چارچوب کلی سیاستگذاری نماز جمعه مبتنی بر اندیشه فرهنگی آیت الله خامنه ای (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نماز جمعه یکی از مهم ترین مناسک و نهادهای مذهبی، فرهنگی و سیاسی دین اسلام است که امروزه دارای ظرفیت عظیمی در سراسر کشور می باشد. استفاده حداکثری از این ظرفیت در ساحت فرهنگ سازی، نیازمند سیاستگذاری دقیق در این عرصه مبتنی بر یک اندیشه نظام مند فرهنگی است. در همین راستا پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که چارچوب کلی سیاستگذاری نماز جمعه و بایسته های کلان حاکم بر این حوزه چیست و برای پاسخگویی به این پرسش، به اندیشه فرهنگی آیت الله خامنه ای مراجعه می کند. رهیافت پژوهش حاضر از نوع کیفی و روش اجرای آن، تحلیل مضمون است. با توجه به نتایج تحقیق، ازآنجایی که با تأکید بر فطرت، مدیریت فرهنگ امری ممکن است، نماز جمعه به دلیل ویژگی هایی چون «ذکر الله»، «پیوند ذهن و دل»، «استمرار هفتگی»، «اجتماع مردمی» و... یکی از ابزارهای هدایت گری فرهنگی است که مردم در آن عاملیت و پویایی دارند. امام جمعه نیز دارای اساسی ترین نقش در این آیین است که بایست دارای ویژگی هایی چون «رفتار پدرانه»، «تقوای عملی»، «سلوک مردمی» و... باشد.The general policy framework of Friday prayer is based on the cultural thought of Ayatollah Khamenei
Frid ay Prayer is a significant Islamic institution with substantial cultural and social influence. This study develops a policymaking framework for Friday Prayer, grounded in Ayatollah Khamenei’s cultural thought. Using qualitative thematic analysis, it highlights the potential of Friday Prayer as a tool for cultural management through its core elements of remembrance of God, intellect-emotion integration, regularity, and communal participation. The prayer leader’s central role requires qualities such as paternal care, piety, and public engagement.Research Problem: There is a lack of a cohesive cultural policymaking framework for Friday Prayer rooted in systematic religious understanding. Despite its cultural potential, existing policies remain insufficient. This study addresses this gap by applying Ayatollah Khamenei’s cultural thought to formulate effective policies for Friday Prayer.Research Background: Research by Mirabedini and Motamednejad (2008) highlights Friday prayer`s function as a public and political communication tool, particularly during elections, emphasizing its role in societal management and tradition preservation. Ahmadpour (2021) explores its soft power in countering cultural invasions and mobilizing social problem-solving, drawing on the Supreme Leader’s directives. Tayyeb Hosseini et al. (2018) identify its enhancement of political legitimacy, social capital, and religious insight, while Ahmadi et al. (2008) link participation to religious commitment and attitudes, suggesting strategies to boost attendance.Amirmajahdi (2011) and Ebrahimi Kazemabad (2017) discuss its psychological, ethical, and societal impacts, categorizing its influence into political, social, spiritual, and ethical domains. Zaki (1997) analyzes sermon topics from 1991-1995, highlighting its role in cultural development. Additional studies focus on jurisprudential and historical aspects, such as its mandatory nature (Arefnia, 2008; Taghavi, 2004) and its establishment under the Supreme Leader (Zarvandi Rahman, 2020).The review identifies a gap in policy-oriented approaches and detailed analysis of Ayatollah Khamenei’s cultural thought, marking the novelty of this research in addressing these aspects.Research Method:This qualitative study uses thematic analysis to examine Ayatollah Khamenei’s cultural perspectives on Friday Prayer. Data were collected from his official publications and speeches, with analysis involving coding, theme identification, and thematic network construction for systematic insights.Research Findings: Friday Prayer is a vital cultural institution with potential for societal development. Key findings emphasize the role of the prayer leader, public participation, and innovative strategies for enhancing its appeal. Aligning policies with Ayatollah Khamenei’s thought ensures integration of religious values with social engagement, addressing contemporary issues and fostering community unity
تبلیغات
