تبیین متغیرهای اجتماعی- فرهنگی مؤثر بر بیگانگی شغلی در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بیگانگی شغلی یا حس جدایی از کار که بعضاً افراد از آن رنج می برند ناشی از فقدان هدف، استقلال یا معنای کار است. این پدیده که تأثیر عظیمی بر تعامل بین افراد، هویت و خودپنداریه آنها دارد، از متغیرهای اجتماعی- فرهنگی متعددی تأثیر می پذیرد. پژوهش حاضر پیمایشی است در میان افراد شاغل در منطقیه 2 شهر تهران، در سه سازمان آموزش و پرورش و شهرداری و شعب بانکی، که داده های آن از طریق پرسشنامه گردآوری شده و با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که متغیرهایی چون «احساس بی قدرتی»، «ابهام نقش»، «بی هنجاری شغلی»، «احساس پوچی» و «نارضایتی شغلی» رابطیه معناداری با بیگانگی شغلی دارند. سوای تفاوتی که برخی متغیرهای زمینه ای مثل جنسیت و سن در نوع و میزان بیگانگی از کار ایجاد می کند، بسترهایی اثرگذار نظیر «سلسله مراتب سازمانی» و «تمرکزگرایی» در تشدید یا کاهش این پدیده نقشی کلیدی دارند. همچنین فرهنگ کار که خود متأثر از «سبک مدیریت» و «نوع ارتباطات در محیط کار» است به تشدید بیگانگی از کار دامن می زند. نتایج همچنین نشان می دهد که دو عامل دیگر ارتباط مستقیم و معناداری با میزان بیگانگی شغلی کارکنان داشته اند: ناامنی شغلی و عدم تعادل کار و زندگی، بدین معنا که افزایش کارهای موقت، آزاد، و پاره وقت موجب شده است که کارکنان از ثبات، مزایا و روابط بلندمدت با سازمان ها محروم شوند و حس جداشدگی و حاشیه نشینی در میان آنها تقویت شود. حاصل آن که، تبیین این عوامل اجتماعی- فرهنگی می تواند به سازمان ها کمک کند تا محیط های کاری پرمعنا، حمایتگر و رضایت بخشی ایجاد کنند که احساس بیگانگی را کاهش دهد.Explaining the socio-cultural variables of work alienation in Iran
Job alienation or the sense of detachment from work, which some individuals experience, stems from a lack of purpose, autonomy, or meaning in their work. This phenomenon, which has a significant impact on individuals' interactions, identities, and self-concepts, is influenced by various socio-cultural variables. The present study is a survey conducted among employed individuals in District 2 of Tehran in three sectors: education, municipal services, and banking branches. The data was collected through questionnaires and analyzed using descriptive and inferential statistics. The study results indicate that variables such as “sense of powerlessness,” “role ambiguity,” “job anomie,” “sense of emptiness,” and “job dissatisfaction” have a significant relationship with job alienation. Besides the differences created by contextual variables like gender and age regarding the type and degree of job alienation, influential factors such as “organizational hierarchy” and “centralization” play a key role in exacerbating or mitigating this phenomenon. Furthermore, work culture, which is itself influenced by “management style” and “types of communication in the workplace,” contributes to the intensification of job alienation. The findings also reveal that two other factors have a direct and significant relationship with the level of job alienation among employees: job insecurity and work-life imbalance. This means that the rise of temporary, freelance, and part-time jobs has deprived employees of stability, benefits, and long-term relationships with organizations, thereby reinforcing feelings of detachment and marginalization among them. In conclusion, explaining these socio-cultural factors can help organizations create meaningful, supportive, and satisfying work environments that reduce feelings of alienation.
تبلیغات
