بررسی تأثیر تجارت مروارید خلیج فارس در شکل گیری صلح دائم دریایی میان شیوخ عرب و بریتانیا در دوره قاجاریه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تجارت مروارید پرسودترین کالای تجاری در خلیج فارس، تا پیش از اکتشاف نفت بود. بریتانیا در عصر قاجار سهم عمده ای در تجارت مروارید داشت. ازاین رو تلاش داشت امنیت این حوزه را به منظور تسهیل تجارت مروارید تأمین سازد. در این راستا به مقابله با درگیری های قبایل عرب و دزدی دریایی پرداخت و با عقد قراردادهایی، آن ها را به در پیش گرفتن رویه مسالمت جویانه وادار نمود. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است که با روش تاریخی و رویکرد توصیفی تحلیلی و براساس منابع کتابخانه ای و اسنادی، به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که تجارت مروارید چه تأثیری بر ایجاد صلح دائم توسط بریتانیا در خلیج فارس داشت؟ براساس یافته های تحقیق، بروز ناآرامی و جنگ میان قبایل عرب منطقه و دزدی های دریایی باعث ایجاد اختلال در تجارت مروارید در خلیج فارس شد. بریتانیا که از این تجارت سود هنگفتی به دست می آورد، به منظور برقراری امنیت با ترکیبی از اعمال فشار و جلب رضایتِ شیوخ عرب، در ابتدا تنها در فصول صید و تجارت مروارید، اقدام به ایجاد آتش بس نمود و سپس با انعقاد قرارداد صلح دائم به ناامنی ها و درگیری ها در خلیج فارس خاتمه داد. در این میان، شیوخ عرب که از تجارت مروارید سود فراوانی کسب می کردند، با قرارداد صلح دائم موافقت نمودند. بدین ترتیب مهم ترین یافته این تحقیق تأثیر مستقیم تجارت مروارید بر شکل گیری قرارداد صلح دائم میان شیوخ عرب و بریتانیا بود که درنهایت به تسلط بریتانیا بر خلیج فارس و شکل گیری شیخ نشین ها در حاشیه جنوبی خلیج فارس منجر شد.Investigating the Impact of the Persian Gulf Pearl Trade on the Establishment of Permanent Maritime Peace between Arab Sheikhs and Britain During the Qajar Period
Before the discovery of oil, the pearl trade was the most profitable commercial enterprise in the Persian Gulf. During the Qajar era, Britain held a significant share in this trade and sought to secure the region to facilitate its economic interests. To achieve this, Britain intervened in Arab tribal conflicts and piracy, compelling local rulers to adopt peaceful measures through a series of agreements. This study aims to answer a fundamental question using a historical and descriptive-analytical approach based on library and documentary sources: What impact did the pearl trade have on Britain's efforts to establish permanent peace in the Persian Gulf? The research findings indicate that unrest, tribal conflicts, and piracy disrupted the pearl trade, prompting Britain—an economic beneficiary of the industry—to take strategic measures to ensure stability. Initially, Britain enforced truces only during the pearl fishing and trading seasons, using a combination of diplomatic pressure and agreements with Arab sheikhs. Over time, these temporary measures evolved into a permanent peace agreement, effectively ending regional conflicts. The Arab sheikhs, who also profited significantly from the pearl trade, ultimately accepted this agreement. The primary conclusion of this study is that the pearl trade played a direct role in the establishment of a permanent peace agreement between Britain and the Arab sheikhs. This, in turn, solidified British dominance over the Persian Gulf and contributed to the emergence of the sheikhdoms along its southern coast.
تبلیغات
