درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله به موضوع راهبرد فناوری و ارتباط آن با راهبرد کلان در شرکت های دارای کسب و کارهای متنوع می پردازد. در دو دهه گذشته، هم راستایی راهبرد فناوری و راهبرد کسب و کار، یکی از محورهای مهم پژوهشی را در دو حوزه راهبردی و مدیریت فناوری به خود اختصاص داده است. تمرکز این تحقیقات بیش تر بر بنگاه های دارای کسب و کار واحد بوده و در همین خصوص چارچوب ها، مدل ها و ابزارهای تصمیم گیری مختلفی توسعه یافته و به وسیله شرکت ها به کار گرفته شده اند. علی رغم این که شرکت های دارای کسب و کارهای متنوع، نقش مهمی را در اقتصاد کشورها ایفا می کنند و به دلیل برخورداری از دارایی های فناورانه مختلف، نیازمند برنامه جامع و کلان راهبردی در زمینه فناوری هستند، تعداد اندکی از پژوهش ها به این موضوع پرداخته اند و خلأ وجود چارچوبی نظری در این زمینه، احساس می شود. هدف این مقاله دستیابی به چارچوب اولیه بر مبنای مطالعه ادبیاتی و بر اساس رویکرد قیاسی، با استفاده از روش تحلیل محتوی است. به همین منظور ده ها منبع در زمینه های راهبرد فناوری، مدیریت فناوری، مدیریت شرکت های مادر و راهبرد تنوع بررسی شده اند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که مفهوم راهبرد فناوری در سطح شرکت های مادر (گروه) به وسیله صاحب نظران دو حوزه راهبرد و مدیریت فناوری پذیرفته شده و ضرورت ارتباط آن با راهبرد کلان این شرکت ها ، تأکید شده است. در این تحقیق همچنین مؤلفه های راهبرد فناوری در سطح گروه و نحوه شکل گیری آن مبتنی بر راهبرد کلان گروه ، شناسایی و تبیین شده و بر همین اساس چارچوب نظری اولیه پیشنهاد شده است که می تواند مبنایی برای مطالعات بعدی در این حوزه قرار گیرد.

پاسخگویان این پژوهش دانشجویان کارشناسی ­ارشد دانشگاه­های بیرجند و فردوسی بودند که طرح تحقیق پایان­نامه­ ایشان تا پایان نیمسال اول سال تحصیلی 1388-1387 به تصویب شورای تحصیلات تکمیلی دو دانشگاه رسیده بود. در این پژوهش اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه و از یک نمونه 236 نفری از دانشجویان کارشناسی ­ارشد مورد نظر در دو دانشگاه بیرجند و فردوسی جمع‌آوری شد که در نهایت 156 پرسشنامه (10/66 درصد) قابل استفاده دریافت گردید. بررسی میزان اضطراب اینترنتی پاسخگویان نشان داد که اکثریت (1/82 درصد) آن­ها پایین­تر از حد متوسط (نمره 60) دچار اضطراب اینترنتی بودند، با این­ حال توزیع نمره اضطراب اینترنتی در نمونه مورد مطالعه، نرمال بود. نتایج، تفاوت معناداری را بین میانگین نمرات اضطراب اینترنتی جامعه مورد مطالعه و نمره متوسط اضطراب اینترنتی (نمره 60) نشان داد و مشخص شد که اضطراب آن­ها به طور معناداری در جامعه از سطح متوسط پایین­تر است. با این حال بین میانگین نمرات اضطراب اینترنتی دانشجویان مرد و زن، و نیز دانشجویان حوزه­های تحصیلی مورد مطالعه تفاوت معناداری یافته نشد.

در محیط ویژه‌ای که سازمان‌های صنعت فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند، رویکردهای مبتنی بر مدیریت ریسک می‌تواند در بسیاری موارد بسیار اثربخش باشند. در سطح استراتژیک سازمان، مدیریت ریسک به صورت یکپارچه مطرح است. پژوهش حاضر با هدف کمک به سازمان‌ها برای درک سیستمی چگونگی تأثیر ریسک‌ها و فعالیّت‌های مدیریت ریسک بر عملکرد سازمان, در قالب مدلی مفهومی تاثیر دسته‌بندی پیشنهادی ریسک‌های سازمانی بر عملکرد مالی را از طریق تاثیر بر سرمایه‌های نامشهود سازمان تبیین می‌نماید. استفاده از روش‌هایی مانند سنجش همبستگی و مدل‌سازی ساختاری پیشنهاد می‌کند که شناسایی ریسک‌های سازمانی بر ارتقاء وضعیت سرمایه‌های نامشهود سازمان (سرمایه‌های انسانی، سازمانی و اطلاعاتی) و تغییرات عملکرد مالی موثر است. همچنین پیشنهاداتی درباره اولویت‌های ریسک‌های سازمانی و سرمایه‌های نامشهود ارائه شده است.

مدیریت منابع انسانی، نه تنها منجر به افزایش توانمندی کارکنان می شود؛ بلکه زمینه ی تشویق کارکنان به خلاق بودن و تولید دانش جدید و نیز یک پارچگی و همکاری های متقابل و کاهش هزینه ها را فراهم می نماید. هدف مقاله ی حاضر، بررسی مؤلفه های بهسازی نیروی انسانی و ارایه ی مدل مناسب برای اجرای موفق روش های بهسازی نیروی انسانی می باشد. نتایج تحقیق، نشان می دهد که در حوزه ی بهسازی نیروی انسانی، فعالیت های متناسب صنعت برق صورت گرفته است. دوره های آموزش و کارآموزی و تدوین مدل های متناسب با آن در سطح گسترده ای برگزار شده است. براساس تعداد دوره های برگزار شده و بررسی اثربخشی آن ها، به طور کلی این حوزه از وضعیت مناسبی در نیازسنجی ها، تحلیل روش ها و اجرای برنامه ها برخوردار است. بنابراین، با توجه به مدل ارایه شده، کسب مزیت رقابتی، ارتقای کیفیت و قابلیت های منابع انسانی، بهره وری، کارآفرینی و... مستلزم بهسازی منابع انسانی و توجه به مؤلفه های آن، به عنوان مهم ترین معیار برای مدیریت منابع انسانی صنعت برق کشور می باشد.

این تحقیق با هدف بررسی نقش فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی در توسعهی کارآفرینی سازمانی در سازمان ترویج کشاورزی و به روش هم بستگی انجام شد. جامعهی آماری شامل 2768 نفر از کارشناسان ترویج کشاورزی بود که برای نمونه گیری از هر منطقهی جغرافیایی کشور یک استان به تصادف انتخاب و از بین آن ها به صورت تصادفی و با رعایت انتساب متناسب 250 نفر انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسش نامه ای در شش بخش و در قالب طیف لیکرت بوده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین ""میزان بهکارگیری فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی"" و ""هم چنین توسعهی فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی به لحاظ زیرساخت و راهبرد های حمایتی"" با مولفه های سازمانی، عوامل فردی و برخی مولفه های تعامل کارآفرینانه با ارباب رجوع هم بستگی مثبت و معنیداری وجود دارد. یافته های حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که از بین متغیر های فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی، 9 متغیر در پیش بینی متغیر وابستهی ""تعامل کارآفرینانه"" نقش معنیداری داشته و درمجموع توانسته اند 55 درصد از تغییرات این متغیر وابسته را تبیین کنند. هم چنین از بین متغیر های یادشده هفت متغیر در پیش بینی متغیر وابستهی ""عوامل سازمانی مرتبط با توسعهی کارآفرینی سازمانی""نقش معنیداری داشته و درمجموع توانسته اند 64 درصد از تغییرات این متغیر وابسته را تبیین کنند. از بین متغیر های فوق چهار متغیر در پیش بینی متغیر وابسته ""عوامل فردی مرتبط با توسعه کارآفرینی سازمانی""نقش معنیداری داشته و درمجموع توانسته اند 56 درصد از تغییرات این متغیر وابسته را تبیین کنند. براساس معادله های رگرسیونی مورد اشاره متغیر های ""حمایت مدیریت سازمان از حضور فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی در سازمان""، ""عرضه به موقع اطلاعات"" و ""محتوای مناسب منتقل شده به کارکنان"" بیش ترین نقش را به ترتیب در توسعهی عوامل محیطی، سازمانی و فردی مرتبط با توسعهی کارآفرینی سازمانی داشته اند. نتایج حاصل از تحلیل هم بستگی و معادله های رگرسیونی، نشان داد که فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی از قابلیت بالایی برای توسعه عوامل مختلف تاثیرگذار بر توسعه کارآفرینی سازمانی برخوردار هستند.

با توجه به اهمیت و جایگاه ویژه فناوری اطلاعات در سازمان های دولتی ایران، رویکرد و نگرش مدیران و نیاز مبرم سازمان های دولتی به الگویی ساخت یافته به منظور مدیریت فناوری اطلاعات و آگاهی و شناخت کافی نسبت به برون سپاری هر یک از مؤلفه ها و شاخص های آن الگو، این تحقیق با هدف ارائه الگوی انطباقی مدیریت فناوری اطلاعات برای سازمان های دولتی کشور، انجام پذیرفته است. روش تحقیق مورد استفاده در این نوشتار، روشی توصیفی است و از لحاظ نوع تحقیق، کاربردی است. جامعه آماری و گروه نمونه مورد مطالعه پژوهش در بخش طراحی الگو متشکل از خبرگان دانشگاهی و در بخش مطالعه موردی برای اجرای الگوی طراحی شده، متشکل از خبرگان وزارت صنایع و معادن و سازمان های تحت پوشش آن است. پس از بررسی پیشینه پژوهش به طراحی الگو پرداخته شد. سپس بر اساس نظریات خبرگان دانشگاه، الگوی مذکور آزمون شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که مؤلفه های الگوی انطباقی مدیریت فناوری اطلاعات در سازمان های دولتی کشور عبارتند از هم راستایی برنامه ریزی راهبردی IT و معماری IT سازمان سرمایه گذاری IT، مخاطرات IT، ارائه ارزش و پایش IT. پس از تأیید اجزای و کلیت الگو بر اساس نظریات خبرگان دانشگاهی، الگوی مذکور در وزارت صنایع و معادن و سازمان های تحت پوشش آن به کار گرفته شد. نتایج به کارگیری مدل در صنعت با نظریات خبرگان دانشگاه مقایسه و تحلیل و بر این اساس راهکارهای لازم ارائه شد

سنجش بلوغ سازمان در حوزه کاربردی‌سازی کسب و کار الکترونیک امری کاملاً کیفی است و نمی‌توان تأثیر عوامل تأثیرگذار بر آن را به راحتی تبدیل به مقادیر کمی نمود و مورد سنجش قرار داد. بنابراین باید به دنبال مکانیزمی بود تا بتوان نوع و میزان تأثیر عوامل مختلف را بر روی سطح بلوغ سازمان و بر روی دیگر عوامل فرموله نمود. به منظور بررسی این موضوع لازم است دو موضوع تأثیر عوامل بر رشد رویکرد کسب و کار الکترونیک و دیگری میزان تأثیر عوامل بر یکدیگر مورد بررسی قرار گیرند. در این مقاله هدف آن است تا با ارائه مدل‌های فازی به بررسی نحوه تعامل عوامل و تأثیر آنها بر رشد استفاده از رویکرد کسب و کار الکترونیک در سازمان پرداخته شود. به این منظور برای مدل‌سازی این عوامل و میزان تأثیر آنها، ابتدا با بررسی پژوهش‌های پیشین عوامل تأثیرگذار در توسعه رویکرد کسب و کار الکترونیک شناسایی و سپس با استفاده از نظر متخصصین و بکارگیری روش دلفی این عوامل دسته‌بندی شده‌اند. در ادامه با استفاده از مدل FCM نمودارهای گرافیکی هدایت شده عوامل ترسیم می‌شوند و با استفاده از این نمودارها روابط علت و معلولی میان مفاهیم مورد اشاره در گره‌ها ارائه می‌شود و شبکه روابط میان عوامل، تحلیل و تبیین می‌گردد.

یکی از پرجاذبه‌ترین زمینه‌ای کاربرد فناوری اطلاعات، کسب‌وکار الکترونیکی است. مدیران سازمان‌ها باید به‌نبال راهکاری برای تصمیم‌گیری در راستای بهینه‌سازی آمایش منابع در این حوزه باشند تا نحوه تخصیص‌های هزینه‌ای و سرمایه‌ای خود را در این حوزه در سطوح عالی و راهبردی کنترل کنند. پرداختن به این موضوع نیازمند آن است که مدیران سازمان، سطح توسعه‌یافتگی خود را در حوزه کسب‌وکار الکترونیکی مشخص نمایند و با شناسایی عوامل مؤثر در رشد این رویکرد، به برنامه‌ریزی برای بهبود وضعیت خود بپردازند. در این مقاله هدف آن است که با استفاده از ابزارهای فازی، به ساخت و توسعه مدل‌های هوشمند در جهت تعیین وضعیت موجود سازمان و تصمیم‌گیری مدیران برای بهبود این وضعیت پرداخته شود. به این منظور برای مدل‌سازی این عوامل و میزان تأثیر آن‌ها، ابتدا با بررسی پژوهش‌های پیشین، عوامل مؤثر در توسعه رویکرد کسب‌وکار الکترونیکی شناسایی، و سپس با استفاده از نظر متخصصین و به‌کارگیری روش دلفی، این عوامل دسته‌بندی شدند. در ادامه با استفاده از مدل «اف‌سی‌ام» به ترسیم روابط علت و معلولی میان عوامل و نمایش نوع و نحوه تأثیر عوامل بر یکدیگر پرداخته شده.‌

"بهره‌وری در مراکز اطلاع‌رسانی نتیجة استفادة بهینه و مؤثر از منابع اطلاعاتی و بهبود کیفیت ارائة خدمات و ارتقای رضایت کاربران، دلپذیری در محیط کار، و افزایش انگیزه و علاقة کارکنان به کار بهتر می‌باشد که در نهایت، رشد و توسعة مراکز اطلاع‌رسانی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین، این مراکز نیز از آشنایی با شیوه‌های اندازه‌گیری بهره‌‌وری بی‌نیاز نخواهند بود. بهره‌وری یکی از معیارهای ارزیابی عملکرد یک نظام است. در دهه‌های اخیر به اندازه‌گیری و بهبود بهره‌وری نیروی انسانی، خلاقیت و نوآوری و تجزیه و تحلیل‌های کارشناسی اهمیتی ویژه داده شده است و تفکر و تلاش برای شناسایی مشکلات و مسائل و راه‌ها و طرح‌های جدید به منظور استفادة مفیدتر و بهتر از منابع، به بهره‌وری تعریف شده است. بهره‌وری، به زبان ساده عبارت است از رابطة بین ستاده‌های یک نظام و نهاده‌های فراهم‌شده برای تولید ستاده‌ها. رابطة علّی بین بسیاری از متغیرها و عوامل مؤثر بر بهره‌وری، بسیار پیچیده است. در یک مرکز اطلاع‌رسانی با توجه به حجم بالای نهاده‌ها، تلاش در جهت افزایش کارآیی و بهره‌وری ضروری به نظر می‌رسد."

نتایج تحقیقات پژوهشگرانِ حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی از گرایش قابل توجه کاربران (اعم از متخصص و غیرمتخصص) به منابع غیررسمی اطلاعات حکایت دارد. با این حال، به‌نظر می‌رسد که در متون علمی این حوزه به‌علل و عوامل گرایش یادشده چندان که باید پرداخته نشده است. در نوشته حاضر ضمن ارائه پیشینه‌ای از برخی مطالعات انجام‌شده در داخل و خارج از کشور در ارتباط با نوع منابع اطلاعاتی مورد استفاده از سوی جویندگان اطلاعات، مهم‌ترین دلایل اقبال کاربران به منابع غیر‌رسمی اطلاعات تبیین می‌شود. بررسی نگارنده در متون مختلف فارسی و انگلیسی حکایت از این موضوع دارد که « اجتماعی‌‌بودن انسان » ، « اصل کم‌ترین کوشش » ، « حس باورپذیری انسان » ، « الگوی صرفه‌جویی اقتصادی » و « اضافه‌بار اطلاعات » در زمره مهم‌‌ترین دلایل کاربران در گرایش به منابع اطلاعاتی غیررسمی به‌شمار می‌آیند. نگارنده بر این باور است که گرایش روزافزون کاربران (اعم از متخصص و غیرمتخصص) به منابع اطلاعاتی غیررسمی، در آینده نه‌چندان دور، به کم‌توجهی و شاید هم بی‌توجهی کاربران به منابع اطلاعاتی سنّتی نظیر کتاب و کتابخانه بینجامد.

"در پژوهش حاضر 90 صفحه وب از طریق جستجو در موتورهای جستجوی عمومی (گوگل، یاهو، و ام‌اس‌ان) به عنوان نمونه انتخاب شدند و میزان حضور عناصر ابرداده‌ای (هسته دابلین و ابرنشانه‌های زبان نشانه‌گذاری فرامتن) در این صفحات و وجود رابطه معنادار بین حضور عناصر ابرداده‌ای و نوع موتور جستجو مورد بررسی قرار گرفت. نتایج، نشان‌دهنده حضور بسیار کم عناصر ابرداده‌ای هسته دابلین و ابرنشانه‌های زبان نشانه‌گذاری فرامتن در صفحات بازیابی شده می‌باشد، که بیانگر کاربرد بسیار کم عناصر ابرداده‌ای در صفحات وب است. به‌علاوه، یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد رابطه معناداری بین نوع موتور جستجو و حضور عناصر ابرداده‌ای وجود ندارد، و این بدان معنا است که موتورهای جستجو از نظر لحاظ کردن ابرداده‌ها در بازیابی منابع وب، تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند. "

زمینه و هدف: فناوری های نوین اطلاعاتی با قابلیت های گوناگونی که به وجود می آورند شرایط جدیدی را در مقابل نهادها و سازمان های امنیتی از جمله نیروهای انتظامی قرار می دهند. این فناوری ها با تغییر دامنه مرزهای متعارف محیط عملیاتی ناجا - از دنیای واقعی و ملی، به دنیای مجازی و بین المللی - تهدیدات و فرصت های جدیدی را در پیش روی این سازمان قرار می دهند. وقوع چنین تغییراتی موجب می شود تا در پاسخ های راهبردی ناجا به شرایط جدید، تغییرات متناسبی صورت پذیرد. هدف این پژوهش، مطالعه فرصت ها و تهدیدات جدید امنیتی انتظامی ناشی از ظهور فناوری های نوین اطلاعاتی مانند اینترنت، ماهواره و تلفن همراه در محیط عملیاتی ناجا می باشد.مواد و روش ها: سه فرضیه محور این مطالعه را تشکیل می دهند که برای آزمون آنها از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده گردیده است. ابزارهای گردآوری اطلاعات پرسشنامه و مراجعه به اسناد و مدارک می باشد. جامعه آماری مدیران ارشد ناجا و خبرگان آشنا به موضوع تحقیق در سال 1387بوده اند که برای انتخاب نمونه از روش تصادفی ساده استفاده شده و سپس بر اساس فرمول کوکران تعداد 40 نفر انتخاب گردیدند.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد با ظهور فناوری های نوین اطلاعاتی، فرصت ها و تهدیدات جدیدی در محیط راهبردی ناجا به وجود می آید. این تغییرات لزوم استفاده از راهبردهای نوین را مطرح می نماید که پاسخگویان از بین راهبردهای پنجگانه، به ترتیب راهبردهای ترکیبی (4.3)، پیشگیرانه (3.5)، همکاری های بین المللی (2.9)، جرم انگاری (2.2) و مداخله گرایانه (2.1) را مناسب ترین نوع راهبرد می دانند.

"مقدمه: با توجه به روند روزافزون کاربرد رایانه در آموزش، استفاده از رایانه در محیط های آموزشی غیر قابل اجتناب شده، نقش مهم و فزاینده ای را در امر آموزش پزشکی ایفا می کنند. پژوهش حاضر به منظور تعیین میزان مهارت، نگرش و عملکرد اعضای هیات علمی در مورد کاربرد رایانه و اینترنت در فعالیت های آموزشی و پژوهشی انجام شده است. روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت توصیفی– مقطعی بر روی تعداد 124 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، که جامعه تحقیق را تشکیل می دادند، در سالهای 85-1384 صورت گرفت. از پرسش نامه برای جمع آوری اطلاعات در سه حیطه مهارت، نگرش و عملکرد استفاده شد. پرسش نامه دارای روایی صوری و محتوایی بود. داده های به دست آمده توسط نرم افزار 15SPSS و با استفاده از آمار توصیفی (شاخص های مرکزی و پراکندگی) جهت بررسی رابطه نگرش و مهارت تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: 29 درصد جامعه مورد مطالعه در سطح مهارت عالی، 7/38 درصد در سطح خوب، 3/15 درصد در سطح متوسط و 3/11 درصد در سطح مهارت ضعیف قرار داشتند. 9/58 درصد از اعضای هیات علمی نگرش عالی و 6/26 درصد نگرش خوب داشتند. 9/41 درصد اعضای هیات علمی به طور متوسط در هفته بین 15-10 ساعت از رایانه و 9/33 درصد به طور متوسط در ماه بیش از 60 ساعت از اینترنت بهره می گرفتند. با استفاده از آزمون Spearman بین مهارت و نگرش همبستگی معنی داری وجود داشت (2/0 = r، 04/0 = P). نتیجه گیری: اکثریت اعضای هیات علمی نسبت به کاربرد رایانه و اینترنت در آموزش پزشکی نگرش مثبت داشتند، ولی تعدادی از آن ها از دانش و مهارت کافی برخوردار نبودند. بنابراین لازم است تدابیری برای ارتقای مهارت و عملکرد اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در راستای استفاده بهینه از رایانه و اینترنت در امر آموزش و پژوهش اتخاذ گردد. "