بررسی سیمای زنان ایرانی عصر صفوی بر پایه تصویرشناسی فرهنگی (مطالعه موردی: سفرنامه های سانسون و تاورنیه) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هویت فرایند پاسخگویی آگاهانه فرد، قوم و ملت به «چیستی و کیستی» خود است و شناخت ارزش های هویت تاریخی هریک در تحقق اهداف مهم فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن ها کارگشا است. تصویرشناسی فرهنگی فرهنگ جوامع بشری و ویژگی های آن را از رهگذر آثار ادبی و هنری بررسی می کند و موضوع آن، بیشتر بررسی بازتاب ذهنیت یا استدلال فرد، گروه و ملت و تصویر آن ها در سفرنامه ها است. سیاحان مستشرق، سیمای زنان ایرانی را در سفرنامه های خود آورده اند؛ چنان که جهانگردانی مانند تاورنیه و سانسون جایگاه، نقش و هویت زنان ایرانی عصر صفوی را توصیف و گاهی بر پایه کلیشه های ذهنی قضاوت کرده اند. این پژوهش با هدف تبیین جایگاه، نقش و هویت زنان ایرانی عصر صفوی در سفرنامه های تاورنیه و سانسون بر پایه انگاره تصویرشناسی فرهنگی به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و نگاه واقعی و کلیشه های ذهنی این جهانگردان را به زنان ایرانی عصر صفوی بررسی کرده است. دستاورد پژوهش نگاه واقعی و کلیشه ای این سفرنامه نویسان را به زنان ایرانی نشان داده است؛ به طوری که زیبایی، ازدواج، پذیرش چندهمسری، باروری و پسرآوری، مهم ترین خواسته جامعه مردسالار این دوره از زنان منفعل جامعه بوده است. بااین حال برخورد جامعه مردسالار با زنان درباری متفاوت است؛ چنان که این زنان افزون بر ویژگی های مذکور، همواره برای کسب مهارت و حضور در عرصه های اجتماعی تلاش کرده و مهارت هایی مانند شکار، تیراندازی، اسب سواری، گل دوزی و... کسب کرده اند و سفرنامه نویسان این عدم انفعال را در کلیشه های ذهنی به زنان عامه نیز نسبت داده اند.Investigating the Appearance of Iranian Women during the Safavid Era Based on Cultural Iconography (Case study: Travelogues of Sanson and Tavernier)
Identifying one’s “what and who” is a conscious process. Understanding the historical values of a nation or people is helpful in achieving their important cultural, social, political, and economic goals. The discipline of ccultural iconography investigates the culture of human societies and its characteristics through literary and artistic works. In the same way that world travelers such as Tavernier and Sanson have described the position, role and identity of Iranian women in the Safavid era in their travelogues, eastern travelers have included the image of Iranian women. However, they have also been judged based on mental stereotypes. The purpose of this research was to elucidate the position, role, and identity of Iranian women during the Safavid era in the travelogues of Tavernier and Sanson. It was conducted using a descriptive-analytical approach, based on the concept of cultural iconography. The real view and mental stereotypes of Iranian women during this period were analyzed, as beauty, marriage, fertility, and having sons were the most important demands placed on women in the patriarchal society of the era. Of course, the patriarchal society's treatment of women has been distinct in addition to beauty, marriage, acceptance of polygamy, and having sons. Court women are not passive; they consistently strive to acquire skills and participate in social arenas, including hunting, shooting, riding horses, embroidering etc. Travel writers have also attributed this lack of passivity to common women in mental stereotypes.
تبلیغات
