بررسی چالش ها وکارکردهای معرفت شناسی دینی از دیدگاه پلانتینگا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تعریف ها و دیدگاه های گوناگونی درباره علم دینی، نشان دهنده تنوع فکری دراین باره است. نظریه علم دینی، معرفت شناسی اصلاح شده یا معرفت شناسی باور دینی آلوین پلانتینگا به عنوان یکی از نظریه های برجسته در این حوزه در محافل علمی غرب و شرق توجه ویژه ای را به خود جلب کرده است. نهادینه شدن این نظریه می تواند به ایجاد تحولی سترگ در سطح جهانی بینجامد. پژوهش پیش رو، به شیوه تحلیلی _ توصیفی و مطالعات اسنادی، به بررسی چالش ها و کارکردهای نظریه معرفت شناسی باور دینی (اصلاح شده) آلوین پلانتینگا پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد چالش هایی مانند تقابل علم دینی با علم الحادی، نهادینه شدن طبیعت به جای خلقت، چالش مبناگرایی کلاسیک، چالش قرینه گرایی، چالش داستان تکاملی حیات، چالش تجربه گرایی، در حاشیه بودن دین و استقرار علم بر مبانی تفکر الحادی، ازجمله چالش ها و موانع اصلی در راه تحقق علم دینی هستند. کارکردهای این نظریه هم دربردارنده رویکرد حداکثری به دین، منبع شدن علم در تولید دین، گستردگی باورهای پایه (بدیهی)، شکست تحدید علم، توسعه توجیه باورهای معرفتی، رونق دوباره مسیحیت و توسعه احکام عقل است. با رفع چالش های یادشده و تحقق کارکردهای مزبور، زمینه برای حاکمیت دوباره دین در امور گوناگون اجتماعی فراهم می شود. این پژوهش، بر اهمیت این نظریه به عنوان راهکاری برای روبه روشدن با چالش های معاصر و بهره برداری از فرصت های پیش رو تأکید می کند.An Examination of the Challenges and Functions of Religious Epistemology from Alvin Plantinga's Perspective
This study explores the diverse perspectives on religious science, highlighting Alvin Plantinga’s Reformed Epistemology as one of the most influential theories in this field. Widely recognized in both Western and Eastern scholarly contexts, Plantinga’s approach—also known as the epistemology of religious belief—offers the potential for a significant global transformation if institutionalized. Using a descriptive-analytical method and documentary analysis, the paper examines the main challenges and functions of this theory. The key obstacles include the conflict between religious and atheistic science, replacing divine creation with naturalism, classical foundationalism, evidentialism, the evolutionary account of life, empiricism, the marginalization of religion, and the dominance of atheistic assumptions in scientific discourse. In contrast, the theory’s functional aspects include a maximalist engagement with religion, recognizing science as a source of religious understanding, expanding properly basic beliefs, dismantling restrictive scientific boundaries, broadening epistemic justification, revitalizing Christianity, and strengthening rational judgment. The study concludes that overcoming these challenges and realizing the theory’s functions can restore religion’s role in public and academic life. It emphasizes Plantinga’s theory as a powerful response to modern epistemological dilemmas and a strategic opportunity for reintegrating religion into knowledge systems.
تبلیغات
