ارزیابی آثار اقتصادی - اجتماعی احداث سد بر روستاهای پیرامون (مورد مطالعه: سد ایوشان، شهرستان خرم آباد) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سدها با ایجاد تغییرات در زیست بوم های طبیعی و انسانی پیرامون، همواره پیامدهایی را به دنبال داشته اند. لذا، هدف پژوهش حاضر ارزیابی آثار اقتصادی و اجتماعی سد ایوشان در استان لرستان بر روستاهای هم جوار بود که به شیوه پیمایش صورت پذیرفت. جامعه آماری پژوهش، خانوارهای ساکن در روستاهای محدوده سد ایوشان (ایوشان، چکمه سیاه، گل دره و چغلوندرود علیا) بودند که حجم نمونه با استفاده از جدول بارتلت و همکاران، 90 خانوار برآورد و متناسب با جمعیت هر روستاها به صورت تصادفی ساده در بین آن ها توزیع گردید. در هر خانوار، سرپرست آن مورد پرسش قرار گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط پانل متخصصان موضوعی (اساتید) موردبازنگری و تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز با انجام مطالعه راهنما با 25 سرپرست خانوار، خارج از محدوده تحقیق و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (623/0 تا 879/0) به دست آمد. یافته ها نشان داد، احداث سد ایوشان مؤلفه های اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده که این اثرگذاری افزایشی بوده است. همچنین مؤلفه های اجتماعی نیز تحت تأثیر احداث سد قرار گرفته اند که تأثیر سد بر مؤلفه نزاع و درگیری محسوس تر از سایر مؤلفه های اجتماعی بوده به نحوی که نزاع و درگیری نسبت به گذشته کمتر (318/0-) شده است. تحلیل مؤلفه های اقتصادی و اجتماعی در روستاهای پیرامون حاکی از آن است که میزان تأثیر سد بر هر یک از مؤلفه های اقتصادی و اجتماعی در روستاهای پیرامون متفاوت است. در پایان با توجه به نتایج و وضعیت مؤلفه ها در روستاهای موردمطالعه، پیشنهادهایی به منظور بهبود وضعیت ارائه شده است.Assessing the Social-Economic Impacts of Dam Construction on Surrounding Villages (Case Study: Eyvashan Dam, Khorramabad County)
Dams have always had consequences by creating changes in the surrounding natural and human ecosystems. Accordingly, this study aimed to evaluate the socio-economic impacts of Eyvashan Dam on the surrounding rural areas. The methodology was quantitative in nature with the type of applied research and was approached in a descriptive survey manner. The statistical population of the study was 128 households living in the villages around Eyvashan Dam. Totally, 90 households were estimated as sample size according to Bartlett and colleagues’ sample size table and were selected by performing a random proportional distribution of the samples in the four villages of Eyvashan Golestan, Chakmeh Siyah Olia (Galeh Hadi), Goldarreh, and Chaghalvand Rood Olya. The research instrument was a researcher-made questionnaire within which the face validity was confirmed by a panel of experts. The reliability of the questionnaire was also confirmed by conducting a pilot study and calculating Cronbach's alpha coefficients (0.621-0.879). Findings showed that the construction of Eyvashan Dam has affected the components of the economic factors and these effects have been additive. Findings also showed that the Dam affected all social components across local communities in the way that conflict was more noticeable among them, with a decrease compared to the past (-0.318). Results also revealed the variety of diverse impacts among the surrounding villages. Filially, according to the results and the status of the components in the studied villages, suggestions have been made to improve the situation.
تبلیغات
