه علوم اجتماعی در فرایند قانون گذاری، و البته پیش از آن، فراهم کردن زمینه مشارکت آ نها توسط قانون گذاران و سیاست گذاران در این فرایند است.An Interdisciplinary Essay on the Context and Requirements of law enforcement
While the concept of law enforcement is inherently rooted in the legal system and legal knowledge, its practical implementation intersects with various disciplines, including economics, political science, sociology, psychology, management, and policymaking. This article explores key dimensions of law enforcement through an interdisciplinary lens, with a particular focus on law and economics, political economy, legal sociology, and management—fields that themselves are built upon interdisciplinary foundations. The aim of this research is to shed light on the challenges and complexities of law enforcement, analyze the roles of various stakeholders, and examine how their interactions influence the effectiveness of laws. To this end, the article discusses the position of law enforcement in institutional theories, its treatment in economic thought, and the requirements of effective enforcement from the perspectives of legal, economic, sociological, and managerial disciplines. A central theme across these perspectives is the importance of public belief in the legitimacy and quality of law enforcement. In sociological terms, this is reflected in the internalization of legal rules. The implementation of laws is thus seen as contingent on their alignment with individual and social norms, as well as the broader belief systems of citizens—an idea supported by legal sociology. Ultimately, this interdisciplinary inquiry reveals that many of the conditions necessary for effective law enforcement lie outside the legal text itself, shaped instead by economic, social, political, and cultural factors. Therefore, incorporating insights from experts in these fields is essential for drafting and enacting enforceable laws. The creation and enforcement of “good law” depend on the active involvement of social scientists and other experts in the legislative process—an involvement that must be facilitated by legislators and policymakers.
تبلیغات
