عطیه صابری

یادگیری سازمانی، اغلب به فرایندهای فراموشی سازمانی وابسته است؛ یعنی سازمان هایی که در خود قصد ایجاد تغییر دارند اغلب باید دانش قدیمی را فراموش کنند که در گذشته، آن ها را محدود کرده است و در این زمینه الگویابی ذهنی کمک کننده خواهد بود. از این رو هدف پژوهش حاضر، برطرف کردن موانع فراموشی دانش ناکارآمد و رویه های قدیمی در سازمان های دولتی است تا بدان طریق سازمان ها بتوانند زمینه را برای القای نوآوری، فرصت های جدید، تجدید روال سازمانی و تصمیم گیری آماده کنند. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی-توسعه ای است و راهبرد آن ذهنیت شناسی (روش شناسی پژوهش کیو) است. برای جمع آوری فضای گفتمان مصاحبه با 6 نفر از مدیران سازمان های دولتی انجام شد و از اسناد و مدارک کتابخانه ای (مبانی نظری) نیز استفاده شد. مشارکت کنندگان در مرتّب سازی کیو، مدیران سازمان های دولتی شهر مشهد بودند که از این میان 30 نفر به روش غیر تصادفی هدفمند انتخاب شده و 20 نفر حاضر به همکاری شدند. یافته های پژوهش هفت نوع الگوی بلوغ سازمانی ضعیف، حافظه سازمانی ضعیف، تمایل به رکود و عدم چابکی سازمان، دلبستگی به گذشته و ظرفیت جذب پایین، ضعف در سرمایه انسانی، مقاومت در برابر یادگیری زدایی و عدم وجود تفکّر خلاق در سازمان را به عنوان عوامل بازدارنده فراموشی سازمانی از دیدگاه مدیران سازمان های دولتی شهر مشهد نشان می دهد. در این راستا، بلوغ سازمانی ضعیف، ذهنیت غالب شناسایی شده است که به دلیل نبود فرهنگ تغییر، تخصص و دانش کارکنان، عدم حمایت های مدیریت ارشد سازمان و عدم ارزیابی عملکردهای درست مانع مهمی در مسیر فراموشی سازمانی است.

امرزه صنایع تولیدی و خدماتی در تلاش هستند تا در حوزه فعالیت خود جهت گیری سبز را در دستور کار داشته باشند. با این حال مفهوم سبزشویی نقطه مقابل جهت گیری سبز بوده و پژوهش پیش رو در نظر دارد تا مؤلفه های تشکیل دهنده این مفهوم را در صنعت هتلداری مورد بررسی قرار داده و راهکارهای مقابله با آن ارائه شود.تحقیق پیش رو رویکرد توسعه ای دارد و از تحلیل تم به منظور تحلیل داده ها استفاده شده است. خبرگان این پژوهش را تعداد 15 نفر از متخصصین امور هتلداری و بهداشت و سلامت تشکیل می دهند که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. همچنین ابزار گردآوری داده ها نیز مصاحبه نیمه ساختار یافته است. تحلیل داده ها نشان می دهد که سبزشویی در صنعت هتلداری شامل سبزشویی محیطی، سبزشویی اجتماعی، سبزشویی واژگانی، سبزشویی قانونی و سبزشویی غذایی است که باید ابزارهای دیجیتال و فرهنگ سازی عمومی با آن مقابله کرد.

هدف: به منظور رهایی از فناوری قدیمی، شرکت ها باید دانش قدیمی را فراموش کنند. فراموشی سازمانی راهی برای ازبین بردن دانش منسوخ در شرکت ها است و می تواند به توانایی یک شرکت برای نوآوری منجر شود و حتی به طور مستقیم بر بقای شرکت تأثیر بگذارد. هدف پژوهش حاضر شناسایی الگوهای ذهنی مدیران سازمان های دولتی درباره عوامل پیش برنده فراموشی سازمانی با روش کیو است. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: روش شناسی کیو، تکنیکی است که پژوهشگر را قادر می سازد تا نخست، ادراکات و عقاید فردی را شناسایی کند و دوم به دسته بندی گروه های افراد بر اساس ادراکاتشان بپردازد. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران سازمان های دولتی شهر مشهد به تعداد 115 نفر است که از این میان 30 نفر انتخاب شده و 21 نفر حاضر به همکاری شدند. نمونه گیری به روش غیر تصادفی در دسترس صورت گرفت. روایی متغیرها با توجه به نظر خبرگان، مبانی نظری و نظر مشارکت کنندگان و پایایی آن نیز با روش دونیمه کردن تأیید شد. یافته های پژوهش: یافته های پژوهش هفت الگوی توسعه و بهبود منابع سازمانی، ایدئولوژی سازمان، چابکی و پویایی، تفکر و مدیریت سیستمی، رشد و بهبود شرایط کاری، رهبری تحول گرا و اصیل، سرمایه اجتماعی و سیاست ها را نشان داد. پیامدهای عملی: مدیران از طریق توانمندسازی کارکنان، برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی، به روزرسانی سیستم ها و دستورالعمل های داخلی، افزایش اعتمادبه نفس کارکنان، فراهم کردن بستر مناسب و برنامه ریزی برای جذب نخبگان می توانند به توسعه و بهبود منابع سازمانی و درنتیجه فراموشی سازمانی دست یابند. ابتکار یا ارزش مقاله: با شناسایی الگوهای ذهنی مدیران در زمینه فراموشی سازمانی، زمینه حرکت سازمان ها به سمت دانش جدید و فراموشی دانش منسوخ فراهم می شود.