تازه های علوم شناختی

تازه های علوم شناختی

تازه های علوم شناختی سال 24 تابستان 1401 شماره 2 (پیاپی 94) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

نقد نتایج برآمده از فرضیه فرآیند دوگانه در اخلاق هنجارین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فرضیه فرایند دوگانه نتیجه گرایی وظیفه گرایی بخش های عاطفی مغز بخش های شناختی مغز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 496 تعداد دانلود : 845
مقدمه: تحول روش های اسکن مغز با استفاده از فناوری fMRI این امکان را برای پژوهشگران حوزه های علوم شناختی و عصب شناسی فراهم کرده است تا مغز افراد مختلف را در هنگام تجربه های اخلاقی، زیبایی شناختی و معنوی مورد بررسی قرار دهند و نتایجی هنجارین درباره نظریه های اخلاقی، زیبایی شناختی یا دینی بگیرند. روش کار: در این مقاله منابع دست اول و اصلی مورد استفاده قرار گرفته اند و کوشش شده است با استفاده از روش تحلیل مفهومی و به کار گیری شیوه متعارف استدلال فلسفی نتایج مورد نظر به دست آیند. یافته ها: در این مقاله پس از معرفی این فرضیه فرایند دوگانه و توضیح چگونگی تایید تجربی آن، چهار ادعای متفاوت برآمده از آن از یکدیگر جدا شده اند و همه آن ادعاها به ترتیب مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند. در این مقاله نشان داده ام که تنها ادعای اول Greene و همکارانش که ادعایی صرفاً تجربی و توصیفی است می تواند مورد قبول قرار گیرد. ادعاهای دوم و سوم که نتایجی هنجارین درباره ترجیح نظریه اخلاقی نتیجه گرایی بر نظریه اخلاقی وظیفه گرایی مطرح می کنند قابل دفاع نیستند. قابل دفاع نبودن ادعاهای دوم و سوم را از طریق استدلال جابه جایی و نشان داده ام. نشان داده ام که ادعای چهارم نوعی مصادره به مطلوب است. نتیجه گیری: پژوهش تجربی Greene و همکارانش تنها به تایید نتیجه ای توصیفی درباره ارتباط بخش های شناختی مغز با شهودهای نتیجه گرایانه از یک سو و ارتباط بخش های عاطفی مغز با شهودهای وظیفه گرایانه از سوی دیگر منجر می شود و هیچ نتیجه هنجارینی درباره نظریه های اخلاقی رقیب -وظیفه گرایی و نتیجه گرایی- نمی توان گرفت.
۲.

تاثیر مداخلات آموزشی مبتنی بر رویکرد شناختی پیاژه بر عملکرد ریاضی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ریاضی رویکرد شناختی اختلال یادگیری خاص پیاژه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 790 تعداد دانلود : 151
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان اثربخشی مداخلات آموزشی مبتنی بر رویکرد شناختی پیاژه بر عملکرد ریاضی دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص در دوره ابتدایی انجام گرفت. روش کار: روش پژوهش آزمایشی و از طرح مطالعه مورد منفرد (ABA)، بود. به این منظور از بین کلیه دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی با اختلال یادگیری خاص در ریاضی در شهر اصفهان در سال تحصیلی ۱۳۹9-۱۳۹8 تعداد ۳ نفر که ملاک های ورود به پژوهش را دارا بودند به صورت هدفمند انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. برای جمع آوری اطلاعات از ماتریس های پیش رونده ریون (فرم رنگی)، آزمون تشخیصی استاندارد KeyMath و آزمون غیر رسمی عملکرد ریاضی پایه پنجم استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، پس از رسم نمودار و محفظه ثبات و روند برای نمودارها، با کاربرد روش تحلیل درون موقعیتی و بین موقعیتی، اثربخشی متغیر مستقل بر وابسته بررسی شد. یافته ها: طی تحلیل دیداری نمودار داده ها، مداخله در هر سه آزمودنی اثربخش بوده است. درصد داده های غیر همپوش در دو موقعیت خط پایه و مداخله در هر سه آزمودنی مؤثر بود. نتایج نشان داد آموزش شناختی مبتنی بر رویکرد پیاژه به طور قابل توجهی موجب بهبود عملکرد ریاضی در کودکان با اختلال یادگیری خاص در ریاضی می شود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود که آموزش مبتنی بر رویکرد شناختی پیاژه به عنوان یک روش آموزشی مؤثر مورد توجه مربیان و درمانگران کودکان با اختلال یادگیری خاص قرار گیرد.
۳.

تصمیم گیری در تاکتیک های حمله بسکتبال: مقایسه تمرینات ترکیبی مبتنی بر دستورالعمل کلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگودهی اجرا تصمیم گیری سرعت دقت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 159 تعداد دانلود : 518
مقدمه: برنامه های مداخله ای مختلفی در جهت بهبود عملکرد تصمیم گیری ورزشکاران ماهر پیشنهاد شده است. بنابراین، هدف از مطالعه حاضر، مقایسه اثربخشی شیوه های تمرینی دستورالعمل، دستورالعمل+الگودهی و دستورالعمل+اجرا بر سرعت و دقت تصمیم گیری بسکتبالیست های زن ماهر بود. روش کار: بدین منظور 36 بسکتبالیست زن حاضر در رقابت های لیگ برتر بسکتبال باشگاه های ایران با میانگین سنی (7/1±49/24) سال به صورت داوطلبانه در پژوهش حاضر شرکت کردند، و بر اساس نمرات پیش آزمون دقت و سرعت تصمیم گیری که به وسیله نرم افزار محقق ساخته اندازه گیری شد، به سه گروه 12 نفره تقسیم شدند. مرحله تمرین، به مدت 3 جلسه 15 دقیقه ای ادامه یافت. در این مرحله، به یک گروه فقط دستورالعمل کلامی، به یک گروه دستورالعمل کلامی همراه با نمایش 15 اسلاید و به گروه سوم، دستورالعمل کلامی همراه با اجرای واقعی 15 تاکتیک انفرادی حمله ارائه شد؛ سرعت و دقت تصمیم گیری در پس آزمون و آزمون یادداری (پس از 24 ساعت)، مجدد گرفته شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس مرکب 3 (گروه) در 3 (آزمون) در هر یک از متغیرهای سرعت و دقت تصمیم گیری نشان داد که دقت در گروه های دستورالعمل+الگودهی و دستورالعمل+اجرا از پیش آزمون تا یادداری افزایش پیدا کرد (05/0>P) و دقت گروه دستورالعمل+اجرا در پس آزمون و یادداری نسبت به گروه دستورالعمل بیشتر بود (05/0>P). همچنین در سرعت تصمیم گیری با وجود آن که همه گروه ها افزایش سرعت را نشان دادند، اما تفاوتی بین گروه ها مشاهده نشد (05/0>P). نتیجه گیری: بنابراین به مربیان بسکتبال پیشنهاد می شود برای آموزش تاکتیک های حمله از روش اجرای درون زمین به جای دستورالعمل و الگودهی استفاده نمایند.
۴.

ارزیابی اثربخشی برنامه توانمندسازی شناختی مبتنی بر فناوری واقعیت مجازی بر حافظه کاری افراد سالمند دارای آسیب شناختی خفیف(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توانمند سازی شناختی آسیب شناختی خفیف واقعیت مجازی حافظه کار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 19 تعداد دانلود : 641
مقدمه: آسیبِ شناختیِ خفیف از شایع ترین مشکلات شناختی دوران سالمندی است که از آن جمله می توان به نقص در حافظه کاری اشاره کرد. هدف پژوهش حاضر طراحی، امکان سنجی و تاثیر یک برنامه توانمندسازی شناختی با استفاده از فناوری واقعیت مجازی در راستای بهبود حافظه کاری دیداری و کلامی این افراد بود. روش کار: پژوهش حاضر در قالب یک طرح شبه آزمایشی پیش آزمون، پس آزمون به همراه پیگیری انجام شد. از بین سالمندان دارای آسیب شناختی خفیف 30 نفر انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارش شدند. ابزار ارزیابی شامل آزمون های فراخنای ارقام و فراخنای نمادی بود که در 3 مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری پس از یک ماه اجرا شد. مداخله شامل برنامه مبتنی بر واقعیت مجازی بود که برای10 جلسه 30 دقیقه ای طراحی شد. روش های آماری پژوهش حاضر از طریق نرم افزار SPSS-26 انجام شد. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس درون گروهی_بین گروهی مختلط بیانگر تفاوت معنادار بین دو گروه آزمایش و کنترل در فراخنای ارقام و فراخنای نمادی بود. بین میانگین فراخنای ارقام در مرحله پیش آزمون با دو مرحله پس آزمون و پیگیری و همچنین دو مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنادار مشاهده شد. میانگین فراخنای نمادی در مرحله پیش آزمون با دو مرحله پس آزمون و پیگیری از تفاوت معناداری برخوردار بود. اما میان نتایج دو مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنادار ملاحظه نشد. نتیجه گیری: نتایج حاصل نشان داد توانمندسازی شناختی مبتنی بر فناوری واقعیت مجازی می تواند منجر به بهبود حافظه کاری سالمندان مبتلا به آسیب شناختی خفیف شود و ماندگاری اثر در پیگیری یک ماه بعد نیز در فراخنای ارقام مشاهده شد.
۵.

پیش بینی اعتیادپذیری به مواد دانش آموزان: نقش نگرانی، نشخوار فکری و ناگویی هیجانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نگرانی نشخوار فکری ناگویی هیجانی گرایش به اعتیاد دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 449 تعداد دانلود : 191
مقدمه: عوامل متعددی در اعتیاد جوانان مؤثرند که در تعامل با یکدیگر منجر به شروع مصرف و سپس اعتیاد می شوند؛ بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی نقش نگرانی، نشخوار فکری و ناگویی هیجانی در پیش بینی اعتیادپذیری به مواد دانش آموزان بود. روش کار: در این مطالعه توصیفی_تحلیلی از نوع همبستگی، از بین کلیه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهر زرند کرمان در سال تحصیلی 1399-1398، تعداد 260 نفر بر اساس جدول گرجسی مورگان به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. دانش آموزان پرسش نامه های نگرانی میر و همکاران (1990)، نشخوار فکری Morrow وNolen-Hoeksema (1991)، ناگویی هیجانیBagby و همکاران (1994) و گرایش به اعتیاد فرچاد (1385) را تکمیل نمودند. داده ها با نرم افزار SPSS-22 به وسیله آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چند متغیره تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد همبستگی بین نشخوار فکری با گرایش به اعتیاد مثبت و معنادار (622/0=r و 01/0>P)، نگرانی با گرایش به اعتیاد مثبت و معنادار (597/0=r و 01/0>P) و ناگویی هیجانی با گرایش به اعتیاد مثبت و معنادار (580/0=r و 01/0>P) بود. همچنین دشواری در تشخیص احساسات (05/0 P<،128/0=β)، دشواری در توصیف احساسات (01/0 P<،292/0=β)، تفکر با جهت گیری خارجی (01/0P< ،289/0=β)، نگرانی عمومی (01/0P< ،536/0=β)، فقدان نگرانی (01/0p<،173/0-=β)، پاسخ های نشخواری (01/0 P<،359/0=β) و پاسخ های منحرف کننده حواس (01/0 P<،345/0=β) گرایش به اعتیاد را پیش بینی می کند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش بر اهمیت مؤلفه های شناختی (نگرانی و نشخوار فکری) و هیجانی (ناگویی هیجانی) در گرایش به اعتیاد دانش آموزان تأکید می کند، لذا توسعه و گسترش برنامه های پیشگیری با تقویت مهارت های شناختی و هیجانی برای مقابله با اعتیاد از سطح مدارس می تواند به عنوان یک راهکار مهم به سیاست گزاران و مجریان برنامه های بهداشتی_اجتماعی توصیه گردد.
۶.

رابطه ابعاد حساسیت و هوش زیباشناسی در دانش آموزان: مقایسه بر پایه جنسیت و سن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: هوش زیباشناسی حساسیت زیباشناسی دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 431 تعداد دانلود : 668
مقدمه: حساسیت و هوش زیباشناسی به تازگی مورد توجه دانشمندان حوزه های مختلف هنر، جامعه شناسی، و روان شناسی قرار گرفته و نظریه های گوناگونی در مورد آن ارائه شده است. هدف این پژوهش بررسی رابطه ابعاد حساسیت و هوش زیباشناسی در دانش آموزان و مقایسه این متغیرها برپایه جنسیت و سن بود. روش کار: روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان شهر تویسرکان (دوره های دبستان، متوسطه نخست، و متوسطه دوم) در سال 1400 بود. تعداد 300 دانش آموز به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و پرسشنامه های حساسیت و هوش زیباشناسی را به روش آنلاین یا حضوری پاسخ دادند. داده ها با روش همبستگی و مدل معادلات ساختاری و به کمک نرم افزارهای SPSS-25 و Lisrel تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین همه ابعاد حساسیت و هوش زیباشناسی رابطه معنادار وجود دارد (05/0>P). بین دختران و پسران و نیز گروه های سنی از نظر هوش زیباشناسی و حساسیت زیباشناسی تفاوت آماری معنادار به دست آمد. همچنین، مدل برآورد شده در این پژوهش از برازش خوبی برخوردار بود (92/0 =CFI؛ 91/0 =GFI؛ و 011/0 =RMSEA). نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که هوش زیباشناسی افراد با حساسیت زیباشناسی آنان رابطه نزدیکی دارد و این ارتباط نزدیک در سطح مؤلفه های این دو نیز وجود دارد. همچنین حساسیت، توجه، و پاسخ دهی دانش آموزان دختر و پسر در پایه های تحصیلی گوناگون نسبت به محرک های زیبا متفاوت است و باید در برنامه ریزی های آموزشی و پرورشی خود به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشند.
۷.

ویژگی های روان سنجی آزمون شبکه توجه در کودکان و بزرگسالان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اعتبار آزمون شبکه توجه هشدار جهت گیری کنترل اجرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 892 تعداد دانلود : 664
مقدمه: سیستم توجه را می توان به شبکه های هشدار، جهت گیری و کنترل اجرایی تقسیم کرد. رواسازی ابزارهای اندازه گیری توجه حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی آزمون شبکه توجه بزرگسالان و کودکان بود. روش کار: شرکت کنندگان در مطالعه حاضر شامل 184 کودک (9-6) سال و 184 بزرگسال (44-20) سال بودند که با استفاده از روش تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و آزمون شبکه توجه را تکمیل کردند. برای تحلیل اعتبار از آلفای کرونباخ و برای مقایسه گروه ها از آزمون های تی م ستقل، یومن ویتنی و تحلیل واریانس یک راهه به وسیله نرم افزار SPSS-24 استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون شبکه توجه کل بزرگسالان (88/0) و ابعاد آن یعنی بعد هشدار (80/0)، بعد جهت گیری (79/0) و بعد کنترل اجرایی (84/0) بود. همچنین آلفای کرونباخ برای کل آزمون کودکان (82/0) و برای هر کدام از خرده مقیاس ها شامل هشدار (70/0)، جهت گیری (70/0) و کنترل اجرایی (76/0) به دست آمد. تفاوت معناداری در نمرات آزمون توجه کودکان در سه بعد هشدار، جهت یابی و کنترل اجرایی بین دختران و پسران و مردان و زنان مشاهده نشد. بین نمرات آزمون شبکه توجه کودکان در بعد جهت یابی و کنترل اجرایی در گروه های سنی مختلف تفاوت معنا داری وجود نداشت؛ اما در بعد هشدار و آزمون شبکه توجه کل بین گروه های سنی مختلف تفاوت معنا داری وجود داشت. نتیجه گیری: بر اساس این یافته ها می توان چنین عنوان کرد که آزمون شبکه توجه بزرگسالان و کودکان در جامعه ایرانی از اعتبار قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری در جهت اهداف تشخیصی، بالینی و پژوهشی استفاده کرد.
۸.

بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود بر تفکر قطعی نگر و مثبت اندیشی زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زوجین درمان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد تمرکز بر شفقت به خود تفکر قطعی نگر مثبت اندیشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 234 تعداد دانلود : 224
مقدمه: با توجه به نقش تعیین کننده نگرش ها و باورهای زوجین در کیفیت روابط زناشویی و اهمیت مداخلات به هنگام و کارآمد و ارتقای آن، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود بر تفکر قطعی نگر و مثبت اندیشی زوجین بود. روش کار: روش پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه این پژوهش را کلیه زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران در نیمه اول سال 1400 تشکیل می دادند. حجم نمونه شامل 36 نفر بود که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه گمارده شدند. گروه آزمایش مداخلات را به صورت 8 جلسه هفتگی 90 دقیقه ای گروهی دریافت کرد. ابزار پژوهشی شامل مقیاس تفکر قطعی نگر یونسی و میرافضل و پرسش نامه مثبت اندیشی Ingram و Wisnicki بود. اطلاعات با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و با نرم افزار 25-SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد مداخله شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود باعث کاهش معنا داری در متغیر تفکر قطعی نگر (002/0>P) و منجر به افزایش معنا دار در متغیر مثبت اندیشی (001/0>P) می گردد. نتایج پیگیری نشان داد اثربخشی مذکور پایدار است. نتیجه گیری: دستاوردهای پژوهش حاضر می تواند به گسترش درمان های موثر در حوزه زوج درمانی کمک کند. همچنین در کارگاه های آموزش پیش از ازدواج و مداخلات زوج درمانی قابل استفاده است.
۹.

مقایسه دو روش دارودرمانی و بازی های مبتنی بر توجه بر نشانه های بیش فعالی و علائم عصب شناختی نرم در پسران مبتلا به نقص توجه/بیش فعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دارو درمانی بازی های توجهی اختلال نقص توجه/بیش فعالی علائم عصب شناختی نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 48 تعداد دانلود : 522
مقدمه: در سال های اخیر مطالعات زیادی در رابطه با وجود علائم عصب شناختی نرم در اختلال نقص توجه/بیش فعالی انجام گرفته اما پیرامون مقایسه اثربخشی درمان های رایج بر کاهش این علائم در کشور ما پژوهش های اندکی انجام شده است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثرات دارو درمانی و بازی های توجهی بر این علائم انجام شد. روش کار: این پژوهش به شیوه نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری، با گروه گواه، و بر روی نمونه ای شامل 100 نفر از دانش آموزان پسر دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی در سال تحصیلی 96-1395 به انجام رسید. پس از اجرای آزمون عصب شناختی کمبریج CNI و مقیاس Conners والدین، با توجه به نمرات به دست آمده و نقطه برش، آزمودنی ها در دو گروه علائم عصب شناختی نرم بالا و پایین جای گرفته و هر کدام از گروه ها به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه (مجموعا شش گروه) گمارده شدند و مداخله های درمانی روی آنان صورت گرفت. داده های به دست آمده با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار SPSS-23 تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل داده ها روشن ساخت که گرو های آزمایشی و گروه گواه با یکدیگر تفاوت معناداری دارند و دو روش درمانی بر اساس شدت علائم عصب شناختی، موجب کاهش علائم شده اند. دارو درمانی بیشتر بر علائم شدید عصب شناختی نرم، و بازی های توجهی بر علائم خفیف اثر داشته است. نتیجه گیری: یافته های مذکور می تواند در انتخاب نوع درمان، بر حسب شدت علائم عصب شناختی، یاریگر درمانگران باشد. علاوه بر این از یافته های پژوهش حاضر در توضیح ارتباط میان جنبه های عصب روان شناختی اختلال نقص توجه/بیش فعالی با عوامل داروشناختی و چگونگی اثربخشی دارو نیز می توان بهره گرفت.
۱۰.

پیش بینی گرایش به روابط فرازناشویی بر اساس طرحواره های ناسازگار اولیه و حمایت اجتماعی در زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حمایت اجتماعی طرحواره های ناساگار اولیه روابط فرازناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 767 تعداد دانلود : 208
مقدمه: روابط فرازناشویی یکی از مهم ترین تهدیدها برای ثبات روابط زناشویی و از عمده ترین دلایل طلاق در فرهنگ های مختلف است. طرحواره های ناسازگار اولیه و حمایت اجتماعی با کیفیت روابط زناشوئی و گرایش به روابط فرازناشویی ارتباط دارند. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش طرحواره های ناسازگار اولیه و حمایت اجتماعی در پیش بینی گرایش به روابط فرازناشویی زوجین می باشد. روش کار: روش انجام مطالعه توصیفی_تحلیلی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره ای منطقه ۶ تهران در نیمه دوم سال 1398 بودند که نمونه ای 200 نفری به صورت تصادفی چندمرحله ای از میان آنان انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های گرایش به روابط فرازناشویی، طرحواره های ناسازگار اولیه و حمایت اجتماعی استفاده شد. در این پژوهش به منظور تحلیل داده ها از همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-24 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان دادند گرایش به روابط فرازناشویی را می توان با ترکیب خطی متغیرهای پیش بین، تبیین کرد. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون، 24 درصد از واریانس متغیر گرایش به روابط فرازناشویی به کمک متغیرهای پیش بین (طرحواره های ناسازگار اولیه و حمایت اجتماعی) قابل پیش بینی است (001/0P≤). نتیجه گیری: با توجه به رابطه بین طرحواره های ناساگار اولیه و حمایت اجتماعی با گرایش به روابط فرازناشویی، پیشنهاد می شود با شناسایی و چالش با طرحواره های ناسازگار اولیه و افزایش میزان حمایت اجتماعی زمینه لازم برای افزایش تفاهم زوجین و کاهش گرایش به روابط فرازناشویی فراهم گردد.
۱۱.

اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر اضطراب پنهان، اضطراب آشکار و فشار خون در بیماران کرونری قلبی با فشار خون بالا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اضطراب آشکار اضطراب پنهان درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی فشار خون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 896 تعداد دانلود : 694
مقدمه: بیماری عروق کرونر قلبی با ماهیت ناتوان کننده خود، پاره ای از محدودیت ها را در زندگی فرد به وجود می آورد. پژوهش حاضر، با هدف اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر اضطراب و فشار خون بیماران مبتلا به بیماری قلبی_عروقی انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی پیش آزمون_پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری 3 ماهه بود. تعداد 56 نفر از بیماران عروق کرونر قلبی از میان بیماران مراجعه کننده به پلی کلینیک تخصصی حضرت فاطمه (س) شهرستان ارومیه در ماه های شهریور ماه تا آذر ماه ۱۳۹9 انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی را طی 8 جلسه 120 دقیقه ای یک بار در هفته دریافت نمودند. گروه گواه مداخله ای دریافت نکردند. داده ها از طریق پرسشنامه اضطراب آشکار و پنهان (Spielberger، 1970) جمع آوری شدند و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر در نرم افزار SPSS-24 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر اضطراب پنهان (001/0P<)، اضطراب آشکار (001/0P<) و فشار خون (001/0P<) تاثیر داشته است و منجر به کاهش معنادار اضطراب آشکار، اضطراب پنهان و فشار خون در بیماران عروق کرونری قلب شده است. نتیجه گیری: با توجه به تاثیر درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش اضطراب پنهان و آشکار و فشار خون بیماران مبتلا به بیماری های قلبی_عروقی پیشنهاد می شود اصول این درمان طی کارگاه های تخصصی به مشاوران و روان شناسان مراکز درمانی و بیمارستانی آموزش داده شود.
۱۲.

اثربخشی مراقبه ذهن آگاهی بر ادراک زمان با کاربرد تکلیف دوقسمتی زمانی در جمعیت دانشجویی دختر سالم شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ادراک زمان مراقبه ذهن آگاهی تکلیف دو قسمتی زمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 289 تعداد دانلود : 567
مقدمه: ادراک زمان و خودآگاهی و بررسی سازوکارهای مرتبط با آن، مقوله ها ی پیچیده و جذابی هستند که همواره کنجکاوی بشر را بر می انگیخته اند. مطالعه اخیر برای بررسی اثرات ذهن آگاهی بر ادراک زمان با روش آزمایشی گروهی انجام شد. روش کار: 31 نفر دانشجوی مقطع کارشناسی که از نظر سلامت روانی و بیماری های مغزی ارزیابی شده بودند و از نظر اندازه توانمندی ذهن آگاهی در حد متوسط بوده اند به دو گروه آزمایش 16 نفر و کنترل 15 نفر تقسیم شدند. گروه آزمایشی یک جلسه فایل صوتی 13 دقیقه ای ذهن آگاهی را گوش داده و به تمرینات آن عمل کردند. برای گروه کنترل یک جلسه فایل صوتی خنثی ارائه شد. تکلیف دو قسمتی زمانی قبل و بعد از اجرای متغیر مستقل ارائه و یافته های آن ثبت شد. یافته ها: یافته ها نشان داد گروه آزمایش به طور معناداری در اندازه نقطه دوقسمتی زمانی (Bisection point)نسبت به گروه کنترل نمرات پایین تری کسب نموده اند و همچنین تعداد درصد پاسخ های طولانی (Persentage Long response) در این گروه به طور معناداری نسبت به گروه کنترل افزایش داشت که نشانگر بیش تخمینی زمانی به دنبال اثر تمرین ذهن آگاهی می باشد. در این پژوهش اندازه متغیر رفتاری زمان واکنش که شاخص رفتاری از بهبود فرآیند تصمیم گیری است اندازه گیری شد اما تفاوت معناداری در دو گروه آزمایش و کنترل مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج بر اساس این فرضیه که ذهن آگاهی با کاهش سطح برانگیختگی و افزایش منابع توجهی به محرک های درونی موجب بیش تخمینی زمان می شود مورد تحلیل قرار گرفت و برای بررسی تأثیر ذهن آگاهی در فرایند تصمیم گیری به نظر می رسد ارزیابی و تحلیل طیفی تغییرات امواج مغزی هم زمان با پاسخ های رفتاری ضروری است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۹۵