سیاستگذاری شهری و منطقه ای

سیاستگذاری شهری و منطقه ای

سیاستگذاری شهری و منطقه ای دوره 2 بهار 1402 شماره 1

مقالات

۱.

نقش انعطاف پذیری مدارس در مهارت اجتماعی نوجوانان (مدارس دخترانه متوسطه دوم در شیراز)

کلید واژه ها: انعطاف پذیری مهارت اجتماعی مدرسه تغییرپذیری تنوع پذیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 98 تعداد دانلود : 762
دوره نوجوانی، از دوره های بسیار حساس و در عین حال، تأثیرگذار در زندگی هر شخصی است. نوجوانان در این سنین بسیار تأثیرپذیر، احساساتی و عجول هستند. از این رو همواره سعی شده تا دبیران و خانواده های نوجوانان را در جریان ویژگی های خاصشان قرار گذاشته و آگاهی داد، اما تمام تأثیرپذیری این افراد به واسطه رفتارها صورت نمی پذیرد. امروزه علم روانشناسی محیط اثبات کرده است که محیط ها و فضاهای مختلفی که نوجوانان در آنها اوقات خویش را سپری می کنند، می توانند بر ذهن و رفتارشان مؤثر باشند. از آنجا که یکی از فضاهای زندگی نوجوانان را مدرسه تشکیل می دهد، شایسته است که مدارس نوجوانان، زمینه ساز رشد و پرورش رفتارهای مثبت آنها باشند. مشخص نمودن نقش انعطاف پذیری معماری مدارس و شاخص های آن (تنوع پذیری، تغییرپذیری و تطبیق پذیری) بر مهارت اجتماعی دانش آموزان نوجوان و تعیین نمودن تأثیرگذارترین شاخص بر مهارت اجتماعی نوجوانان از اهداف تحقیق بوده اند. روش تحقیق به کار رفته در پژوهش پیش رو، کاربردی، کیفی- کمی از نوع توصیفی- تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه ای و پیمایشی با کمک مدارک، مقالات و کتب مرتبط با موضوع و همچنین مشاهده فردی، پرسش نامه مهارت اجتماعی ایندربیتزن و فوستر (1992) و پرسش نامه انعطاف پذیری محقق ساخته (با آلفای کرونباخ 887/0) بوده است. سه مدرسه از اداره آموزش و پرورش شیراز به صورت نمونه گیری غیراحتمالی هدف مند انتخاب شده تا با کمک توزیع پرسش نامه های مذکور به صورت تصادفی و تحلیل آنها به کمک نرم افزار SPSS و همچنین مشاهده فردی، اهداف تحقیق محقق گردد. گفتنی است که انعطاف پذیری فضاهای آموزشی و شاخص های آن، متغیر مستقل و مهارت اجتماعی نوجوانان، متغیر وابسته تحقیق بوده اند. یافته ها حاکی از آنند که انعطاف پذیری فضاهای آموزشی و شاخص های آن (تنوع پذیری، تغییرپذیری و تطبیق پذیری) در افزایش مهارت اجتماعی دانش آموزان نوجوان دختر در مقطع متوسطه دوم مؤثر است و تغییرپذیری معماری مدارس تأثیر بیشتری بر افزایش مهارت اجتماعی دانش آموزان دارد.
۲.

بررسی جایگاه آینده نگاری در نظام شهری ایران مسئله محوری : تنش در استقرار یکپارچگی مدیریت شهری

کلید واژه ها: آینده نگاری ﭼﺎلش های مدیریت شهری مدیریت شهری یکپارچه نظام شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 239 تعداد دانلود : 744
تعدد نهادهای تصمیم گیر و تصمیم ساز در زمینه مدیریت شهری، تداخل قلمرویی آن ها خلأهای قانونی و مدیریتی و همچنین برنامه ریزی ازجمله چالش هایی برای مدیریت شهری می باشد. جهت رفع و کاهش آثار این چالش ها سیستم مدیریت شهری نیازمند سیستم مدیریتی یکپارچه می باشد تا تمام نهادهای مدیریتی به صورت هماهنگ با یکدیگر عمل کنند. مسئله موردمطالعه در این پژوهش چگونگی رسیدن به مدیریت یکپارچه شهری باوجود چالش های زیاد در سیستم مدیریت شهر( داخلی- خارجی) می باشد که این چالش ها باعث شدند تاکنون سیستم مدیریت یکپارچه در ایران تحقق نیابد. ازاین رو پیشنهاد این پژوهش به کارگیری روش آینده نگاری باهدف شناسایی کلیه چالش ها(عدم قطعیت ها) و تشخیص چالش های بحرانی(عدم قطعیت های بحرانی) از طریق فرآیند آینده نگاری و سرانجام انتخاب سناریوهای محتمل در آینده و برنامه ریزی برای رسیدن به مدیریت یکپارچه در راستای سناریوهای پیش رو خواهد بود. در این پژوهش کلیه عدم قطعیت ها استخراج شده و آینده های محتمل برای وقوع هر یک بیان شده(آینده های بدیل) این کار از روش جمع آوری پرسشنامه نیمه ساختاریافته و مصاحبه عمیق با بازیگران مدیریت شهری و کارشناسان و متخصصین مربوطه انجام شده است. و در آخر فرآیند پیشنهادی به کارگیری روش آینده نگاری را در سیستم مدیریت یکپارچه بیان شده است تا بتوان به کمک این روش گامی در جهت رسیدن به مدیریت شهری یکپارچه برداشته شود.
۳.

سیاست گذاری تطبیقی با تاکید بر شهر اکولوژیک؛ نمونه موردی رودخانه زاینده رود

کلید واژه ها: اکولوژی شهری رودخانه زاینده رود رودخانه های شهری سیاست های برنامه ریزی شهری شهر اکولوژیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 290 تعداد دانلود : 880
هدف از این پژوهش بررسی سیاست های برنامه ریزی شهری در راستای تقویت شبکه های اکولوژیکی و استفاده از رویکرد تلفیقی برای برنامه ریزی، طراحی و مدیریت محیط زیست رودخانه زاینده رود است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعات اسنادی و کتابخانه ای انجام و ضمن تبیین نقش و جایگاه رودخانه ها به عنوان پارادایم شاخصه های طبیعی، در حوزه پیمایش منطقه مورد مطالعه از روش های مشاهده مستقیم و روش بررسی بصری در بستر مطالعات میدانی و همچنین نقشه های GIS شهر اصفهان استفاده و به شناسایی کلیه سیاست ها و متغیرهای اصلی حفاظت از رودخانه ها پرداخته و در انتها کلیه سیاست های اقتباس شده از تجارب جهانی، ملی، طرح های فرادست و... طبق نظرات کارشناسان و مدیران شهری، با استفاده از تکنیک دلفی، ارزش گذاری و اولویت بندی شده و راهبرد های تحقق پذیر و خاص رودخانه زاینده رود در مقیاس های مختلف ملی، منطقه ای و شهری ارائه گشته است. یافته ها نشان داد؛ عارضه بخشی نگری در عملکرد دستگاه های اجرایی بر مشکلات زاینده رود افزوده است. وجود برخی ناهماهنگی های مدیریتی به ویژه در حوضه آبریز زاینده رود موجب شده نتوان در واقع راه حل بلند مدتی برای ایجاد پایداری در آن ایجاد نمود. تبیین و استقرار نظام مدیریتی و عملکردی واحد در این حوضه ی آبریز می تواند یکی از اهداف مهم سیاست های کنترل منابع آب در سال های آتی برای این حوضه ی آبریز خواهد باشد.
۴.

تحلیلی بر سیاستگذاری شهر خلاق در استان چهارمحال و بختیاری

کلید واژه ها: خلاقیت شهر خلاق شهروند خلاق تراوش خلاقیت چهارمحال وبختیاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 616 تعداد دانلود : 367
شهر خلاق عمدتاً با سرمایه انسانی پیوند خورده است و از آثار تاریخی آن تاکید شده است وما اگر بیاییم. این شهر خلاق راطبقه بندی کنیم می بینیم با دو دسته شهر خلاق ویا دو طبقه خلاق روبروهستیم. یک عده که تولید کننده ایده هستند ویک که بکارگیرنده ایده وسرمایه گذارایده هستند. دراستان چهارمحال وبختیاری شهروند خلاق هم ایده داده وهم خودش سرمایه گذاری کرده است. مثلاً درشهر هفشجان ایده وهنر جوشکاری که باعث شده حدود 70%درصد این مردم به جوشکاری درسطح کشوروخارج ازکشورمشغول شوند وباعث ارز آوری به کشورشوندکه می توان باتوجه شرایطی که این شهر دارد آن را (شهر خلاق جوش)نامید. بنابراین هدف ازاین تحقیق معرفی تراوش های خلاقیت شهروندان خلاق استان چهارمحال وبختیاری است برای این منظور از روش اسنادی وکتابخانه وتوصیفی ومیدانی استفاده شده است روش کار بدین صورت بوده که با جستجو وبررسی منابع اینترنتی وکتابخانه ای وبررسی میدانی این تحقیق صورت گرفت. باتوجه به ظرفیت ها وپتانسیل های فرهنگی، طبیعی ومذهبی تاریخی و اجتماعی وجذب گردشگرهرکدام از شهرهای استان قابلیت تبدیل شدن به شهر خلاق را دارند.
۵.

بتن ژئوپلیمری، راهی برای ساخت و ساز سبز و توسعه پایدار شهری

نویسنده:

کلید واژه ها: ژئوپلیمر توسعه پایدار ارزیابی چرخه عمر مصالح پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 580 تعداد دانلود : 172
بتن به علت دارا بودن ویژگی های خاص پرمصرف ترین مصالح در صنعت ساخت وساز، بعد از آب است. اما فرآیند تولید سیمان پرتلند معایب عمده ای نیز به دنبال دارد به طوری که تولید یک تن سیمان پرتلند سبب تولید تقریبا یک تن دی اکسید کربن می شود. از این رو نیاز به استفاده از یک جایگزین برای سیمان پرتلند ضروری به نظر می رسد. از طرفی اصل "بدون پسماند" و تولید مواد جدید با اثر محیط زیستی کمتر از اولویت ها از اهداف توسعه پایدار درشهر های آینده خواهد بود. برای توسعه ی بیشتر مواد سازگار با محیط زیست، به شناختی در مورد محرک های محیط زیستی مواد جدید و همچنین ارزیابی اثرات محیط زیستی مواد مرسوم درساخت ساز، نیاز می باشد. در سال های اخیر ژئوپلیمر به عنوان یک مصالح پایدار ، دوستدار محیط زیست و جایگزینی برای سیمان پرتلند مطرح شده است. ژئوپلیمرها موادی سرامیک مانندی با ساختارهای پلی تراکمی درسه بعد هستند که در اثر فعال شدن شیمیایی مواد جامد حاوی آلومینیوم و سیلیس در دمای نسبتاً پایین ایجاد می شوند. برای تولید بتن ژئوپلیمری واستفاده در ساختمان می توان از پسماند ها یا محصولات جانبی حاصل از صنایع ، مانند : خاکستر احتراق ذغال سنگ، سرباره های کوره آهن گدازی، ضایعات ساختمانی و یا پسماند کشاوزی مانند شلتوک برنج استفاده کرد. مقاله حاضر به طور خلاصه مطالعات انجام شده را در زمینه استفاده از فناوری ژئوپلیمر در مصالح پایدار به منظور توسعه پایدارشهری بارویکرد کاهش انتشار آلایندگی های زیست محیطی و ارزیابی چرخه عمر بررسی می کند . یافته ها و نتایج مطالعات نشان می دهند که بتن های ژئوپلیمری خصوصیات مکانیکی ، شیمیایی بالاتری و مصرف انرژی خیلی کمتری نسبت به بتن های معمولی دارند و مزایای محیط زیستی قابل توجهی را ارائه می کنند.
۶.

اندیشه ضد اقتدارگرایی از منظر پس ازمدرن در آموزش معماری

کلید واژه ها: ضداقتدارگرا آموزش معماری پس از مدرن برنامه درسی دیالوگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 40 تعداد دانلود : 870
با توجه به اینکه دوره مدرن و پیش از آن به دنبال یافت حقیقت و روش ثابت در بحث آموزش است، موجب اقتدار و ثبات اندیشه می شود. با مطالعات انجام شده مخالفت اندیشمندان پست مدرن با فراروایت ها و اقتدارگرایی در مکتوبات مشهود است. در مقابل آن روش های دیالکتیکی و گفتمانی، ارزش گذاری به نظر فراگیر و ضداقتدارگرایانه مورد تایید اندیشمندان پست مدرن قرار گرفت. هدف تحقیق کشف، فهم و توصیف روشی ضداقتدارگرایی برای ارتقاء کیفیت آموزش معماری با بهره گیری از روش های آموزشی پست مدرن در معماری است. چه راه کارهایی را می توان از اندیشه های تعلیم و تربیت پست مدرن در برنامه ریزی درسی معماری استفاده کرد؟ پرسش تحقیق می باشد.روش تحقیق توصیفی_تحلیلی است ابتدا توصیف روش آموزش و برنامه درسی پست مدرن مطرح شد،سپس به تحلیل و تبیین روش هایی برای ارتقاء کیفیت آموزش معماری پرداخته شد، گردآوری اطلاعات با تکیه بر اسناد، مکتوبات و مطالعات کتابخانه ای است.چارچوب نظری بر اساس نظریه آموزش ضداقتدارگرایی و روشهای آموزش و برنامه ریزی پست مدرن تدوین گردید و سپس آموزش معماری، بطورخاص، در دوره پست مدرن بررسی می شود در نهایت راه کارهایی جهت ارتقاء این امر بیان شد.با توجه به مطالعات،مخالفت با فراروایت ها و ساختارهای آموزشی نمایان می شود، مطالعات مقاله درجهت تعریف ساختار کلی در آموزش نیست بلکه با تعریف ساختارهای متعدد در آموزش معماری برای افزایش انعطاف پذیری و افزایش کیفیت آموزش معماری، خرده ساختارهای آموزشی جهت بهبود آموزش معماری مطرح می شود. پیشنهاد می شود،برای گسترش دیالوگ دانشجو و استاد و شناخت محیط و مصرف کننده ها با استفاده از مرکزیت زدایی قوانین و تغییرسرفصل های آموزشی در استان ها و اقلیم های متفاوت وبراساس شیوه های ساختمان سازی ، برنامه ریزی در جهت آموزش بهتر معماری انجام می شود. خودآفرینی از اهداف اصلی طراحی معماری و روش آموزش پست مدرن را می توان با تمرکز کمتر بر قدرت استاد و تمرکز بیشتر بر روی توانایی فردی دانشجویان در آتلیه های آن را اتقاء داد.آموزش مشارکتی و گروهی، براساس نظریه مسئولیت مشترک، انتقال دانش توسط اساتید و خود انشجویان انجام شود.