ابراهیم صالحی عمران

یکی از سیاست گذاری های مهم آموزش عالی در اغلب کشورها می تواند ساخت و تولید سرمایه اجتماعی از طریق توسعه کیفیت آموزش منابع انسانی باشد. سیستم های آموزشی می توانند با فراهم آوری فرصت های کیفی آموزش برای همه ی ذینفعان زمینه مناسبی برای حضور آنان در حوزه های مختلف عمومی و اجتماعی را فراهم آورند. اما آنچه باید در ارزیابی این سیاست گذاری مدنظر قرار گیرد توجه به مفاهیم نظری مختلف کیفی سازی آموزش است. یکی از مهم ترین مفاهیم نظری تأثیرگذار بر کیفیت توسعه منابع انسانی در دهه های اخیر، توجه به ارتباط و بسط کیفیت آموزش با ساخت و تولید سرمایه اجتماعی است. لذا در این مقاله با رویکرد توصیفی، تحلیلی و کیفی به بررسی این مقوله مهم می پردازد. بنابراین با تحلیل مفهوم سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با کیفیت مهارت های آموزشی مورد نیاز منابع انسانی می توان سیاست گذاری مناسبی برای ارتقاء کیفیت آموزش عالی به عمل آورد و در نهایت نتیجه گرفته شده است که برقراری توازن و تعادل در ابعاد اقتصادی و فرهنگی، ضرورت سیاست گذاری عالمانه در کیفیت آموزش عالی است.

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی میزان به کارگیری عناصر برنامه درسی سازنده گرا در آموزش عالی بود. طرح این پژوهش ترکیبی از نوع متوالی- تبیینی و ابزار مورداستفاده در این پژوهش در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته و مشاهده بوده و در بخش کیفی نیز از ابزار مشاهده( روایت گونه و کیفی) استفاده شده است. جامعه ی آماری پژوهش در بخش کمی با استفاده از ابزار پرسشنامه، شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته های علوم انسانی دانشگاه شیراز بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی302 نفر انتخاب شدند. در بخش مشاهده ی کمی از هر رشته در دانشکده های موردمطالعه یک کلاس انتخاب که46رشته مشاهده گردید. در بخش مشاهده کیفی نیز سه کلاس از هر دانشکده در طی دو جلسه، مورد مشاهده قرار گرفتند. در بخش اول که ابزار پژوهش، پرسشنامه بود پس از تأیید روایی و پایایی آن، بین گروه نمونه توزیع گردید. برای تحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی، میانگین و انحراف معیار و در بخش استنباطی از آزمون تی تک نمونه ای و مستقل استفاده گردید. برای تعیین پایایی مشاهده، از ضریب توافقی استفاده شد که میزان به دست آمده برابر با 90 صدم بود. روایی در مشاهده کیفی نیز بدین صورت بود که پژوهشگر، اشراف کامل بر موضوع مورد بررسی داشته باشد که در این پژوهش این شرایط وجود داشت. نتایج به دست آمده بیانگر آن بود که در ارتباط با به عنصر هدف، محتوا و راهبردهای یاددهی- یادگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد اما در عنصر ارزشیابی از سطح معیار پایین تر بود. نتایج حاصل از مشاهده کمی نیز نتایج به دست آمده از پرسشنامه را تأیید نمود. نتایج به دست آمده از مشاهده کیفی نیز به بیان و توصیف ویژگی های کلاس ها پرداخته است.

نتایج موفقیت آمیز استفاده از خوشه های صنعتی در کشورهای صنعتی توجه بسیاری از مدیران و برنامه ریزان آموزشی و اقتصادی را به خود جلب کرده است. ازآنجایی که این رویکرد تحت تأثیر آموزه های پست مدرن می باشد، آموزه های که حتی سیستم های آموزشی ازجمله نحوه تربیت نیروی انسانی در آموزش عالی را تحت تأثیر قرار داده است٬ به گونه ای که تلاش در جهت اصلاحات برنامه آموزشی و درسی جزو لاینفک سیاست گذاران آموزشی است. ویژگی های این رویکرد را می توان به مانند مدل اوربیتالی در نظر گرفت که در هسته آن نفی فراروایت ها قرار داشته و بقیه ی ویژگی ها در اطراف آن بسته به میزان تأثیری که از ویژگی نفی فراروایت خواهند داشت به هسته نزدیک اند. دلیل این است که قبلاً˝ در فیزیک نیوتنی این طور تصور می شد که هر اتم ساختاری شبیه یک منظومه شمسی دارد و الکترون ها در مدارهای ثابت و مشخصی به دور هسته می چرخند؛ اما در نظریه کوانتوم چنین برداشتی را از اتم نداشته و از این دیدگاه الکترون ها در یک مدار ثابت و مشخصی حرکت نمی کنند بلکه لحظه ای در این نقطه و لحظه ی دیگر در نقطه ی دیگر قرار دارند. به عبارتی مکان الکترون را نمی توان پیش بینی کرد. البته این پیش بینی ناپذیری نه تنها در مورد الکترون بلکه در مورد سایر ذرات اتمی صدق می کند. لذا در این مقاله تحلیل شده است که در دیدگاه پست مدرن نیز ویژگی نفی فرا روایت در مرکز و بقیه ویژگی های همانند الکترون ها در اطراف هسته قرار دارند و نمی توان مکان آن را به طور دقیق پیش بینی کرد و بسته به شرایط و موقعیت در جامعه ویژگی مکان متفاوتی خواهد داشت. حال با توجه به اهمیت خوشه های صنعتی در دنیای صنعتی معاصر به بررسی ارتباط این رویکرد و رشد و گسترش خوشه های صنعتی با ویژگی های جدید مصرف کننده مدرن پرداخته شده است. سرانجام نتیجه گرفته شده است که این ویژگی ها بر عرضه و تقاضای کالا و خدمات و به دنبال آن بر عرضه و تقاضای انسانی و حتی نوع مهارت (مهارت های خلاقیت٬ نوآوری، انعطاف پذیری٬ توانای کار تیمی و مهارت حل مسئله) موردنیاز در صنعت برای پاسخ گویی به نیازها نیز اثر گذاشته است.

اشتغال، عامل موثر در رشد اقتصادی، توزیع درامد و حفظ کرامت انسانی است. اشتغال مناسب، مایه سعادت انسان و باعث رضایت شغلی، کارایی و اثر بخشی فرد است. از طرفی، یکی از اهداف آموزش عالی، تربیت نیروی انسانی کارشناس و مورد نیاز برای جامعه و بازار کار است. به عبارت دیگر، وظیفه ایجاد دانش، مهارت و نگرش مورد نیاز برای اشتغال افراد را بر عهده دارد. در این مقاله سعی شده با توجه به دیدگاه های نظری موجود، به بررسی این مورد پرداخته شود که «چرا افراد ادامه تحصیل در دوره های تحصیلات تکمیلی را بر اشتغال در بازار کار ترجیح می دهند؟»

پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات، افزایش مبادلات جهانی و تغییر و تحول در ساختار اقتصاد جهانی، باعث تغییر و تحولاتی در ساختار، محتوا، رشته ها و برنامه های درسی آموزش عالی شده است. تغییرات روزمره و جدید در دنیای کسب وکار با توسعه و گسترش فراگیر آموزش عالی و ایجاد رشته های مختلف و متعدد میان رشته ای در دانشگاه ها نیز همراه بوده است. اما مسئله ی اصلی این است که چگونه و با کمک چه رویکردی می توان ارتباط افقی و عمودی میان رشته های مختلف دانشگاهی ایجاد نمود؟ بدین منظور ضرورت دارد که از یک مفهوم کلیدی به نام آموزش ""شایستگی ها و مهارتهای کانونی"" به عنوان رویکردی نو در فرایند تهیه و تنظیم محتوای برنامه های درسی آموزش عالی استفاده شود. تحقیقات متعدد بر روی این مفهوم در طی سال های اخیر در کشورهای توسعه یافته ی جهان همچون انگلستان، آمریکا، استرالیا و کانادا نیز حاکی از اهمیت شایستگی های کانونی و ارائه ی آن در برنامه های درسی است. لذا این مقاله با بررسی اسناد و مدارک و مطالعه ی تطبیقی در صدد است که ضمن تبیین و بررسی شایستگی های کلیدی در مطالعات میان رشته ای، کاربرد مبانی نظری موجود در این زمینه همچون سرمایه ی انسانی، سرمایه ی اجتماعی، کارکردگرایی، دیدگاه علمی پروژه (DeSeCo)، و همچنین دیدگاه منابع انسانی را مورد تحلیل قرار دهد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی چگونگی تفکر انتقادی نزد دانشجویان و آموزش آن از سوی اساتید انجام شده است . شیوه پژوهش کمی از نوع توصیفی و کیفی بوده است . جامعه آماری پژوهش شامل اساتید و دانشجویان دانشگاه مازندران بوده است و نمونه آماری دانشجویان به حجم 345 نفربا استفاده از نمون هگیری طبقه ای به تفکیک دانشکده ها انتخاب گردید و داد هها با استفاده از آزمون مهارت تفکر انتقادی کالیفرنیا جمع آوری شد . نمونه آماری اساتید 15 نفرکه به صورت هدفمند و با استفاده از روش نمون هگیری موارد مطلوب انتخاب و داد هها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری شد. یافته ها نشان داده است که میانگین مهارت تفکر انتقادی دانشجویان( 59 / 7(پا یین تر از حد متوسط ) 17 ( بوده است.نتایج تحلیل واریانس نیز نشان داد بین دانشکده های مختلف درتفکر انتقادی تفاوت معنی دار وجود دارد. همچنین باستثنای تحلیل بین دانشکده های مختلف در شاخص های استنباط و ارزشیابی تفاوت معنی دار وجود داشت.یافته های حاصل از مصاحبه با اساتید نیز بیانگر آن است که آموزش عالی در پرورش مهارت تفکر انتقادی موفق نبوده است. بنظر می رسد ضعف دانشجویان در تفکر انتقادی م یتوانددر ارتباط با کارکرد ضعیف آموزش عالی در برنام هریزی غنی آموزشی و درسی و همچنین بستر فرهنگی جامعه باشد.

اهداف: اساتید یکی از ارکان اصلی دانشگاه محسوب می شوند و نحوه عملکرد آنها در بازدهی کل نظام آموزشی نقش اساسی ایفا می کند. هدف این پژوهش، بررسی عوامل زمینه ای تاثیرگذار بر نحوه ارزشیابی اساتید دانشگاه توسط دانشجویان بود. روش ها: این پژوهش توصیفی- تحلیلی در 12339 دانشجوی دانشگاه علوم و فنون مازندران در نیم سال دوم سال تحصیلی 91-1390 انجام شد. معدل کل دانشجویان به عنوان شاخص تعیین وضعیت عملکرد تحصیلی دانشجو مورد استفاده قرار گرفت. برای تحلیل نتایج پژوهش از نرم افزار SPSS 17 و آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه، تعقیبی توکی، همبستگی پیرسون و T مستقل استفاده شد. یافته ها: میانگین نمره ارزشیابی اساتید با توجه به وضعیت عملکرد تحصیلی، جنسیت و مقطع تحصیلی دانشجویان، وضعیت تاهل، سابقه تدریس و رتبه استاد و همچنین نوع درس و زمان ارایه آن تفاوت معنی دار داشت. توان علمی- آموزشی و رفتار اجتماعی اساتید در کلاس درس در سطح اطمینان 100% دارای رابطه معنی دار و مثبت بود (0001/0=p). نتیجه گیری: مولفه های عملکرد تحصیلی دانشجو، جنسیت استاد و دانشجو، دوره تحصیلی دانشجو، نوع درس، توان علمی- آموزشی استاد، مرتبه علمی، سابقه تدریس، زمان ارایه درس و وضعیت تاهل استاد بر ارزشیابی اساتید توسط دانشجو موثر است، ولی وضعیت استخدامی استاد رابطه ای با این ارزشیابی ندارد.

تحقیق حاضر به منظور آسیب شناسی مدیریت آموزش های مهارتی کشور و ارائه راهبردها و راه کارهای مطلوب در نظام آموزش سازماندهی شده است. روش این پژوهش آمیخته است و از ترکیب رویکردهای کمّی و کیفی با استفاده از ابزار های مصاحبه و پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری، شامل 256 نفر از افراد مطلع به آموزش های فنی و حرفه ای در سازمان آموزش های فنی و حرفه ای، دانشگاه جامع علمی و کاربردی و دانشگاه فنی و حرفه ای و اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها و دستگاه های اجرایی بودند. در نگاه کارشناسان حوزه مهارتی کشور و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی ( AHP )، دو عامل « نبود یک سیاست گذار کلان نیروی انسانی در کشور» و «عدم هماهنگی نهادهای مختلف ارائه کننده خدمات آموزش مهارتی در جامعه» مهم ترین آسیب در بعد ساختاری شناخته شدند. در بعد رفتاری و محتوایی هم مهم ترین آسیب عوامل «عدم دسترسی کافی به اطلاعات بازار کار» و «عدم بهره مندی نظام آموزش مهارت از منابع انسانی مناسب این نظام» شناخته شدند. در بعد محیطی و زمینه ای، عوامل «دخالت قدرت سیاسیون در توسعه کمّی آموزش های مهارتی» و «تقاضا محور نبودن آموزش های مهارتی، چالش اصلی آموزش های مهارتی است» که جزو مهم ترین آسیب های نظام آموزش مهارتی کشور قرار گرفتند. سرانجام، با توجه به نتایج آزمون فریدمن از نگاه خبرگان آموزش فنی و حرفه ای کشور مهم ترین آسیب نظام آموزش مهارتی کشور مربوط به بعد «ساختاری» و پس از آن ابعاد رفتاری و محتوایی قلمداد شدند.

این پژوهش با هدف بررسی دیدگاه مدیران دوره های تحصیلی درباره مؤلفه های مختلف هویت ملی از قبیل ارزش های ملی، دینی، انسانی و جامعه ای انجام گرفته است. روش پژوهش به صورت کمّی و کیفی است که نمونه کمّی آن تعداد 274 نفر مدیران زن و مرد دوره های مختلف تحصیلی آموزش و پرورش استان مازندران و نمونه کیفی شامل مصاحبه عمیق با 5 نفر از رؤسای آموزش و پرورش استان بوده است. روش گردآوری اطلاعات این پژوهش به صورت میدانی است که در بخش کمّی از ابزار پرسشنامه محقق ساخته و در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. یافته های پژوهش کمّی بیانگر آن است که مؤلفه ارزش های ملی و دینی تحقق پیدا کرده است ولی ارزش های انسانی و جامعه ای از ابعاد هویت ملی تحقق نیافته است. یافته های حاصل از مصاحبه با مدیران بیانگرآن است که دوره ابتدایی به علت زیرساخت بودن از بهترین دوره ها برای آموزش هویت ملی است. هم چنین مهم ترین نقطه ضعف نظام آموزشی کشور درآموزش هویت ملی جامع وگسترده نبودن این نوع آموزش ها است. علاوه براین لازم است آموزش هایی هم به صورت رسمی و هم غیررسمی جهت آموزش این مفهوم در دوره های مختلف تحصیلی با توجه به شرایط و خصوصیات سنی و رشدی انجام گیرد.

اطلاعات حاصل از آمایش سرزمین، که با تأکید بر مناطق و پیمایش دقیق آنها حاصل می شود، نقشه جامعی است که توانایی ها، قابلیت ها، فرصت ها و نقاط ضعف هر منطقه را به نمایش می گذارد. به دلیل اهمیت این مسأله برنامه ریزان آموزش عالی کشور بایستی در برنامه ریزهای خود به یافته های حاصل از آمایش توجه بیشتری داشته باشند و به خصوص به اهمیت واحد منطقه در برنامه ریزی خود واقف باشند. علاوه بر این، آموزش عالی ایران در دو دهه گذشته با موضوعات و برخی چالش های دیگری نیز مواجه شده است. حضور گسترده زنان در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، افزایش تعداد دانشجویان و گسترش کمی دانشگاه ها بدون توجه به ظرفیت های موجود و توان و بافت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر منطقه و در نتیجه وجود خیل عظیم دانش آموختگان بیکار از جمله موضوعات و چالش هایی هستند که نظام آموزش عالی ایران امروزه با آنان روبروست. به دلیل اهمیت مسائل ذکر شده، در این مقاله سعی شده تا با روش تحلیلی - توصیفی به مباحثی هم چون ضرورت برنامه ریزی درسی مبتنی بر مهارت های اشتغال زای بازار کار و نیازهای اجتماعی و اقتصادی در آموزش عالی و اهمیت توجه به مهارت هایی نظیر کار گروهی، حل مسأله، مهارت ارتباطی و ... در برنامه درسی مراکز آموزش عالی کشور و هم چنین به مقایسه سازی کشورهای موفق، نیمه موفق و سطح پایین آموزش عالی به انضمام نرخ اشتغال در فعالیت های اقتصادی در محیط های مختلف جغرافیایی جهان نیز پرداخته شود. علاوه بر این، در این مقاله سعی شد تا به فرصت ها و چالش های اشتغال زایی آموزش عالی در محیط ها و مناطق مختلف جغرافیایی کشور نیز اشاره شود. هم چنین، با توجه به تقاضای روز افزون زنان برای ورود به دانشگاه در این نوشته سعی شده تا با نگاه جنسیتی به طرح آمایش آموزش عالی به مهارت های خاصی که زنان برای ورود به صنعت و بازار کار به آن نیاز دارند، نیز پرداخته شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل محتوای کتب درسی به عنوان مهم ترین عنصر آموزش می باشد تا میزان توجه به هریک از مفاهیم مورد نظر در زمینه ی ورزش مشخص گردد. مؤلفه های این پژوهش شامل آگاهی از اهمیت ورزش در سلامت و پیشگیری از بیماری ها، زمان مناسب انجام ورزش، انجام ورزش متناسب با سن نوجوانان، آگاهی از مضرات عدم تحرک بدنی، آشناساختن نوجوانان با انواع ورزش، آموزش ورزش های مختلف، آگاه ساختن در زمینه ی تغذیه ی مناسب پس از انجام ورزش، توجه به ورزش های بومی و محلی، آشنا ساختن با ورزشکاران نامی و حیطه های ورزشی مربوط به آنان می باشد. روش مورد استفاده در تحلیل حاضر، آنتروپی شانون بوده و واحد تحلیل نیز متن موجود در صفحات می باشد. جامعه ی این پژوهش شامل، کتاب های فارسی، تعلیمات اجتماعی، علوم، دینی و قرآن دوره راهنمایی در سال تحصیلی1388- 1387 می باشد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که به مؤلفه ی آگاهی از اهمیت ورزش در سلامت و پیشگیری از بیماری ها بیش از سایر مؤلفه ها توجه شده است و کمترین میزان توجه مربوط به مؤلفه های زمان مناسب انجام ورزش، آگاهی از مضرات عدم تحرک بدنی، آموزش ورزش های مختلف، آگاه ساختن در زمینه ی تغذیه مناسب پس از انجام ورزش و توجه به ورزش های بومی و محلی است.

پژوهش حاضر با هدف توصیف میزان توجه به مولفه-های مهارت های عمومی اشتغال زا در محتوای کتب درسی دوره آموزش راهنمایی ایران انجام شده است. بدین منظور با بهره گیری از روش تحلیل محتوی، 30 جلد کتاب درسی دوره آموزش راهنمایی سال 1389-1388 که شامل 3794 صفحه بوده، مورد بررسی، تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از کتب درسی، از روش تحلیل محتوا به نام آنتروپی شانون برای به دست آوردن ضریب اهمیت هر یک از مولفه های مهارت های عمومی اشتغال زا و مقایسه ضرایب آن ها استفاده شده است. براساس یافته های پژوهشی، از 3794 صفحه درس کتاب های مورد بررسی، 167صفحه به مولفه های مهارت های پایه، 535 صفحه به مولفه های مهارت های درون شخصی و 174 صفحه به مولفه های مهارت های مدیریت فردی توجه شده است. و در میان صفحات کتب درسی این دوره، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مولفه های مهارت های پایه و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مولفه های مهارت های مدیریت فردی می باشد. هم-چنین براساس ضرایب اهمیت به دست آمده از فراوانی ها، بیشترین ضریب اهمیت در کلیه کتب مورد بررسی مربوط به مهارت کار با دیگران و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مهارت تطبیق پذیری، میل به تغییر و وقت شناسی می باشد.

هدف این پژوهش شناسایی و ارزیابی م هارتهای مورد نیاز برای اشتغال و مشارکت ب هتر زن ان در ب خش ص نعت بود. همچنین، با مطالعه برنامه های آموزشی شرکت فولاد مبارکه اصفهان، میزان انطباق شایستگیهای مورد نیاز برای اشتغال و فعالیت زنان با  برنامه های آموزشی این شرکت بررسی شد. پس از بررسی موضوع و مصاحبه با مدیران شرکت فولاد مبارکه اص ف هان س عی ش د ت ا فهرستی از م هم ترین و اساسی ترین مهارتها و قابلیتهایی که دانش آموختگان زن برای فعالیت و مشارکت بیشتر در بخشهای صنعت به آن نیاز دارند، شناسایی شود. این پژوهش از نوع پیمایشی بود و با استفاده از روش سه سوسازی انجام شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه،  مصاحبه و مطالعه اسناد استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را  کلیه مدیران شرکت فولاد مبارکه اصفهان تشکیل دادند. نتایج این تحقیق نشان داد که شایستگیهایی نظیر مهارت کار کردن با رایانه، مهارت مشتری مداری، مهارت مربوط به کار گروهی، مهارت استفاده از فناوری ارتباطات و اطلاعات، توانایی تفکر خلاقانه و ایجاد نوآوری در محیط، حل مسئله، داشتن انتظارات شغلی معقول، درک اهداف و سیاستهای سازمان و قابلیت آموزش دیدن در حین کار برای مدیران صنعت بزرگی مثل شرکت فولاد مبارکه اهمیت زیادی دارد که از بین آنها مهارت کار کردن با رایانه، مهارت مشتری مداری و درک اهداف و سیاستهای سازمان به عنوان یک نوع مزیت و شایستگیهای اساسی زنان در بخش صنعت شناسایی شدند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که برای ورود بهتر زنان به صنعت لازم است شایستگی کار کردن در شرایط سخت نیز در برنامه های آموزش مهندسی آنان مورد توجه قرار گیرد.

هدف اصلی این پژوهش تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره آموزش ابتدایی براساس مؤلفه های شادکامی از قبیل عاطفه مثبت و رضایت از زندگی است. جامعه آماری، همه کتاب های دوره ابتدایی؛ شامل 36 جلد کتاب در سال تحصیلی 1390-1389 در هشت عنوان فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، علوم، هدیه های آسمانی، هدیه های آسمانی (کتاب کار)، قرآن، ریاضی و تعلیمات اجتماعی و نمونه آماری آن، هفت عنوان فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، علوم، هدیه های آسمانی، هدیه های آسمانی (کتاب کار)، قرآن و تعلیمات اجتماعی را شامل می شود. چارچوب نظری این بررسی، دیدگاه نظری آرگایل، مارتین و لو و مؤلفه های مربوطه بوده است. روش تحلیل محتوای پژوهش حاضر، آنتروپی شانون بوده و واحد تحلیل نیز صفحات (متن، پرسش ها، تمرین ها وتصاویر) بوده است. علاوه بر این، برای تکمیل اطلاعات از روش کیفی جمع آوری اطلاعات یعنی مصاحبه با دانش آموزان، استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که در کتاب ها به مؤلفه عاطفه مثبت بیش از مؤلفه رضایت از زندگی توجه شده است. ضمن این که هر یک از شاخص های مؤلفه های مذکور به صورت متوازن مورد توجه قرار نگرفته است و کتب درسی به یک نسبت مؤلفه های شادکامی را تحت پوشش قرار نداده اند. همچنین نتایج حاصل از مصاحبه نشان می دهد که دانش آموزان از محتوای کتاب های درسی(مقوله های ارزشی، ساختاری، عاطفی و علایق) احساس لذت و رضایت داشتند. با این حال؛ از بین کتاب های مذکور کتابِ «بخوانیم» بیش از سایر کتب درسی باعث شادکامی دانش آموزان شده است.

گسترش آموزش عالی یکی از مهم ترین شاخص های عصر کنونی می باشد که مورد بحث بسیاری از دانشمندان قرار گرفته است. انگیزه اصلی تقویت نظام های آموزش عالی در فراهم آوردن کادر آموزش دیده نهفته است. اما از طرف دیگر گسترش آموزش عالی می تواند کارکردهای متنوعی داشته و به همبستگی ملی نیز کمک نماید. در این راستا انتظار می رود که آموزش عالی وسیله برای توسعه و آموزش مهارت ها و نگرش هایی باشد که نسل آتی در اجتماع به طور مناسبی برای شکل گیری ملت و دولت بدان نیازمند است. در این مقاله نقش عناصر مختلف آموزش عالی از جمله شیوه پذیرش و گزینش دانشجو بر همبستگی ملی مورد توجه قرار گرفته است. لذا در این مقاله به بررسی رابطه این نوع شیوه پذیرش دانشجو و تأثیر آن در همبستگی ملی پرداخته شده است. در پژوهش حاضر دو گروه از مدیران آموزش عالی در وزارت علوم و دانشجویان چهار دانشگاه الزهرا، شیراز، هرمزگان و مازندران مورد نظرخواهی قرار گرفتند. براساس یافته های پژوهش، در سال 1388، تعداد پذیرفته شدگان بومی 9/73% بوده که 91/55% آن در دوره روزانه، 74/78% در دوره شبانه، 41/90% در دانشگاه پیام نور و 68/52% از دانشجویان در دوره غیرانتفاعی پذیرفته شدند. به هر جهت از منظر متقاضیان آموزش (دانشجویان) و عرضه کنندگان (مدیران آموزش عالی)، پذیرش دانشجویان بومی، مانعی برای تبادل فرهنگ ها و خرده فرهنگ ها محسوب می شود؛ و منجر به شناخت کمتر اقوام از یکدیگر شده که این امر به انسجام و همبستگی ملی خدشه وارد خواهد ساخت.

در سده اخیر دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی به عنوان یک سازمان نقش مهمی در توسعه ملی ایفا کرده اند. به همین اندازه مسئولیت اجتماعی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در چند دهه اخیر با توجه به رشد تعداد دانشجویان و همگانی شدن آن و بالارفتن انتظار از دانشگاه در قبال جامعه، مورد توجه برنامه ریزان آموزشی در کشورهای مختلف قرار گرفته و سیستم آموزش عالی بسیاری از کشورها یک سری فعالیت ها و برنامه های شغلی و حرفه ای در اجتماع دانشگاهی گسترش داده اند. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به شاخص های مسئولیت اجتماعی شرکت ها در مراکز صنعتی و دانشگاه ها است. در این راستا نظرات مدیران و کارکنان شرکت ها و همچنین اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکتری دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. روش این پژوهش توصیفی – پیمایشی با استفاده از ابزارهای پرسشنامه و مصاحبه بوده و جامعه آماری آن تمامی مدیران و کارمندان شرکت پارس خودرو تهران و هفت شرکت استان گلستان و هم چنین اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکتری دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل بوده اند. نتایج این تحقیق نشان داد که در توجه به شاخص های آگاهی از برنامه های آموزشی و جامعه، دانشگاه توانسته است که به احساس نیاز بخش های صنعتی بطورمطلوبی پاسخ دهد. اما در توجه به شاخص های آگاهی از مفاهیم حفاظت محیط زیست، آگاهی از شرایط کاری مناسب بر اساس قوانین ملی و استانداردهای جهانی و آگاهی از عدم تبعیض در فرایندها و توجه به گروه های آسیب پذیر، دانشگاه نتوانسته است به احساس نیاز بخش های صنعتی در ارتباط با این شاخص ها بطورمطلوبی پاسخ بدهد.

مقدمه: در جهان پرشتاب امروز فناوری اطلاعات و ارتباطات، تحولی عظیم را در زمینه آموزش و یادگیری ایجاد کرده است، به طوری که امروزه آموزش های الکترونیکی در حال جایگزین شدن با شیوه های آموزش سنتی است. از طرف دیگر تحقیقات نشان داده است که آموزش های الکترونیکی صرف نیز دارای محدودیت های خاص خود هستند و نمی توانند به طور کامل جایگزین آموزش سنتی (چهره به چهره) شوند. بنابراین با وجود مزایا و معایب هر دو روش آموزشی، متخصصان امور آموزشی سعی می کنند تا روش های مختلف را با هم ترکیب کنند و معتقدند که یادگیری ترکیبی، یک رویکرد اثربخش برای حل این مشکلات است. هدف مقاله حاضر معرفی رویکرد یادگیری ترکیبی و بررسی میزان اثربخشی آن در فرآیند آموزش بود. نتیجه گیری: به نظر می رسد که یادگیری ترکیبی با داشتن مزیت های هر دو رویکرد آموزش (سنتی و الکترونیکی) یک رویکرد موثر برای افزایش اثربخشی یادگیری، سهولت دسترسی به مواد آموزشی و افزایش اثربخشی هزینه ها باشد. همچنین به دلیل ارایه فرصت های مختلف به منظور یادگیری، موجب آن می شود که در کنار افزایش جذابیت آموزش، به تفاوت های فردی فراگیران نیز به طور مناسبی توجه شود، زیرا همه افراد به یک شیوه یاد نمی گیرند و به همین دلیل استفاده از روش های مختلف برای آموزش ضروری به نظر می رسد.

تهیه و تنظیم مهارت ها و شایستگی های کانونی در محتواهای برنامه آموزش فنی و حرفه ای یکی از مهم ترین چالش های برنامه ریزان آموزشی و درسی است. شایستگی هایی کلیدی از قبیل مهارت حل مسئله، مهارت های کار با رایانه، داشتن تفکر استراتژیک، مهارت زبان انگلیسی و... همواره در بخش های کار و اشتغال از جایگاه خاصی برخوردار بوده اند. بدون تردید انتخاب نوع خاصی از این مهارت ها در برنامه های آموزش نیروی انسانی یکی از مهم ترین دغدغه های تمامی ذی نفعان چه برنامه ریزان آموزشی و چه کارفرمایان است. بنابراین، با توجه به اهمیت این مهارت ها و شایستگی های کانونی در هنگام تهیه محتواهای برنامه های آموزش فنی و حرفه ای برای بازار کار، در این مقاله ابتدا به تعریف، اهمیت این مفهوم و همچنین به بررسی تجربیات سایر کشورها از قبیل استرالیا، انگلستان، و کانادا پرداخته شده است. پس از آن، جایگاه نظری مفهوم مهارت ها و شایستگی های کانونی در پارادایم فوردیسم و پست فوردیسم و چالش های مربوط مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. سرانجام مؤلف فهرستی از این شایستگی ها و ارتباط آنها با آموزش مبتنی بر شایستگی (CBT) را به برنامه ریزان آموزش فنی و حرفه ای پیشنهاد کرده است.

آموزش عالی در کشور ایران به شکل های مختلفی توسعه پیدا کرده است و طبیعتاً متقاضیان مختلفی را از گروه های سنی، جنسی و طبقات اجتماعی به خود جلب کرده است. این نوع آموزش ها از دوره های کاردانی تا تحصیلات تکمیلی، و به شیوه های نظری و عملی انجام می گیرد. یکی از این نوع آموزش ها، آموزش های فنی و حرفه ای است که در دانشگاه های فنی و حرفه ای ارائه می شود. این پژوهش، به صورت توصیفی بوده و جامعه آماری آن را دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه ای استان مازندران را تشکیل داده اند. مسئله اساسی این تحقیق این است که چه انگیزه و دلایلی متقاضیان را برای ورود به دانشگاه های فنی و حرفه ای ترغیب کرده است؟ نتایج این پژوهش نشان داده است که: علل انگیزشی جذب دانشجو به رشته فنی و حرفه ای همبستگی مثبت معنی دار با استعداد و توانایی دانشجو، همبستگی مثبت معنی دار با بازار کار و آینده شغلی؛ همبستگی منفی معنی دار با وضعیت اقتصادی دانشجو؛ همبستگی مثبت معنی دار با کوتاه مدت بودن دوره و جذب سریع به بازار کار؛ همبستگی منفی معنی دار با شغل والدین؛ همبستگی مثبت معنی دار با خوداشتغالی و همبستگی مثبت معنی دار با وضعیت تحصیلی؛ همبستگی مثبت معنی دار با تشویق خانواده دارد.

هدف اصلی این تحقیق بررسی صلاحیت های حرفه ای و عملکرد معلمان مرد دوره متوسطه در شاخه­ی علوم انسانی بود. شیوه تحقیق، توصیفی است، که با ترکیبی از روش های کمّی و کیفی، انجام شده است. جامعه آماری، متشکل از معلمان مرد دوره متوسطه در شاخه علوم انسانی استان مازندران بود. شیوه نمونه گیری در بخش کمّی تحقیق، خوشه ای چند مرحله ای بود و تعداد 340 نفر به عنوان شرکت کنندگان در تحقیق انتخاب شدند. برای نمونه­گیری در بخش کیفی، از نمونه گیری هدفمند از نوع موارد عادی بهره گرفته شد. ابزار گردآوری اطلاعات عبارت بودند از: پرسشنامه محقق ساخته، مصاحبه نیمه ساختار یافته و مشاهده. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، 82/0 برآورد گردید. برای سنجش روایی پرسشنامه از نظرات متخصصان و استادان صاحب نظر استفاده شد. برای تعیین اعتبار مصاحبه، پس از طراحی سوالات باز، ابتدا مطالعه­ای مقدماتی برروی آنها صورت گرفت و با چند نفر از معلمان مصاحبه انجام و ضبط گردید، سپس تغییرات لازم در سؤال های مصاحبه به عمل آمد. برای اعتبار مشاهده، کلاس معلمان در چند جلسه (2 تا 4 جلسه) به صورت متناوب مورد بررسی قرار گرفت. از آزمون تی در بخش داده های کمّی، و از روش استقرایی برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه استفاده شد. نتایج ­حاصل از تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها، در بخش کمّی، نشان داد که معلمان از صلاحیت های حرفه­ای مبتنی بر رویکرد سازنده­گرایی برخوردارند، هرچند، نتایج در بخش کیفی (مصاحبه و مشاهده) نشان داد که اساس عملکرد معلمان بر رویکرد سازنده­گرایی قرار ندارد.