محمدعلی فیروزی

محمدعلی فیروزی

مدرک تحصیلی: دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران،

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۷۰ مورد.
۱.

ارزیابی وضعیت ازدحام و خدمات رسانی پارکینگ های وسایل نقلیه سبک در ناحیه مرکزی منطقه یک شهرداری اهواز

کلید واژه ها: پارکینگ وسایل نقلیه سبک مدل آنتروپی شانون منطقه یک شهرداری اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 391 تعداد دانلود : 106
پارکینگ های عمومی امروزه با توسعه روزافزون شهرها وافزایش ترافیک، ازدحام جمعیت، آلودگی و... یکی از مهمترین زیرساخت های سیستم حمل و نقل به شمار می روند. بویژه در ناحیه مرکزی کلان شهرها کمبود پارکینگ ها می توانند بر افزایش ترافیک و کیفیت زندگی شهری تأثیر بگذارد. از این رو، این پژوهش با بررسی یکی از معضلات مهم درناحیه مرکزی کلان شهر اهواز به وضعیت پارکینگ های آن پرداخته است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی منظور شده است. نوع روش تحقیق به صورت پیمایشی است. تعیین جامعه آماری پژوهش، در یک بازه زمانی با مراجعه مستقیم به پارکینگ های انتخابی پژوهش تعداد 300 نفر وحجم نمونه از طریق روش کوکران 169 نفر در نظر گرفته شده است. برای پایایی پرسشنامه که به دقت و اعتماد پذیری و ثبات نتایج اشاره می کند از ضریب آلفای کرونباخ که مقدار آن 833/0 محاسبه شده است. به منظور ارزیابی وضعیت پارکینگ های پرازدحام واقع در محدوده موردمطالعه، هفت شاخص: مساحت/ظرفیت، داشتن امکانات، وضعیت دسترسی، وضعیت امنیت، وضعیت زیبایی، هزینه ورودی و وضعیت نظافت در نظر و با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون تحلیل لازم صورت گرفته است. نتایج تحلیل نشان داد: پارکینگ کارون و رفاه ازنظر شاخص های فوق، با ظریب اولویت نهایی به ترتیب 0574/0 و 0504/0 در رتبه اول و دوم و پارکینگ های آزادگان و علیرضا با ظریب اولویت نهایی 0307/0 و 0281/0 در رتبه های آخر قرار دارند.
۲.

ارزیابی تحقق پذیری شهر هوشمند اهواز با توجه به شرایط کنونی مولفه های کلیدی

کلید واژه ها: اهواز حکمروایی هوشمند شهر هوشمند محیط هوشمند مولفه های کلیدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 775 تعداد دانلود : 936
در اثر مشکلات فراوان ناشی از رشد شهرنشینی از یکسو؛ و سلطه پارادایم ارتقاء کیفیت زندگی و نیز پیشرفت های شگرف فناوری اطلاعات و ارتباطات و توانمندی های قابل توجه آن، امروزه شهرهای هوشمند به عنوان راهبردی کارآمد در جهت حل معضلات و چالش های ناشی از شهرنشینی سریع مورد توجه می باشد. شهر اهواز نیز در سالیان اخیر به شدت با رشد شهرنشینی سریع مواجه بوده است؛ با مشکلات عدیده بسیاری مواجه می باشد. اما مسئله این است، این کلانشهر، اکنون، هوشمند نبوده و در آغاز راه است؛ پس سوال این است که وضعیت مولفه های تحقق شهر هوشمند در شرایط کنونی اهواز چگونه است؟ لذا این پژوهش به دنبال سنجش وضعیت مولفه های کلیدی تحقق شهر هوشمند و رتبه بندی این مولفه ها در کلانشهر اهواز است. این مقاله در زمره پژوهش های کاربردی- توسعه ای محسوب می گردد. سوال محور بوده و به صورت اسنادی- کتابخانه ای و پیمایشی انجام شده است؛ که در سنجش وضعیت مولفه ها، از نظرکارشناسان شاغل اجرایی در نهادها و سازمان های اهواز، درگیر در فرآیند هوشمند شدن شهر استفاده گردیده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه الکترونیکی محقق ساخته مبتنی بر طیف پنج درجه ای لیکرت می باشد؛ که در جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری میانگین، t تک نمونه ای و رتبه بندی فریدمن با استفاده از نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است. نمونه آماری این پژوهش، 380 نمونه است که با روش نمونه گیری گلوله برفی و شبکه ای نظارت شده انتخاب گردیدند. بر اساس یافته های تحقیق، وضعیت مولفه های کلیدی تحقق شهر هوشمند در کلانشهر اهواز به غیر از مردم هوشمند، دارای وضعیت نامناسبی ارزیابی نمود؛ ضمن آن که محیط هوشمند و سپس حکمروایی هوشمند در نازل ترین وضعیت قرار دارند.
۳.

تحلیل ساختار مورفولوژیکی شبکه شهری در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه شهری ساختار مورفولوژیکی الگوی خطی - حلقوی استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 518 تعداد دانلود : 320
تحلیل و شناخت ساختار و الگوهای مورفولوژیکی شبکه شهری نقشی اساسی در درک صحیح از فرایند پخشایش جمعیت و الگوهای ارتباطی و خدماتی نظام شهری در پهنه منطقه ای دارد. با توجه به این اهمیت، در این پژوهش تلاش شده است تا به تحلیل ساختار مورفولوژیکی شبکه شهری در استان خوزستان پرداخته شود. شاخص های تحلیلی پژوهش برای شناسایی ساختار و الگوهای مورفولوژیکی فاصله گره های جمعیتی (76 نقطه شهری استان) و سلسله مراتب شبکه ارتباطی (شبکه راه ها) در پهنه فضایی استان خوزستان می باشد. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای تحلیل جریان و شبکه Net draw و Uci NET استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بر اساس شاخص فاصله گره های جمعیتی در استان، الگوی غالب مورفولوژیکی شبکه شهری به صورت خطی- حلقوی، شعاعی و شبکه ای می باشد. این در حالی است که بر اساس شاخص شبکه ارتباطی درون منطقه ای، الگوی غالب شبکه شهری خطی – حلقوی بوده که با افزایش دامنه عملکردی شبکه ارتباطی الگوی شبکه ای شکل می گیرد. نتایج پژوهش نشان می دهد که غالب شبکه شهری استان خوزستان دارای اندازه کوچک و متوسط بوده و در فواصل نزدیک دارای الگوی موفولوژیکی خطی می باشند و با افزایش فاصله کانون های جغرافیایی و دامنه کارکردی شبکه ارتباطی به واسطه وجود چند شهر مسلط مانند اهواز و دزفول، حول محور این شهرها الگوی شبکه ای در مورفولوژی شبکه شهری استان شکل می گیرد
۴.

تحلیل فضایی الگوی تجمع و پراکنش فعالیت در شبکه شهری استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شبکه شهری برنامه ریزی فضایی الگوی فعالیت استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 152 تعداد دانلود : 24
شناخت کارکرد و الگوی فعالیت شبکه شهری در پهنه های منطقه ای در راستای شناسایی صحیح پتانسیل ها و دارایی ها به هدایت مؤثر برنامه ریزی فضایی برای رسیدن به رقابت پذیری خلاقانه و همچنین تعادل فضایی در سطح منطقه ای می انجامد. پژوهش حاضر با رویکردی کاربردی و توسعه ای و با روش توصیفی-تحلیلی تلاش کرده است تا به تحلیل فضایی الگوی تجمع و پراکنش فعالیت در شبکه شهری استان خوزستان بپردازد. در این راستا، آمار فعالیت و اشتغال 78 نقطه شهری استان بر اساس داده های مرکز آمار ایران و طرح آمایش منطقه ای استان خوزستان مورد استناد قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از تحلیل خودهمبستگی فضایی و تابع z-score  و همچنین تابع k رپیلی نشان داد که فعالیت های مرتبط با بخش کشاورزی دارای الگوی پراکنش خوشه ای در شبکه شهری استان می باشند. در مقابل اما، فعالیت های بخش صنعت و خدمات در استان از یک الگوی پراکنده پیروی می کنند. تحلیل فضایی خودهمبستگی فضایی فعالیت ها در شبکه شهری استان نشان داد که به علت نزدیکی شهرها به هم و آمار نزدیک اشتغال در هریک از بخش های کشاورزی، صنعتی و خدماتی برای  انها، بخش های شمالی استان و بخش جنوبی استان(به طور مشخص بندر امام و بندر ماهشهر) بیشترین پهنه های مربوط به لکه های داغ خود همبستگی فضایی را از منظر فعالیتی از خود نشان می دهند. این در حالی است که کارکرد خدماتی در شبکه شهری استان علارغم داشتن شاغلان قابل توجه بیشترین لکه سرد و پراکندگی را به خصوص در پهنه های مرکزی استان به خود اختصاص داده است.
۵.

سنجش اندرکنش مکانی ناشی از الگوی همجواری زیرساختی در شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدل سازی اندرکنش جغرافیایی - مکانی زیرساخت های حیاتی شهر کلانشهر اهواز رویکرد تاب آوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 834 تعداد دانلود : 802
در سال های اخیر، سیستم های زیرساختی به دلیل افزایش بلایای طبیعی یا انسان ساز و به دلیل وابستگی های داخلی و خارجی بین اجزای سیستم، غالباً دچار اختلال شده اند. ازآنجاکه چنین وابستگی های متقابل ممکن است آسیب پذیری بیشتری ایجاد کند و باعث خرابی های آبشاری شود، درک وابستگی های متقابل و ارزیابی تأثیر آن ها برای کاهش پیامدهای نامطلوب و افزایش تاب آوری در برابر بلایا در بلندمدت ضروری است. هدف کلی پژوهش حاضر سنجش اندرکنش مکانی ناشی از الگوی همجواری زیرساختی بر اساس فاکتورهای حداقل فاصله و سازگاری در همجواری زیرساخت ها در کلانشهر اهواز است. این پژوهش به لحاظ هدف توسعه-ای-کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات و بررسی های میدانی-اسنادی است. بدین منظور پس از مطالعات تطبیقی، زیرساخت های هدف پژوهش در قالب 30 شاخص، شناسایی و دسته بندی شدند. پس از آن به منظور نمایش پراکنش مکانی زیرساخت ها، لایه های مکانی زیرساخت ها تهیه شد. در این پژوهش، به منظور تعیین اندرکنش مکانی، از ماتریس حداقل فاصله استفاده شده است. همچنین پس از تعیین اندرکنش مکانی، جهت برآورد شدت وابستگی های عملکردی زیرساخت ها، از روش تأثیرات متقابل در ماتریس متقاطع بر اساس نظرسنجی از 20 کارشناس خبره در حوزه مدیریت زیرساخت های شهری استفاده شده است. در این تحقیق به این نتیجه دست یافتیم که اندرکنش مکانی زیرساخت های انرژی، خدمات اضطراری و سیاسی-مدیریتی در بروز و تشدید سوانح شهری اثرات شدیدتری دارند و شبکه راه های ارتباطی، مراکز آتشنشانی، خطوط برق و شبکه فاضلاب هیچ گونه تاثیری در بروز سوانح شهری یا تشدید خسارات و تلفات ندارند.
۶.

سنجش وضعیت کنونی کلانشهر اهواز به لحاظ بهره گیری از فناوری در راستای ارتقای کیفیت محیطی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اهواز سنجش فناوری کیفیت محیطی مولفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 282 تعداد دانلود : 269
امروزه در جهان، استفاده هوشمندانه از فناوری به عنوان راهبردی کارآمد در راستای ارتقای کیفیت محیطی، به ویژه در شهرهای کشورهای پیشرفته در دستور کار بوده و در این فرآیند، سنجش وضعیت کنونی به عنوان اولین گام در راستای وضعیت کنونی بهره گیری از فناوری در راستای ارتقای کیفیت محیطی مطرح است. اما مسئله این است که چنین سنجشی در کلانشهر اهواز انجام نگردیده است. لذا، هدف پژوهش، سنجش وضعیت کنونی کلانشهر اهواز به لحاظ بهره گیری از فناوری در راستای ارتقای کیفیت محیطی است. این مقاله در زمره پژوهش های کاربردی- توسعه ای محسوب می گردد که سؤال محور بوده و به صورت اکتشافی با بهره گیری از روش گردآوری داده های اسنادی- کتابخانه ای و پیمایشی و با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی مختلف انجام یافته است. ابزار پیمایش، پرسشنامه لیکرت 5 درجه ای بوده است که روایی محتوایی نهایی آن با نظر اساتید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 893/0 تأیید گردید. جامعه آماری پژوهش، متشکل از گروه متخصصان شامل اساتید دانشگاه، فارغ التحصیلان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشته های مرتبط با موضوع بودند. روش نمونه گیری، خوشه ای دو مرحله ای بوده است. که در نهایت 142 نمونه از متخصصان دانشگاهی انتخاب گردید که با توجه به مشخص نبودن تعداد جامعه آماری، این تعداد حجم نمونه با توجه به قوانین راسکو کفایت می کند. بر مبنای یافته های تحقیق، پیروی از نگرشی منفعل و جبرگرایانه، باعث گردیده است که نه تنها بهره گیری از فناوری در این کلانشهر در راستای ارتقای کیفیت محیطی انجام نیافته است، بلکه زمینه ساز معضلات متعددی در کلانشهر اهواز، به ویژه مشکلات زیست محیطی گردیده است
۷.

سنجش و رتبه بندی مناطق کلانشهر اهواز در زمینۀ تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آنتروپی شانون اهواز تکنیک ELEKTRE رشد هوشمند شاخص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 922 تعداد دانلود : 776
افزایش لجام گسیخته جمعیت شهرها، به ویژه میل به شهرنشینی در کلان شهرهای کشورهای در حال توسعه، موجب رشد بی برنامه و ناموزون شهرها شده است؛ و عوارض منفی کتعددی را برای آنها به بار آورده است. لذا، امروزه راهبرد «رشد هوشمند» به عنوان الگویی نوین و جامع نگر از برنامه ریزی شهری در سطح جهان، در راستای حل معضل رشد پراکنده شهری ناشی از شهرنشینی بی مهابا مطرح شده است. کلانشهر اهواز نیز که همواره در سالیان اخیر از عواقب چنین رشدی در رنج بوده است، قاعدتاً نمی تواند از این الگو مستثنی باشد. لذا این پژوهش به سبب اهمیت موضوع، به هدف سنجش و رتبه بندی مناطق کلانشهر اهواز در زمینه تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری به تحقیق پرداخت. نوع پژوهش کاربردی بوده که با روشی توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات اسنادی و مشاهدات میدانی انجام یافته است. جامعه آماری پژوهش مناطق 8 گانه کلانشهر اهواز بوده که در نتیجه مطالعات اسنادی، 81 شاخص در چارچوب 4 معیار کالبدی- کاربری اراضی، اجتماعی- اقتصادی، دسترسی- حمل و نقل و زیست محیطی انتخاب گردید و داده ها با استفاده از منابع موجود استخراج گردیدند. سپس داده ها با استفاده از تلفیق روش وزن دهی آنتروپی شانون و تکنیک ELEKTRE مورد تجزیه و تحلیل واقع گردیدند. بر مبنای نتایج پژوهش، بین مناطق کلانشهر اهواز در زمینه تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری، تفاوت قابل توجهی وجود دارد؛ و در این زمینه، منطقه 5 کلانشهر اهواز تناسب ضعیفی با رشد هوشمند شهری دارد، لذا در مقایسه با سایر مناطق این کلانشهر شایسته توجه جدی تری می باشد. در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق، راهکارهایی پیشنهاد گردید.
۸.

تدوین سناریوهای اندرکنش جغرافیایی در زیرساخت های حیاتی حین مخاطرات شهری در اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اندرکنش زیرساخت های حیاتی شهر سناریوهای اندرکنش جغرافیایی کلان شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 123 تعداد دانلود : 948
در سال های اخیر، سیستم های زیرساختی، به دلیل افزایش بلایای طبیعی یا انسان ساز و به دلیل وابستگی های داخلی و خارجی بین اجزای سیستم، غالباً دچار اختلال شده اند. وابستگی های متقابل زیرساختی ممکن است آسیب پذیری بیشتری ایجاد کند و باعث خرابی های آبشاری شود. هدف کلی پژوهش حاضر تدوین سناریوهای اندرکنش جغرافیایی زیرساخت های حیاتی حین مخاطرات شهری در اهواز بود. این پژوهش به لحاظ هدف توسعه ای کاربردی و از نظر روش شناسی توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات و بررسی های میدانی اسنادی است. شاخص های پژوهش بر اساس تلفیق نتایج آرای خبرگان و سوابق موجود استخراج و ارتباط سنجی شد. برای سناریونگاری بعد از شناسایی متغیرها، ابتدا عوامل کلیدی مؤثر بر موضوع مشخص و سپس برای هر یک از متغیرها وضعیت های مختلفی تعریف شد. شناسایی نیروهای پیشران و مؤثر در اندرکنش زیرساخت های شهر اهواز با استفاده از مدل هایی نظیر «تحلیل اثرهای متقاطع» و نرم افزار «میک مک» انجام شد. جهت شناسایی و تحلیل و گزینش سناریوهای منتخب از تحلیل بالانس اثرهای متقابل در نرم افزار سناریوویزارد استفاده شد. بررسی صفحه سناریو در نرم افزار سناریوویزارد نیز نشان می دهد از مجموع 80 وضعیت موجود پیشران های اندرکنش مکانی زیرساخت های حیاتی تعداد 26 حالت (5/32 درصد) وضعیت مطلوب، تعداد 29 حالت (25/36 درصد) وضعیت ایستا، تعداد 25 حالت (25/31 درصد) وضعیت بحرانی دارند.
۹.

سنجش تاب آوری کالبدی - محیطی در اجتماعات شهری، پژوهش موردی: شهرهای آبادان و خرمشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تاب آوری کالبدی تاب آوری زیست محیطی تاب آوری مخاطرات شهرهای آبادان و خرمشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 938 تعداد دانلود : 446
پژوهش حاضر با هدف سنجش شاخص های تاب آوری کالبدی، زیست محیطی و مخاطرات در شهرهای آبادان و خرمشهر انجام گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، کاربردی - نظری و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی و پیمایشی می باشد. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود که براساس نتایج روش آلفای کرونباخ با حداقل ضریب پایایی (7/0)، برای هریک از ابعاد تاب آوری شهری مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه خبرگان دانشگاهی، کارشناسان و مدیران نهادی - سازمانی بود که براساس روش «نمونه گیری هدفمند و زنجیره ای»، تعداد (106) نفر که در زمینه تاب آوری شهری و شناخت قلمرو مطالعه از دانش و تجربه کافی برخوردار بودند انتخاب و مورد پرسشگری قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار تحلیل آماری SPSS استفاده شده است. نوآوری پژوهش حاضر در ارائه و سنجش شاخص های همساز تاب آوری شهری براساس ابعاد کالبدی، زیست محیطی و مخاطرات در شهرهای آبادان و خرمشهر است. براساس مقادیر محاسبه شده برای هریک از ابعاد تاب آوری شهری (زیست محیطی، کالبدی - زیرساختی و تاب آوری مخاطرات)، نتایج پژوهش، حاکی از وضعیت ناپایدار و نامناسب تاب آوری شهرهای آبادان و خرمشهر است و بین تاب آوری موجود و تاب آوری مطلوب، تفاوت معناداری وجود دارد.
۱۰.

مرور نظام مند روند مطالعات حوزه شهر هوشمند در مجامع علمی کشور ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پژوهش علم سنجی شهر هوشمند مرور نظام مند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 374 تعداد دانلود : 830
بسیاری از کشورها در مراحل مختلفی از فرآیند گذار به شهری هوشمند، سعی در ارزیابی مطالعات انجام یافته در ارتباط با شهرهای خود، از جمله رصد مجامع علمی، دارند؛ که در این رهگذر، قادر باشند نقاط ضعف و به عبارتی حوزه های مغفول ماند شناسایی گردد. اما مسئله این است که تاکنون، مطالعات انجام یافته در مجامع علمی کشور مورد ارزیابی و واکاوی واقع نگردیده است. لذا هدف اصلی این پژوهش، واکاوی روند مطالعات حوزه شهر هوشمند در مجامع علمی کشور ایران می باشد؛ تا با شناسایی زمینه های کم کار و ضروری، بر این حوزه ها تمرکز شود. این پژوهش از نوع کاربردی علم سنجی بوده؛ و روش تحلیل محتوا انجام شد. اطلاعات 310 مقاله که در پایگاه استنادی سیویلیکا در بازه زمانی ده ساله 1399-1389 نمایه شده است، گردآوری شد؛ و سپس از سه بعد موضوع، زمان و جغرافیا مطالعه گردیدند. بر اساس یافته های تحقیق، نزدیک به 83 درصد از مقاله ها، بدون مورد مطالعه و با روشی مروری و به صورت توصیفی قرار گرفتند؛ که در این میان، بیش از یک سوم مقاله ها بر رویکردی فناورانه متمرکز بوده اند؛ و در مقاله هایی که دارای مورد مطالعه بودند؛ بیش از 35 درصد مقاله ها بر تهران متمرکز بوده اند. بر مبنای نتایج تحقیق، به لحاظ موضوعی و جغرافیایی؛ و نیز مشارکت در تولید مقاله ها در استان های کشور توزیع یکنواختی وجود ندارد. ضمن این که با توجه به بازه زمانی ده ساله و تحولات پرشتاب جهانی، تکامل از مقاله های مروری به مقاله های کاربردی در مجامع علمی کشور مشاهده نمی گردد.
۱۱.

پهنه بندی کلانشهر اهواز از دیدگاه رشد هوشمند با بهره گیری از تلفیق مدل تحلیل رابطه ای خاکستری (GRA) و GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اهواز رتبه بندی رشد هوشمند روش تحلیل رابطه ای خاکستری معیار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 434 تعداد دانلود : 812
رشد بی رویه جمعیت و گسترش سریع شهرها، این مکان ها را با چالش های متعددی مواجه ساخته است. لذا در جهت ساماندهی این گونه از رشد، الگوهای نوین برنامه ریزی همچون رشد هوشمند مطرح شده است. کلان شهر اهواز نیز در طی سال های اخیر، همواره با عوارض نامطلوب رشد لجام گسیخته و پرنوسان مواجه بوده که توجه جدی به الگوی رشد هوشمند و حرکت بدین سو را در این کلان شهر ضروری می نمایاند. بنابراین، این پژوهش با درک ضرورت و اهمیت پژوهش در این حوزه، با روشی توصیفی- تحلیلی به هدف رتبه بندی مناطق کلانشهر اهواز به لحاظ تناسب با معیارهای رشد هوشمند به تحقیق پرداخت. محدوده مورد مطالعه مناطق 8 گانه کلانشهر اهواز است که داده های مربوط به شاخص های 81 گانه رشد هوشمند شهری در مقیاس این مناطق و در چهارچوب 4 معیار کالبدی- کاربری اراضی، اجتماعی- اقتصادی، دسترسی- حمل و نقل و زیست محیطی با استفاده از مدل تحلیل رابطه ای خاکستری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس یافته های تحقیق منطقه 4 مناسب ترین و منطقه 6 نامناسب ترین وضعیت را دارند. همچنین بر اساس دیگر نتایج تحقیق، از بین 4 معیار مورد سنجش فوق الذکر، معیار زیست محیطی در نامناسب ترین وضعیت در کلان شهر اهواز قرار دارد. در انتها نیز بر اساس یافته های پژوهش، راهکارهایی پیشنهاد شد.
۱۲.

بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری غذا در خیابان انوشه شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری غذا عوامل محیطی - فیزیکی عوامل فرهنگی خیابان انوشه شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 218 تعداد دانلود : 885
تمایل به سفر و تجربه طعم منحصربه فرد و واقعی غذاهای بومی به یکی از بزرگ ترین پارادایم های صنعت گردشگری تبدیل شده است. به همین منظور پژوهش حاضر باهدف بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری غذا در خیابان انوشه شهر اهواز صورت گرفته است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی- نظری و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. نتایج پژوهش بر اساس ضریب پیرسون نشان داد که بین عوامل محیطی فیزیکی، عوامل تبلیغاتی بازاریابی، عوامل شخصیتی، عوامل نگرشی و انگیزشی و عوامل فرهنگی با توسعه گردشگری غذا در این خیابان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که تقریباً ۴۴ درصد از واریانس توسعه گردشگری غذا توسط عوامل محیطی فیزیکی و عوامل فرهنگی تبیین می شود. همچنین، با توجه به مقادیر بتا، به ترتیب عوامل فرهنگی (43/0 Beta =) و محیطی فیزیکی (21/0 Beta =) قوی ترین متغیرها برای پیش بینی توسعه گردشگری غذا در خیابان انوشه اهواز هستند. نتایج حاصل از آزمون تحلیل مسیر نشان داد که متغیرهای مستقل پ ژوهش در ح د ب الایی ت وان تبی ین واری انس متغی ر توسعه گردشگری غذا را دارند و با مدنظر ق رار دادن ض رایب تأثیر مربوط به متغیرهای مستقل پژوهش می توان گفت اثر متغیرهای عوامل محیطی فیزیکی و عوامل فرهنگی به صورت مستقیم و در حد متوسط به بالا برآورد می شود. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نیز نشان داد که بین حداقل دو متغیر مستقل ازنظر میزان تأثیر بر توسعه گردشگری غذا در خیابان انوشه تفاوت معنی داری وجود دارد؛ بیشترین میزان تأثیر مربوط به عوامل فرهنگی و کمترین میزان تأثیر مربوط به عوامل شخصیتی است
۱۳.

سنجش ظرفیت نهادی تحقق شهر هوشمند در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اهواز شهر هوشمند ظرفیت نهادی نهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 125 تعداد دانلود : 921
ظرفیت نهادی به عنوان عاملی مهم، نقشی بسترآفرین در تحقق شهرهای هوشمند دارد؛ بنابراین هدف از این مطالعه، ارزیابی وضعیت فعلی ظرفیت نهادی برای تحقق شهر هوشمند در کلان شهر اهواز و رتبه بندی شاخص های آن بوده است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از جهت روشِ انجام، توصیفی-تحلیلی است که در سنجش وضعیت مؤلفه ها، از نظرکارشناسان سازمان هایی که در جریان هوشمندسازی کلان شهر اهواز دخیل بوده یا در آینده دخیل خواهند شد، به عنوان جامعه آماری انتخاب شد. درنهایت نیز 380 پرسشنامه توسط جامعه آماری تکمیل شد که با روش نمونه گیری گلوله برفی و شبکه ای نظارت شده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه پنج درجه ای لیکرت الکترونیکی مبتنی بر روش کیفی تحلیل محتوا است که درجهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های آماری میانگین، t تک نمونه ای و رتبه بندی فریدمن با استفاده از نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است. روایی صوری پرسشنامه با نظر استادان و روایی محتوایی با بهره گیری از ضریب نسبی روایی محتوا CV برابر با 78/0 و سندیت و قابلیت اتکای آن با ضریب هماهنگی کندال W تأیید شد. براساس یافته های تحقیق، وضعیت ظرفیت نهادی تحقق شهر هوشمند در کلان شهر اهواز، مناسب نبوده و از این میان مؤلفه های پیرامونی و حکمروایی هوشمند در مقایسه با سایر مؤلفه ها، در وضعیت نازل تری قرار دارند. از میان معیارها نیز اراده قاطع نهادهای نفتی، اراده قاطع دولت، بهره گیری از ICT در حفاظت محیط زیست، بهره گیری از ICT درجهت حل آلودگی های محیطی و در انتهای لیست، شفافیت در مدیریت قرار گرفتند.  
۱۴.

بررسی و تحلیل موانع اجتماعی- فرهنگی توسعه حمل ونقل عمومی پایدار در کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: موانع اجتماعی - فرهنگی توسعه توسعه پایدار حمل ونقل عمومی اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 203 تعداد دانلود : 169
هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل موانع اجتماعی- فرهنگی توسعه حمل ونقل عمومی پایدار کلان شهر اهواز است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و توسعه ای است، از نظر ماهیت، توصیفی و تحلیلی با رویکرد پیمایشی است. جهت گردآوری اطلاعات از دو روش مطالعات کتابخانه ای و میدانی  (پرسشنامه و مصاحبه).استفاده شده است. در جهت پایایی ابزار سنجش از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که به دست آمدن ضریب 95/0 نشان دهنده پایایی ابزار سنجش است. روش آنالیز آن کمی بوده که از مدل تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS استفاده شده است. همچنین جامعه آماری تحقیق را مناطق هشتگانه کلان شهر اهواز تشکیل داده اند. به منظور تعیین تعداد نمونه جامعه خبرگان، از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد که بر اساس آن، تعداد 15 نفر از خبرگان مرتبط با حوزه این پژوهش انتخاب شدند. شناسایی موانع توسعه اجتماعی- فرهنگی حمل ونقل، دسته بندی موانع و شناخت تفاوت های مکانی از جنبه های نوآوری این پژوهش است. نتایج تحقیق نشان داد که موانع اجتماعی - فرهنگی توسعه حمل ونقل عمومی در مناطق هشتگانه اهواز باهم متفاوت هستند؛ در مناطق یک، دو، سه، چهار، پنج، شش، هفت و هشت به ترتیب ضعف فرهنگ سازمانی، سبک زندگی خودرو محور، ضعف مشارکت واحدهای وظیفه، عدم حمایت از مسافرت کودک، بی نظمی در سواره - پیاده شدن، مقاومت در پرداخت هزینه های عمومی، ضعف رعایت حقوق شهروندی مهم ترین موانع توسعه ی حمل ونقل عمومی در هر یک از مناطق هشتگانه است.
۱۵.

تدوین سناریوهای تاب آوری شهرهای مرزی (مطالعه موردی: شهرهای آبادان و خرمشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل بالانس اثرات متقابل تاب آوری شهری تدوین سناریو شهرهای مرزی آبادان و خرمشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 408 تعداد دانلود : 328
پژوهش حاضر با هدف تدوین سناریوهای تاب آوری شهرهای مرزی آبادان و خرمشهر صورت گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش کاربردی - نظری و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی و پیمایشی می باشد. گردآوری داده ها و اطلاعات، به وسیله مطالعه منابع کتابخانه ای - اسنادی و برداشت های میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) صورت گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از مدل های کمی و نرم افزاری استفاده شده است. بر این اساس با استفاده از روش تحلیل ساختاری پیشران های کلیدی مؤثر بر تاب آوری شهرهای مرزی آبادان و خرمشهر، استخراج و انتخاب گردید. به منظور تدوین سناریوهای تاب آوری شهری نیز از روش تحلیل بالانس اثرات متقابل و نرم افزار سناریوویزارد استفاده گردید که پس از تحلیل های انجام شده، قوی ترین (سازگارترین و مطلوب ترین) سناریوهای تاب آوری برای قلمرو مطالعه ارائه گردید. در این راستا تعداد (14) سناریوی باورکردنی استخراج گردید که نتایج مربوط به این سناریوها نشان داد بیشتر سناریوها در وضعیت های ایستا (ادامه روند موجود در تاب آوری شهرهای مرزی آبادان و خرمشهر) و بحرانی قرار گرفته اند. از مجموع سناریوهای ممکن، تعداد سه سناریو نیز بر اساس امتیاز مجموع ارزش سازگاری و شاخص امتیاز مجموع تأثیرات، به عنوان «سناریوهای قوی تاب آوری» شناخته شدند. از بین سناریوهای قوی، یک سناریو دارای وضعیت های مطلوب و دو سناریوی دیگر نمایانگر وضعیت های بحرانی هستند.
۱۶.

تحلیل عوامل توزیع فضایی فقر و محرومیت شهری در سکونتگاه های غیر رسمی، مطالعه موردی: محلات شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فقر شهری محرومیت سکونتگاه غیررسمی شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 132 تعداد دانلود : 316
فقر، نابرابری و ناتوانی گروه هایی از اجتماع در تأمین مسکن مناسب در ایجاد زمینه های لازم جهت برخوردار شدن گروه های فقیر از مسکن مناسب باعث شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی و محلات فقیرنشین گردید. هدف از این پژوهش، تحلیل عوامل توزیع فضایی فقر و محرومیت شهری با تأکید بر سکونتگاه های غیررسمی شهر می باشد. به منظور گردآوری اطلاعات برای کسب بینش نظری لازم و بررسی ادبیات موضوع از شیوه اسنادی و کتابخانه ای و برای دیگر داده ها از اطلاعات 12389 بلوک برگرفته از داده های مرکز آمار ایران در سال 1395 استفاده شده است. بیشترین درصد از بلوک های شهر را با 4/44 درصد در طبقه متوسط و کم ترین آن با 1/8 درصد در طبقه خیلی فقیر قرارگرفته است. بیشترین درصد مساحت شهر به ترتیب با 28/36 و 28/34 درصد در خوشه متوسط و فقیر جای دارد. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش، محلات سکونتگاه های غیررسمی ازنظر ویژگی های عمدتاً کالبدی با سایر محلات شهرها تفاوت داشته و در مابقی خصوصیات تفاوت ها بارز نیست مگر در زمینه فقر و دسترسی ها. نرخ بی سوادی بالا نسبت به سایر محلات (09/6) که بیشترین سطح تحصیلات در میان مردان ساکن در سکونتگاه های غیررسمی مربوط به دوره ابتدایی، سوادآموزی و دیپلم است و درصد افراد با تحصیلات عالیه در این مناطق بسیار پایین است. ساکنین سکونتگاه های غیررسمی به مثابه سرمایه های جامعه نیاز به تقویت دارند. ضمن این که تأکید بیش ازحد بر تقویت سرمایه اقتصادی، درواقع به محرومیت، ناتوانی و عدم انسجام بیشتر این سکونتگاه ها انجامیده است. بنابراین در این گونه محلات با گذر از برنامه ریزی بخشی به برنامه ریزی موضوعی اثربخش می توان سیاست ها و برنامه ریزی شهری و شهرسازی حامی فقر و کم درآمدها را در سکونتگاه های غیررسمی شهر اهواز پیاده نمود.
۱۷.

بازشناسی ابعاد بسترآفرین طرح رود کارون به مثابه برند مؤثر کلانشهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برند شهری رود کارون نظریه داده بنیاد اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 864 تعداد دانلود : 988
امروزه بر اثر جهانی شدن اقتصاد و سیالیت سرمایه ها، رقابت پذیر نمودن کلانشهرها از جمله مهم ترین راهبردهای حیاتی محسوب می گردد. در این چارچوب، برندآفرینی مبتنی بر قابلیت های محیطی، از جمله بهره گیری بهینه از بنیاد جغرافیایی رودهای شهری، برای مثال شهرهای لندن و پاریس، از جمله راهکارهای بنیادی در جهت دستیابی به این مهم مطرح می باشد. اما مسئله این پژوهش آن است که کلانشهر اهواز نتوانسته است از رود کارون به مثابه برندی موثر در راستای جذب مشتریان، گردشگران، سرمایه گذاران، شرکت های جهانی و برای به دست آوردن بازارهای هدف- با توجه به قابلیت های آن- استفاده بهینه نماید؛ که منطقاً جهت واکاوی موضوع می باید به ریشه ها توجه نمود. لذا پژوهش حاضر، در راستای دستیابی به این هدف با پیروی از رویکردی اکتشافی و با بهره گیری از روشی توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسنادی به تحقیق پرداخت؛ که در انجام آن از روش کیفی نظریه داده بنیاد (گراندد تئوری) و تحلیل محتوا بهره گرفته شده است. ابزار انجام پژوهش، نرم افزار MAXQDA می باشد. بر مبنای یافته های تحقیق که در تلفیق با ارائه پیشنهاداتی به صورتی توام انجام یافت، شرایط زمینه ای و مداخله گر از شرایط مناسبی برخوردار نبوده و لذا در جهت دستیابی به رود کارون به مثابه برند موثر کلانشهر اهواز و مزایای مترتب بر آن، نیاز به راهبردهای چهارگانه ای شامل اقدامات لازم و فوری، اقدامات شهرسازی و معماری، اقدامات اجتماعی و فرهنگی و اقدامات مختص آبراه کارون می باشد .
۱۸.

تدقیقی بر موانع تحقق شهر هوشمند در کلان شهر اهواز از منظر نظریه آشوب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر هوشمند نظریه پیچیدگی نظریه آشوب خودسازماندهی شهر اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 986 تعداد دانلود : 385
تبیین موضوع: امروزه، تحقق شهر هوشمند به عنوان پارادایمی مطرح در سطح جهان به منظور رهایی از مشکلات و پیچیدگی های روزافزون ناشی از شهرنشینی گسترده، بیش از پیش مطرح می باشد. پژوهش حاضر نیز، به منظور بهره گیری از نظریه آشوب در چارچوب پارادایم پیچیدگی و درک شرایط پیچیده کنونی کلانشهر اهواز در راستای تحقق شهر هوشمند در این کلانشهر به تحقیق پرداخت. روش: مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی می باشد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه الکترونیکی محقق ساخته مبتنی بر طیف پنج درجه ای لیکرت می باشد؛ که در جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری میانگین، t تک نمونه ای و رتبه بندی فریدمن با استفاده از نرم افزار spss بهره گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش کارشناسان شاغل در دستگاه های اجرایی دخیل در حیطه شهری اهواز می باشند. نمونه آماری این پژوهش، 380 نمونه است که با روش نمونه گیری گلوله برفی و شبکه ای نظارت شده انتخاب گردیدند. یافته ها: بر اساس یافته های تحقیق، نظریه آشوب در کلانشهر حاکمیت داشته و به سبب ضعف مفرط در مؤلفه تعادل بخش خودسازماندهی از یکسو و توان بالا در سه مولفه آشوبناک اثر غیرخطی، اثر پروانه ای و مجذوب کننده های ناشناس، حاکمیت نظریه آشوب مانعی جدی در راستای تحقق شهر هوشمند در کلانشهر اهواز می باشد. نتایج: بنابراین جهت مدیریت بهینه استقرار شهر هوشمند در کلانشهر اهواز ، برنامه ریزی دقیق برای ارتقای مؤلفه تعادل بخش خودسازماندهی در مقابل شناخت دقیق از سه مولفه آشوبناک اثر غیرخطی، اثر پروانه ای و مجذوب کننده های ناشناس و ضرورت دارد.
۱۹.

مکان های ناپایدار شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر خرم آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بافت فرسوده آسیب پذیری زلزله ناپایداری خرم آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 662 تعداد دانلود : 497
  کشور ایران به دلیل قرار گیری روی کمربند زلزله خیز جهان به طور مکرر با زلزله مواجه می شود. به تبع شهر خرم آباد نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با توجه به وجود گسلهای اصلی و فعال در منطقه در پهنه خطر زلزله خیزی بالا قرار گرفته است. بافت قدیم شهر خرم آباد نیز بر اثر قدمت بناها، فرسودگی بافت و دسترسی نامناسب و عرض کم معابر، ضعف زیرساخت ها، به عرصه های آسیب پذیر در برابر حوادث و سوانح طبیعی و انسان ساخت تبدیل شده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل عناصر تأثیرگذار بر میزان ناپایداری بافت های فرسوده در راستای افزایش ایمنی این بافت ها جهت ارتقاء شرایط سکونت و در واقع توسعه پایدار آن بافت ها می باشد. ماهیت تحقیق، نظری-کاربردی و نوع مطالعه، توصیفی تحلیلی است. از این رو در این پژوهش، میزان آسیب پذیری و ناپایداری بافت فرسوده شهر خرم آباد در مقابل زلزله بررسی شده است و با دیدگاه کل نگر شاخص های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، خدمات اضطراری، درجه زلزله خیزی و... بررسی و با مدل AHP میزان ناپایداری شاخص های مذکور اولویت بندی و تحلیل گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در اکثر شاخص های مورد بررسی بویژه در زمینه شاخص های کالبدی مانند؛ سطح اشغال، اندازه قطعات، مصالح ساختمانی، قدمت ابنیه، وضعیت دسترسی، دسترسی به خدمات اضطراری و... بافت فرسوده شهر خرم آباد آسیب پذیر بوده و ناپایدار می باشد و کارایی لازم را در مقابل بحران احتمالی ندارد.
۲۰.

سنجش ظرفیت نهادی تحقق شهر هوشمند در کلانشهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اهواز شهر هوشمند ظرفیت نهادی فناوری اطلاعات و ارتباطات نهاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 541 تعداد دانلود : 507
هدف از این مطالعه، ارزیابی وضعیت فعلی ظرفیت نهادی برای تحقق شهر هوشمند در کلانشهر اهواز و رتبه بندی شاخص های آن بوده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به جهت روش انجام، توصیفی- تحلیلی است که در سنجش وضعیت مولفه ها، از نظرکارشناسان شاغل اجرایی در نهادها و سازمان های درگیر در فرآیند هوشمند شدن شهر استفاده گردیده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه الکترونیکی محقق ساخته مبتنی بر طیف پنج درجه ای لیکرت می باشد؛ که در جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری میانگین، t تک نمونه ای و رتبه بندی فریدمن با استفاده از نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است. نمونه آماری این پژوهش، 380 نمونه است که با روش نمونه گیری گلوله برفی و شبکه ای نظارت شده انتخاب گردیدند. بر اساس یافته های تحقیق، وضعیت ظرفیت نهادی تحقق شهر هوشمند در کلانشهر اهواز، مناسب نبوده و از این میان مولفه های پیرامونی و حکمروایی هوشمند در مقایسه با سایر مولفه ها، در وضعیت نازل تری قرار دارند. در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق، راهکارهایی در دو دسته راهکارهای کلی و راهکارها در راستای مولفه ها پیشنهاد گردید

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان