حامد محمدی

همه سازمانها برای ماندگاری نیازمند اندیشه های نو و نظرهای بدیع و تازه اند . افکار و نظرهای جدید، مانند روحی در کالبد سازمان دمیده می شود و آن را از نیستی ، نجات می دهد . برای آنکه بتوان در دنیای متلاطم و متغیر امروز به حیات ادامه داد باید به نوآوری و خلاقیت روی آورد و ضمن شناخت تغییرات و تحولات محیط برای رویارویی با آنها، پاسخ های بدیع و تازه تدارک دید و همراه تاثیرپذیری از این تحولات بر آنها تاثیر نهاد و بدانها شکل دلخواه را داد . بنابراین در این مقاله سعی شده است، با ارائه تعاریفی از خلاقیت و نوآوری، نهادینه کردن خلاقیت و نوآوری در سازمان را مورد بررسی و مطالعه قرار داد.

رفتار تعاونی که می توان آن را نوعی بلوغ اجتماعی نامید، نشانه ای از عزم انسانها و برخورد اصولی و مبتنی بر اراده جمعی با مشکلهای اقتصادی- اجتماعی در جامعه است، بدین ترتیب همه مکتبهای اجتماعی، نهضت تعاون را یک راه حل اساسی برای رفع نارساییهای اقتصادی- اجتماعی می دانند. در کشورهای در حال توسعه، دولتها، تعاونیها را ابزاری مطمئن جهت پیشبرد برنامه های ملی می دانند و وابستگی ...

پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع فرهنگی فراروی نظام اداری ایران انجام شده است. با توجه به مبانی نظری موجود و انجام مطالعات کتابخانه ای، 21 ویژگی فرهنگی جامعه ایران که می تواند به منزله مانع فراروی نظام اداری قلمداد شود، شناسایی شد. در مطالعه حاضر، روش دلفی به منزله ابزار اصلی گردآوری داده ها استفاده شده است. به منظور تحلیل داده ها، از روش فازی و برای خوشه بندی ویژگی های فرهنگی از روش خوشه بندی فازی k-means بهره گرفته شده است. در الگوریتم k-means برای ۳ حالت خوشه بندی فازی انجام و براساس آن خوشه بندی فازی با سه خوشه به منزله خوشه بهینه معرفی شده است. میانگین فازی نشان می دهد که ویژگی های فرهنگی شامل: اقتدارگرایی و سلسله مراتبی، کم اعتمادی نسبت به یکدیگر، پارتی بازی و خویشاوندگرایی، ضعف در حاکمیت شایسته سالار و فرهنگ عمومی غیرعقلایی دارای بیشترین میانگین و در همین خصوص، مانع فرهنگی فراروی نظام اداری ایران اند.

هدف اصلی نوشتار حاضر، سنجش مولفه های موثر بر بعد قانونی نظام اداری ایران می باشد. در همین راستا، بعد قانونی نظام اداری ایران از طریق پنج مولفه شامل دادرسی اداری، حاکمیت قانون، رعایت حقوق سیاسی کارکنان، رعایت الزامات قانونی حاکم بر رفتارهای شغلی و عمومی کارکنان و صیانت از حقوق مردم مورد سنجش قرار می گیرد. نوشتار حاضر یک پژوهش کاربردی، از حیث راهبرد، پیمایشی و از حیث هدف، توصیفی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را مدیران وزارتخانه های ایران تشکیل می دهد که برای نمونه گیری از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شده است. در پژوهش حاضر به منظور تحلیل داده ها از روش فازی استفاده گردیده و بدین ترتیب، اطلاعات لازم را در قالب زبان طبیعی از خبرگان(مدیران) اخذ شده و مورد تحلیل قرار می گیرد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که هر پنج مولفه بعد قانونی نظام اداری ایران در وضعیت مناسب قرار داشته و بین وضعیت موجود و مطلوب بعد قانونی در نظام اداری ایران تفاوت معناداری مشاهده نمی شود.

هدف اصلی نوشتار حاضر بررسی و تحلیل محتوای علمی مقاله های رشته مدیریت دولتی در نشریه های منتخب این رشته در ایران می باشد. منظور از نشریه های منتخب رشته مدیریت دولتی، نشریه های علمی – پژوهشی است که رسالت توسعه دانش مدیریت دولتی کشور را بر عهده دارند که در نوشتار حاضر شامل نشریه مدیریت دولتی دانشگاه تهران، نشریه چشم انداز مدیریت دولتی دانشگاه شهید بهشتی و نشریه مدیریت سازمان های دولتی دانشگاه پیام نور می باشند. در پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوا استفاده شده است و جامعه آماری مطاله حاضر را 656 مقاله منتشر شده در نشریه های منتخب بین سال های 1390 تا 1397 تشکیل می دهد و از این رو از سرشماری استفاده شده است. با توجه به ماهیت سیاسی رشته مدیریت دولتی، یافته اصلی نوشتار حاضر نیز بیانگر آن است که نشریه های منتخب جهت احصاء مسائل فراروی سازمان های دولتی و کمک به بهبود عملکرد نظام اداری کشور، باید رویکرد سیاسی را در تولید مقاله ها مورد توجه قرار دهند و از طرفی دیگر یافته های تحقیق نشان می دهد که مقاله های تولید شده در نشریه های منتخب به موضوع هایی نظیر مدیریت توسعه، مدیریت تطبیقی، اخلاق و شهروندمداری در نظام های اداری، کمترین توجه را نشان داده اند. یافته های تحقیق نشان می دهد که اکثر مقاله ها دارای هدف کاربردی بوده و جهت تحلیل داده ها بیشتر از روش های آماری بهره گرفته اند، ضمن این که اکثر مقاله ها دارای رویکرد اثبات گرا بوده اند.

هدف مقاله حاضر، طراحی الگوی اثربخش نظام اداری ایران است و برای این کار به الگوی مدیریت دولتی شفریتز، راسل و بوریک و رویکرد بوم شناسانه توجه شده است. اثربخشی در نوشتار حاضر به معنای تعیین ارزش بهینه چهار بعد مدیریتی، سیاسی، قانونی و حرفه ای در نظام اداری ایران است. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی است و از لحاظ راهبرد، از دسته پژوهش های پیمایشی به شمار می رود و روش پژوهش از نوع ترکیبی است. برای جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه و روش دلفی به منظور شناسایی و کسب نظر خبرگان بهره برده شده است. همچنین به منظور شناسایی ادراک مدیران از پرسشنامه و برای تحلیل داده ها نیز از منطق فازی استفاده شده است. نتایج بیان کننده آن است که بین وضع موجود و مطلوب ابعاد مدیریتی، حرفه ای و سیاسی، اختلاف معناداری وجود دارد و بین وضع موجود و مطلوب بعد قانونی اختلاف معناداری مشاهده نمی شود.

در نوشتار حاضر موضوع و فلسفه اخلاق که امروزه به عنوان یک چالش اصلی فراروی نظام اداری، مدیران و کارگزاران دولتی قلمداد می گردد، مورد تحلیل، بررسی و مداقه قرار می گیرد و بر این مهم تاکید می گردد که تصمیم ها، خط مشی ها و سیاستگذاری ها در عرصه مدیریت دولتی و حکومتداری می بایست بر منافع ملی، خیرخواهی و خواست مردم استوار باشد، و کارگزاران دولتی همواره باید تلاش نمایند تا ادراک منفی مردم را نسبت به عملکرد و تصمیم های خود، کاهش دهند و این مهم همواره به عنوان یک اصل اخلاقی برای تمامی حکومت ها تلقی می گردد. در نوشتار حاضر، چرایی اخلاق در بخش دولتی و برخی از ویژگی های اخلاقی کارگزاران دولتی مورد اشاره قرار خواهد گرفت و سپس موضوع پارادکس فاصله که بیانگر ادراک منفی عموم جامعه از اخلاق مدیران دولتی و سیاست مداران است، مورد مطالعه قرار می گیرد. نگارنده در نوشتار حاضر در صدد است تا موضوع اخلاق در عرصه مدیریت دولتی را با توجه به موضوعات مطروحه فوق، مورد تحلیل و واکاوی قرار دهد.

هدف اصلی پژوهش حاضر، تبیین و سنجش مؤلفه های مؤثر بر بُعد سیاسی نظام اداری ایران است. در همین راستا، بُعد سیاسی نظام اداری ایران از طریق شش مؤلفه، شامل پاسخگویی، ترویج جامعه پذیری سیاسی، ارتقای حاکمیت کثرت گرا، ارتقای سلامت نظام اداری، توسعه مشارکت عمومی و ایجاد اعتماد عمومی موردسنجش قرار می گیرد. پژوهش حاضر، کاربردی، از نظر راهبرد، پیمایشی و از لحاظ هدف، توصیفی است. جامعه آماری پژوهش را مدیران وزارتخانه های ایران تشکیل می دهد که برای نمونه گیری از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شده است. در این پژوهش به منظور تحلیل داده ها از روش فازی استفاده شد و بدین ترتیب، داده های لازم در قالب زبان طبیعی از خبرگان (مدیران) اخذ شده و مورد تحلیل قرار می گیرد. نتایج پژوهش نشان می دهد که هر شش مؤلفه بر بُعد سیاسی نظام اداری ایران مؤثر هستند و بین وضعیت موجود و مطلوب بُعد سیاسی در نظام اداری ایران تفاوت معناداری مشاهده می شود

پژوهش حاضر با هدف تحلیل ادراک کارکنان از اثربخشی دوره های آموزشی ضمن خدمت در شرکت آب منطقه ای استان مازندران صورت گرفته است. به منظور سنجش اثربخشی دوره های آموزشی در شرکت مورد مطالعه از الگوی چهار سطحی کرک پاتریک استفاده شده و سئوالات تحقیق نیز بر مبنای همین الگو، تبیین گردیده است. ابزار گردآوری داده ها در پژوهش حاضر شامل انجام مصاحبه با برخی از مدیران و کارشناسان شرکت و سپس تدوین پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جهت تحلیل داده ها از روش های آماری و معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ادراک کارکنان از اثربخشی دوره های آموزشی در سه بعد واکنش(45/3)، یادگیری(38/3) و رفتار(25/3) در شرکت مورد مطالعه، امتیازی بیش از حد متوسط داشته، و در بعد نتایج میانگین محاسبه شده کمتر از حد متوسط(75/2) می باشد. به عبارتی دیگر، می توان اذعان داشت که ادراک کارکنان از اثربخشی دوره های آموزش برگزار شده به طور معنی دار از میانگین بالاتر بوده است، ولی یافته های مربوط به نتایج از سوی مدیران، اثربخشی مناسبی را نشان نداده است.

هدف پژوهش حاضر، تحلیل کارکردهای مدیریت منابع انسانی در شرکت گاز استان مازندران بود. در این پژوهش از روش گراندد تئوری که نوعی شیوه پژوهش کیفی محسوب می گردد، بهره گرفته شد. در این راستا مصاحبه هایی با نمونه ای برگزیده از 27 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت انجام شد و در این رابطه از روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری استفاده گردید. پس از طراحی پروتکل مصاحبه، از فرآیند کدگذاری سه مرحله ای شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی برای تعیین مقوله ها استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کارکنان ادارات گازرسانی تشکیل داده است. داده ها از 26 اداره گازرسانی در قالب مصاحبه جمع آوری شده و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج مصاحبه ها در قالب سه طبقه، 11 مقوله و 29 مفهوم دسته بندی گردیده و در پایان نیز، الگوی پارادایمی یا نمایای پژوهش در قالب پنج مقوله علّی، محوری، محیطی، راهبردی و پیامدی ارائه شده است.

هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل محتوای تولیدات علمی فصلنامه مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت بود. این پژوهش از نوع تحقیق کیفی مبتنی بر تحلیل محتوا به شمار می رود که از حیث هدف، کاربردی و از حیث رویکرد، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل 200 مقاله منتشرشده در 24 شماره این فصلنامه بین سال های 1393 تا 1398 بود. ازآنجایی که تمامی مقاله ها مورد بررسی گرفت، نیازی به نمونه گیری نبوده و از روش سرشماری استفاده شده است. پایایی پژوهش بر اساس فرمول اسکات معادل 0/84محاسبه گردید که عدد قابل قبولی است. نتایج پژوهش حاضر بیانگر آن بود که در تولیدات علمی فصلنامه از حیث موضوعات تخصصی، اصلی و پایه به ترتیب مدیریت استعداد، مدیریت دانش و رهبری دارای بیشترین فراوانی بوده است. اکثر مقاله های مورد بررسی در این مطالعه از حیث هدف، کاربردی (با فراوانی 95 درصد)، از نظر تحلیل داده ها، اکثریت با روش های آماری (با فراوانی 72 درصد)، از لحاظ رویکرد، کمّی ( با فراوانی 73 درصد) بوده اند و از نظر جنسیت نویسنده، مردان ( با فراوانی 79 درصد) غالب بوده اند.

این تحقیق با هدف بررسی رابطه رهبری خدمتگزار با اعتماد سازمانی و توانمندسازی کارکنان در شرکت گاز استان مازندران انجام شده است. جامعه آماری در این تحقیق، کارکنان شرکت گاز استان مازندران به تعداد 459 نفر بوده و نمونه آماری شامل 329 نفر از کارکنان این شرکت می باشد. ابزار گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته بوده و پایایی این ابزار از طریق آلفای کرونباخ برابر 0/97 به دست آمده است. در تحلیل استنباطی به منظور بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون همبستگی پیرسون، و به منظور بررسی تفاوت ادراک مدیران و کارکنان از آزمون t مستقل، و در ادامه به منظور تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار لیزرل به تحلیل مسیر متغیرهای پژوهش و ارائه مدل معادلات ساختاری پرداخته شده است. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که در شرکت گاز استان مازندران رابطه مثبت و معنی داری بین رهبری خدمتگزار با اعتماد سازمانی و توانمندسازی کارکنان وجود دارد، و همچنین تفاوت معناداری بین ادراک کارکنان و مدیران از رهبری خدمتگزار در این شرکت مشاهده نشده است.

هدف اصلی نوشتار حاضر، بررسی تناسب و یکپارچگی بین گفتار و رفتار سیاستمداران و کارگزاران دولتی می باشد و این عامل می تواند به عنوان یک ویژگی اصلی برای مقامات سیاسی و اجرایی در عرصه حکومتداری قلمداد گردد. در نوشتار حاضر تلاش گردید تا موضوع یکپارچگی بین رفتار و کردار مدیران و کارگزاران دولتی به صورت توصیفی و تحلیلی از منظر مبانی اسلام و غرب مورد مطالعه و مداقه قرار گیرد و سپس مضامین مربوطه احصاء و گزاره های مفهومی استخراج گردید. فلسفه پژوهش حاضر تفسیری، روش آن کیفی، هدف پژوهش توصیفی، و جهت گیری آن نیز کاربردی می باشد. نگارنده به منظور جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای با مراجعه به مقالات و متون علمی و اسلامی استفاده نموده است. مفاهیم و مضامین احصاء شده و نیز الگوی تبیین شده به مدیران و کارگزاران دولتی در شناخت و درک هر چه بیشتر یکپارچگی و تناسب بین گفتار(وعده ها) و رفتار(کردار) یاری می رساند و این مهم می تواند موجب کاهش شکاف بین حکومت و مردم گردد.

وقوع انقلاب صنعتی، رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت بر مساحت شهرها تأثیر شگرفی گذاشته و سبب افزایش سرسام آور تعداد اتومبیل ها و خیابان هایی شده که با هدف تسهیل حرکت سواره به وجود آمدند. یکی از مهم ترین مشکلات مطرح در خیابان های شهری، تداخل عابر پیاده و سواره در گذر عرضی است که دغدغه ای اساسی برای شهروندان به شمار می رود. برای حل این معضل، احداث پل های هوایی در ایران مورد حمایت ارگان های مربوطه قرار گرفته و قابلیتی به منظور افزایش پیاده مداری خیابان های شهری تصور شده است. این پژوهش کاربردی درصدد ارزیابی تطبیقی پل های هوایی با عبور همسطح از خیابان های شهری طبق دیدگاه پیاده مداری است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی_تحلیلی است و از روش تحلیل شبکه ای (ANP) برای ارزیابی یافته ها بهره گرفته شده است. بدین ترتیب پس از مطالعه مبانی نظری پژوهش به روش اسنادی_کتابخانه ای، معیارهای مناسب سنجش قابلیت پیاده مداری به روش دلفی وزن دهی شده و جمع آوری اطلاعات میدانی به روش پیمایشی با تکمیل پرسشنامه از شهروندان در محدوده مورد مطالعه انجام گرفته است. اطلاعات کسب شده برای ارزیابی در نرم افزار Super Decisions وارد گردید و سه امکان انتخاب برای شهروندان، شامل گذر از پل هوایی عادی، گذر به وسیله پل هوایی مکانیزه و عبور همسطح از خیابان برای ارزیابی پل های عابر در قابلیت پیاده مداری خیابان کریمخان زند شهر تهران در نظر گرفته شد. یافته ها نشان می دهد که براساس نقطه نظرات بهره برداران به ترتیب معیارهای امنیت و ایمنی، جا به جایی و دسترسی و شرایط فیزیکی، درجه اهمیت بالاتری نسبت به سایر معیارها در انتخاب پل های عابر پیاده برای گذر از عرض خیابان دارند. همچنین برخلاف تصور مدیران شهری، عبور عرضی همسطح با کسب امتیاز (A=0.36)، از مطلوبیت بیشتری نسبت به پل های هوایی و پل مکانیزه (B=0.33) از مزیت بیشتری به نسبت پل معمولی (C=0.30) در قابلیت پیاده مداری خیابان برخوردار است که از این رو تجدید نظری جدی در روند کنونی توسعه پل های عابر پیاده در کشور را ضروری می نماید.