تازه های علوم شناختی

مقدمه: مشکلات شناختی و روان شناختی در سیر، پیش آگاهی و درمان بیماری چاقی نقش ویژه ای دارند. پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبار سنجی پروتکل توان بخشی شناختی و تأثیر آن بر سوگیری توجه، خودتنظیمی و ولع مصرف زنان چاق انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر در قالب یک طرح آزمایشی با پیش آزمون_پس آزمون همراه با گروه کنترل و پیگیری انجام شد. شرکت کنندگان در این مطالعه شامل 40 بیمار زن مبتلا به چاقی ساکن شهر ارومیه بودند که به طور تصادفی در دو گروه توان بخشی شناختی و کنترل گمارش شدند (هر گروه 20 نفر). گروه آزمایش 16 جلسه مداخله توان بخشی شناختی را دریافت کرد. تکلیف dot-probe مقیاس خودتنظیمی و مقیاس ولع مصرف در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری برای دو گروه اجرا و یافته های به دست آمده با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان دهنده تفاوت معنادار بین گروه آزمایش و کنترل در سوگیری توجه، خودتنظیمی و ولع مصرف در مرحله پس آزمون بود. بدین معنا که گروه آزمایش که مداخله توان بخشی شناختی را دریافت کردند، در مرحله پس آزمون در مؤلفه های مطرح شده عملکرد بهتری نشان دادند و نتایج در مرحله پیگیری نیز بادوام بود. نتیجه گیری: متخصصین، پژوهشگران و درمان گران می توانند از مداخله توان بخشی شناختی به عنوان یک گزینه مؤثر درمانی جهت ارتقاء کارکردهای شناختی و عصب روان شناختی بیماران چاق و به تبع آن بهبود شاخص های سلامت روان و کیفیت زندگی این بیماران استفاده کنند.

مقدمه: با توجه به اهمیت شناسایی و درک عمیق عوامل تأثیرگذار بر رفتارهای پرخطر و عملکرد واقعی زندگی روزمره، پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ساده و الگوهای نهفته ارتباط بین تصمیم گیری منطقی و شهودی با کارکرد شخصیت و رفتار تکانشی، پرخطر و خود مخرب انجام شد. روش کار: در یک مطالعه همبستگی که به صورت مقطعی اجرا شد، 428 فرد بزرگسال از جمعیت غیر بالینی ایران انتخاب و با استفاده از پرسشنامه رفتار پرخطر، تکانشی و خود مخرب، مقیاس سبک تصمیم گیری منطقی و شهودی و فرم کوتاه شاخص های شدت مشکلات شخصیتی مورد سنجش قرار گرفتند. داده ها با به کارگیری آزمون های همبستگی، تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل نیمرخ نهفته مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: سبک تصمیم گیری شهودی با پرخاشگری، رفتار جنسی پرخطر، صدمه به خود و اعمال مجرمانه دارای همبستگی معنادار مثبت (12/0=r تا 17/0=r) بود. بین سبک تصمیم گیری شهودی و تمام حوزه های عملکرد شخصیت (خودکنترلی، انسجام هویت، مسئولیت پذیری، قابلیت رابطه ای و انطباق اجتماعی) رابطه معنادار منفی (19/0-=r تا 32/0-=r) وجود داشت. تحلیل الگوهای نهفته ارتباط بین سبک های تصمیم گیری و کارکرد شخصیت به استخراج سه نیمرخ منجر شد، یکی از نیمرخ ها با تصمیم گیری شهودی و کارکرد پایین شخصیت و یکی دیگر از آنها با تصمیم گیری منطقی و کارکرد شخصیت بالا هم خوانی داشت. نتیجه گیری: اگرچه سبک تصمیم گیری با میزان مبادرت به تعدادی از رفتارهای پرخطر ارتباط دارد، اما ارتباط سبک های تصمیم گیری با عملکرد واقعی روزمره در حوزه های خودکنترلی، انسجام هویت، مسئولیت پذیری، قابلیت رابطه ای و انطباق اجتماعی بیشتر است و آموزش و ترغیب تصمیم گیری منطقی می تواند به بهبود عملکرد افراد در این زمینه ها کمک کند.

مقدمه: مطالعه حاضر ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس کارکردهای اجرایی بزرگسالان را مورد بررسی قرار داده است. این مقیاس کوتاه به تازگی طراحی شده، دارای 14 گویه است و تمرکز اصلی اش بر سنجش حافظه کاری و بازداری است. روش کار: شرکت کنندگان در این مطالعه شامل 250 نفر (126 نفر زن و 124 نفر مرد) از افراد بزرگسال ساکن شهر تهران بودند. میانگین سنی شرکت کنندگان در این پژوهش 09/5±76/28 سال بود. شرکت کنندگان نسخه فارسی مقیاس کارکردهای اجرایی بزرگسالان و مقیاس درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی-فرم بزرگسالان را تکمیل کردند. ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس کارکردهای اجرایی بزرگسالان با استفاده از همسانی درونی، پایایی بازآزمایی، روایی همگرا (بر اساس همبستگی با نمرات مقیاس درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی-فرم بزرگسالان و روایی سازه با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری جهت ارزیابی برازش ساختار دو عاملی از نسخه انگلیسی مقیاس کارکردهای اجرایی بزرگسالان مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که نسخه فارسی مقیاس کارکردهای اجرایی بزرگسالان دارای پایایی مطلوب (همسانی درونی بین 82/0 تا 85/0 و پایایی بازآزمایی بین 89/0 تا 90/0) و روایی همگرای مناسب از طریق همبستگی با مقیاس درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی-فرم بزرگسالان در دامنه بین (63/0 تا 68/0) قرار داشت. همچنین با توجه به اعتبار سازه، مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که مدل دو عاملی بهترین مدل برازش برای مقیاس کارکردهای اجرایی بزرگسالان در زبان فارسی است. نتیجه گیری: ADEXI می تواند یک ابزار غربالگری ارزشمند جهت ارزیابی نقص در حافظه کاری و کنترل مهاری در بزرگسالان ایرانی باشد. با این حال، مشابه سایر مقیاس های رتبه بندی های کارکردهای اجرایی، مقیاس کارکردهای اجرایی بزرگسالان باید به عنوان مکمل به جای جایگزینی برای آزمون های عصب روان شناختی استفاده شود. در مجموع، نتایج پژوهش ما نشان داد که نسخه فارسی مقیاس کارکردهای اجرایی بزرگسالان ویژگی های روان سنجی رضایت بخشی را در جمعیت بزرگسال نشان می دهد و می تواند یک ابزار معتبر و قابل اعتماد جهت ارزیابی کارکردهای اجرایی باشد.

مقدمه: مراقبت از بیماران سرطانی مسئولیتی خطیر، دشوار و فرسایشی است. بر عهده گرفتن این نقش بار شناختی و هیجانی سنگینی را بر مراقبان وارد می آورد که ابعاد مختلف زندگی آنها نظیر سلامت جسمانی و روان شناختی و کیفیت زندگی شان را تحت تاثیر قرار می دهد. در پژوهش حاضر با هدف ارتقای کیفیت زندگی مراقبان بیماران، بهبود سلامت روان شناختی و افزایش تاب آوری آنها، آموزش انعطاف پذیری حافظه به عنوان مداخله ای با شواهد تجربی قابل توجه، کم هزینه و کوتاه مدت انتخاب شده تا اثربخشی آن بر ارتقاء تاب آوری و تنظیم هیجان مراقبان بیماران مبتلا به سرطان مورد بررسی قرار گیرد. روش کار: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات از نوع شبه تجربی است. جامعه آماری پژوهش تمامی مراقبان بیماران دارای تشخیص قطعی سرطان در بیمارستان ها و مراکز درمانی شهر تهران در سال 1400 بود. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، ۶۰ نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه ۳۰ نفره جایگزین شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته، پرسشنامه تاب آوری و پرسشنامه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و مرحله پیگیری از هر دو گروه جمع آوری شد. گروه اول مداخله آموزش انعطاف پذیری حافظه را به مدت ۹ جلسه دریافت کردند و گروه دوم به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. برای تحلیل نتایج نرم افزار SPSS-24 و روش تحلیل واریانس آمیخته مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش انعطاف پذیری حافظه به طور معناداری تاب آوری مراقبان بیماران مبتلا به سرطان را نسبت به گروه کنترل افزایش داد؛ همچنین در گروه آموزش انعطاف پذیری حافظه، افزایش راهکارهای سازگارانه و کاهش راهبردهای ناسازگارانه تنظیم هیجان نسبت به گروه کنترل مشاهده می شود. نتیجه گیری: آموزش انعطاف پذیری حافظه به بهبود راهبردهای سازگارانه و تعدیل راهکارهای ناسازگارانه تنظیم هیجان و همچنین افزایش تاب آوری در مراقبان بیماران مبتلا به سرطان می انجامد.

مقدمه: امروزه بازی های گوشی های هوشمند به یکی از پرطرفدارترین روش های سرگرمی و بازی در بین همه سنین تبدیل شده و هر روز بر تنوع آنها افزوده می شود. افراد زمان بسیاری را صرف این بازی ها می کنند و از آنها تأثیر می پذیرند. در این مطالعه سعی شده است به بررسی ویژگی هایی که احساسات مختلف بازیکنان را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث می شود تا یک بازی برای مخاطبین خود جذاب باشد پرداخته شود، تا در طراحی بازی ها به کار برده شود و امکان جذب مخاطبین بیشتری برای باز های هدفند به وجود آید. روش کار: این مطالعه بر روی پنج رده سنی مختلف با حجم نمونه کلی 142 نفر، که از روش نمونه گیری غیراحتمالی ساده به دست آمدند، صورت گرفت و از روش مهندسی کانسی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. نتایج به دست آمده توسط نرم افزار Excel تحلیل گردید و ارتباط بین سبک های متفاوت بازی ها و احساساتی که این بازی ها در بازیکنان ایجاد می کنند مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: طبق نتایج به دست آمده در این مطالعه، در همه گروه ها کلمه سرگرم شدن تقریبا بالاترین امتیاز و کلمه ترس، خشونت و ناامیدی کمترین امتیاز را داشتند و کلمات کانسی در بازی Call of duty در بین همه رده های سنی دارای بیشترین امتیاز بود. نتیجه گیری: جذابیت بازی Call of duty نشان می دهد تعاملات اجتماعی، شبیه سازی دنیای واقعی و گرافیک و صدا احساسات بازیکنان را تحت تاثیر قرار می دهد، و سبب افزایش علاقه بازیکن می شود. پیشنهاد می شود که طراحی بازی ها در پلتفرم های مختلف از لحاظ عصب شناسی نیز مورد بررسی قرار گیرند.

مقدمه: دوره های گذار تحصیلی، دوره هایی هنجاری و چالش برانگیز در رشد محسوب می شوند که می توانند به عنوان نقاط عطفی در مسیر تحصیلی عمل کرده و با ایجاد تغییراتی در سطح شناختی، عملکردهای تحصیلی دانش آموزان را تحت تاثیر قرار دهند. مطالعه حاضر با تکیه بر مدل نظام خویشتن در رشد انگیزش، به بررسی اثرات حمایت ادراک شده از سه عامل اجتماعی (والدین، معلمان و همسالان) بر احساس خودارزشمندی، بهزیستی ذهنی و ابعاد درگیری تحصیلی با نقش تعدیل کنندگی جنسیت و پایگاه اجتماعی_اقتصادی پرداخت. روش کار: پژوهش حاضر از نوع معادلات ساختاری بود. در این راستا 578 دانش آموز (271 پسر و 307 دختر) واقع در دوره گذار تحصیلی متوسطه دوم شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس های ادراک حمایت (2015)، پرسشنامه چهار عاملی درگیری تحصیلی (2011)، مقیاس خودارزشمندی (1965)، مقیاس شناختی بهزیستی ذهنی (1984) و مقیاس هیجانی بهزیستی ذهنی (1988) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که اولا ادراک حمایت به وسیله هر سه عامل اجتماعی (والدین، معلمان و همسالان) به طور مثبت پیش بینی کننده احساس خودارزشمندی، بهزیستی ذهنی و درگیری تحصیلی دانش آموزان است. ثانیا با بررسی مدل نظری مشخص شد که اثر غیرمستقیم و معنادار ادراک حمایت بر ابعاد درگیری تحصیلی به وسیله هر دو متغیر بهزبستی ذهنی و احساس خودارزشمندی واسطه گری می گردد. نتایج رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که جنسیت دارای نقش تعدیل کنندگی و جایگاه اجتماعی اقتصادی فاقد این نقش بود. نتیجه گیری: این پژوهش بر اهمیت هدف قرار دادن هر سه عامل اجتماعی در مداخلات چند سطحی با هدف ارتقاء درگیری تحصیلی، بهزیستی ذهنی و احساس خودارزشمندی دانش آموزان این دوره از انتقال تاکید می کند.

مقدمه: مداخله مبتنی بر پردازش هیجان و حافظه می تواند بستری برای بهبود رمزگردانی، ذخیره و بازشناسی هیجانات در کودکان فراهم سازد. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف اثربخشی توان بخشی شناختی مبتنی بر بازشناسی هیجان و حافظه بر حافظه فعال دیداری و پردازش هیجان چهره کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/بیش فعالی در شهرستان سلسله انجام گردید. روش کار: این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای 34 نفر از دانش آموزان 9 الی 12 ساله مقطع ابتدایی با ملاک های ورود به عنوان نمونه نهایی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل 17 نفری قرار گرفتند. سپس گروه آزمایشی به مدت 13 هفته در جلسات 50 دقیقه ای مداخله توان بخشی هیجان و حافظه Captain's Log شرکت کردند. لازم به ذکر است هر دو گروه آزمایشی و کنترل پیش از آغاز جلسات مداخله و پس از اتمام جلسات به خرده مقیاس های حافظه فعال دیداری و پردازش هیجان چهره ابزار ارزیابی (CANTAB، 2014) پاسخ دادند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس داده ها نشان داد که مداخله توان بخشی شناختی مبتنی بر بازشناسی هیجان و حافظه موجب بهبود حافظه فعال دیداری (70/25F= و 001/0P<) و پردازش هیجان چهره (72/12F= و 001/0P<) گروه آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل شده است. نتیجه گیری: بر مبنای یافته های حاصل می توان گفت مداخله توان بخشی شناختی مبتنی بر بازشناسی هیجان و حافظه در ارتقای حافظه فعال دیداری و پردازش هیجان کودکان موثر بود، لذا پیشنهاد می شود جهت بهبود شناخت اجتماعی دانش آموزان مبتلا به نارسایی توجه/بیش فعالی این رویکرد در مراکز آموزشی و تربیتی مورد استفاده قرار گیرد.

مقدمه: احساسات پدیده های متغیر با زمانی هستند که به عنوان پاسخی به محرک ها ایجاد می شوند. در راستای تشخیص احساس به صورت پیوسته می توان از پاسخ سیگنال های مغزی و حالت های چهره به محرک ویدیویی استفاده کرد. به این صورت که مجموعه ای از فیلم های محرک برای بینندگان به نمایش گذاشته می شود و همزمان سیگنال های مغزی و حالت های چهره آنها به طور پیوسته ضبط می گردد و سطح ظرفیت آنها (احساسات منفی تا مثبت) ثبت می شود. روش کار: هدف از این پژوهش، شناخت احساسات انسانی با استفاده از تحلیل سیگنال های الکتروانسفالوگرافی بود. در این مطالعه، برای تشخیص احساسات با استفاده از شبکه عصبی کانولوشنال فازی که ویژگی های بهینه و موثر را خود از سیگنال الکتروانسفالوگرافی انتخاب می کند جهت تشخیص و بازشناسی حالات هیجانی افراد مختلف ارائه می شود. در روش پیشنهادی ابتدا سیگنال الکتروانسفالوگرافی به باندهای مختلف آلفا، بتا و گاما تجزیه شده و سپس عمل تشخیص هوشمند انجام خواهد شد. یافته ها: نتایج آزمایشات نشان می دهد که حالت آرامش و خستگی در باند آلفا بهتر و به ترتیب با دقت 2/94 درصد و 8/78 درصد بازشناسی می شود. در باند گاما شادی بهتر و با دقت 2/92 درصد شناسایی می شود و در نهایت در باند بتا، ترس با دقت 3/92 درصد بازشناسی خواهد شد. نتیجه گیری: دیده می شود که مدل پیشنهادی با استفاده از شبکه عصبی کانولوشنال از دقت بالایی در بازشناسی احساسات برخوردار است همچنین استفاده از منطق فازی در روش پیشنهادی دقت بازشناسی را در کلیه باندها بالا برده است.

مقدمه: یکی از پدیده های اقتصادی که به گونه های مختلف توسط پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته است، مسئله هجوم بانکی است. هجوم بانکی به وضعیتی اطلاق می شود که سپرده گذاران به دلیل ترس از امنیت سپرده های خود در واکنشی عمدتا احساسی، اقدام به برداشت ناگهانی آن می نمایند که می تواند منجر به ورشکستگی دومینووار بانکی شود. روش کار: در این مقاله ضمن ترکیب معماری Emotional X-machine برای عامل احساسی و معماری ((NOE)Norma Emergence) برای عامل هنجاری، مدلی برای عامل احساسی_هنجاری ارائه شده و به واسطه آن، نقش هنجارهای اجتماعی در پیشگیری از پدیده هجوم بانکی از طریق شبیه سازی در محیط عامل محور Netlogo و تجزیه و تحلیل نتایج آن مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: در شرایطی که بدون استفاده از استدلال هنجاری، با فعال سازی سرایت احساسات و استفاده از 15 عامل فرعی با ورشکستگی بانکی 100 درصد مواجه بوده ایم، با فعال سازی استدلال هنجاری، در نظر گرفتن میانگین 5/0 برای متغیر شخصیتی Agreeableness و استفاده از جمعیت هنجاری اولیه 50 درصد، میزان ورشکستگی بانکی به حدود 50 درصد کاهش پیدا می کند، با افزایش جمعیت هنجاری اولیه به 100 درصد، ورشکستگی بانکی به طور کامل مهار می گردد. نتیجه گیری: در نهایت نتایج به دست آمده از شبیه سازی به وضوح تاثیرگذاری استدلال هنجاری را در پیشگیری از وقوع پدیده فرار بانکی تایید می نمایند.

مقدمه: قرار گرفتن در معرض میدان الکترومغناطیسی ممکن است بر عملکرد شناختی مانند حافظه تاثیر بگذارد. در این مطالعه روشی برای ارزیابی تاثیر امواج الکترومغناطیسی گروه امواج الکترومغناطیس باند S بر روی هیپوکامپ مغز با استفاده از Comsol Multiphysics پیشنهاد شده است. روش کار: این مطالعه خواص بیوالکتریک بافت های بیولوژیکی پیاده سازی شده توسط نرم افزار و ایجاد میدان های الکترومغناطیسی در باند S در هیپوکامپ را بررسی نموده است. در این پژوهش میزان فرکانس امواج الکترومغناطیسی 45/2 گیگاهرتز، شدت تابش در بازه 20 تا 120 ولت بر متر متغیر بوده و مدت زمان تابش ۳۰ دقیقه بود. یافته ها: این امواج هیپوکامپ را گرم نموده اما برای تاثیرگذاری بر فعالیت یا شناخت حافظه کافی نیستند. در این مطالعه، دمای بافت هیپوکامپ زمانی که در معرض میدان هایی با شدت 20 تا 120 ولت بر متر قرار گرفتند، از 0001/0 تا 016/0 درجه سانتی گراد افزایش یافت. نرخ جذب ویژه از 3-10×18 تا 2-10×22 وات بر کیلوگرم متغیر بود. نتیجه گیری: اثرات گرمایی امواج الکترومغناطیسی در فرکانس ۴۵/۲ گیگاهرتز با شدت تابش و مدت زمان اشاره شده بر اختلالات شناختی احتمالا بسیار ناچیز خواهد بود و تاثیری بر گرم نمودن بافت هیپوکامپ مغز نخواهد داشت. هرچند اثرات بلند مدت آن نیازمند پژوهش بیشتر است. بنابراین احتمالاً اثرات غیرگرمایی امواج الکترومغناطیسی موجب تغییرات در عملکرد کارکرد شناختی خواهد شد.

مقدمه: بیماری مالتیپل اسکلروزیس روی بهزیستی روان شناختی بیماران تأثیر منفی دارد و از طرفی راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان به منظور پیشگیری از مشکلات روان شناختی حائز اهمیت می باشند. لذا این مطالعه با هدف تعیین پیش بینی عوامل روان شناختی از جمله سخت رویی، تاب آوری و تمایزیافتگی خود بر اساس راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی_تحلیلی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس ساکن در شهرستان همدان در سال 1399 بود که بر اساس آمار اخذ شده از انجمن MS همدان تعداد آنها 3050 نفر بود. بر اساس جدول مورگان 341 نفر از آنان به شیوه نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه سخت رویی Kobasa و همکاران، پرسشنامه تاب آوری Connor و Davidson، پرسشنامه تجدید نظر شده خودتمایزیافتگی Skowron و Schmittو پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان Garnefski و همکاران بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-23 و از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد بین نظم جویی شناختی هیجان با سخت رویی (392/0r=)، تاب آوری (165/0r=) و تمایزیافتگی خود (23/0r=) در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس رابطه مستقیم و معناداری وجود داشت (001/0P<). همچنین بر اساس نتایج آزمون رگرسیون عوامل سخت رویی، تاب آوری و تمایزیافتگی خود به صورت معناداری توانایی پیش بینی سطح نظم جویی شناختی هیجان در مبتلایان به مالتیپل اسکلروزیس را دارند (001/0P<). نتیجه گیری: استفاده بیماران مالتیپل اسکلروزیس از نظم جویی شناختی هیجان منجر به بهبود سخت رویی، تاب آوری و تمایزیافتگی خود در آنان می شود. لذا به مراقبان سلامت توصیه می شود به دنبال آموزش و تقویت نظم جویی شناختی هیجان در این بیماران باشند تا سخت رویی، تاب آوری و تمایزیافتگی خود را در آنان برای مقابله با شرایط سخت بیماری افزایش دهند.

مقدمه: مرزنشینی بستر اجتماعی برای همزیستی اقوام و مذاهب مختلف در کردستان، سیستان و بلوچستان و ترکمن صحرا در ایران است؛ اما این بستر، مانند بسیاری از زمینه های اجتماعی مشابه، به تعصب و قضاوت های قالبی بین قومی و مذهبی و بازنمایی شناختی خود و دیگران حساس است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سه سوال است: 1) چه نوع پیش داوری ها و تعصبات بین مذهبی در بین دانشجویان اهل سنت ساکن کردستان، سیستان و بلوچستان و ترکمن صحرا و یا مهاجر به تهران وجود دارد؟ 2) سطح پیش داوری ها و تعصبات بین مذهبی در بین دانشجویان اهل سنت و شیعه ساکن در شهرهای مذکور چقدر است؟ 3) مهاجرت تحصیلی به تهران چه تأثیری بر نوع و سطح پیش داوری ها و تعصبات بین مذهبی دانشجویان اهل سنت دارد؟ روش کار: برای پاسخ گویی به این سؤالات، ما از یک روش شناسی ترکیبی بهره بردیم و در استان های کردستان، سیستان و بلوچستان، منطقه ترکمن صحرا، و شهر تهران از طریق راهبردی پیمایش و در قالب یک مطالعه آمیخته با استفاده از ابزار های کیفی و کمّی به بررسی تعصب های میان مذهبی به مطالعه تعصب های میان مذهبی پرداختیم. ابزار کمّی این مطالعه برگرفته از «مدل محتوای قضاوت قالبی (SCM)» Fiske و ابزار کیفی آن، توصیف صفات خودی ها و دیگری ها است. یافته ها: نتایج پیمایش نشان می دهد که در خصوص دانشجویان کرد و ترکمن، مهاجرت به تهران، موجب تضعیف تصویر ارتباط با اقوام شیعه استان، مشتمل بر تضعیف خوانش چگونگی تصویر خود از نگاه شیعیان استان مرزی، و همچنین، تضعیف تصویر همان دیگریِ استان برای ایشان شده است. اما در خصوص دانشجویان بلوچ، که در هر دو شاخص بازنمایی خود و دیگری، دارای بدترین تصویر در میان همتایان ترکمن و کردِ خود در استان بوده اند، می توان گفت که مهاجرت به تهران موجب بهبود تصویر ارتباط با سیستانی های استان می گردد. چرا که با ارتقاء شاخص های گرمابخشی و کارآمدی، جایگاه دیگریِ استان را از نفرت و تحقیر میان گروهی دور و به سوی برتری خوانی نزدیک تر می کند. نتیجه گیری: داده های به دست آمده این پژوهش نشان می دهد که 1. تعصب بر ارتباط کردها، بلوچ ها، و ترکمن های اهل تسنن با شیعیان ساکن استان های مرزی تأثیر بسزائی می گذارد. 2. مهاجرت تحصیلی به تهران بر تضعیف تصویر دیگری در میان کردها و ترکمن ها تأثیرگذار است، اما ارتباط میان مذهبی پس از مهاجرت در میان بلوچ ها کمی تسهیل می گردد.