دوگانه سوژه-ابژه

مقاله حاضر تلاش می کند تا با رویکردی میان رشته ای، ملهم از روان کاوی، جامعه شناسی، و عرفان نظری، به نقد منظر دوگانه انگارِ حاکم بر اکثر نظریات علوم انسانی و اجتماعی بپردازد. دراین راه، ابتدا ازخلال روایتی روان کاوانه از تولد سوژه، مقدمه بحث شرح داده می شود. سپس، در بخش بیان مسئله، طرح می شود که مشکل بنیادین منظر دوگانه انگار مدرن این است که با فراموشیِ لحظه جدایی از هستی، سوژگی به مثابه معرفتی ثانوی، اعتباری، موقتی، و البته ضروری را به شکلی توهمی به جایِ هستی شناسی حقیقی می گیرد و سپس تلاش می کند واقعیت بیرونی را برمبنای دوگانه سوژ-ابژه توضیح دهد. مقاله سپس با تکیه به آثار متأخر گئورگ زیمل، این ایده را که تجربه وحدت با هستی در دنیای پسا-اودیپی ناممکن است، رد می کند. این مهم به واسطه منظر نوکانتیِ زیمل و بسط این ایده امانوئل کانت تحقق می یابد که تعلیق مرز میان سوژه و ابژه در سپهر زیبایی شناسی ممکن است. براین اساس، زیمل امکان تعلیق دوگانه سوژه-ابژه را در سطح اجتماعی و سیاسی نیز ممکن می داند. مقاله در ادامه مفهوم «تخطی» را پیش می کشد و سعی می کند با استفاده از مفاهیم جامعه شناختی «من فاعلی» و «من مفعولی» از جرج هربرت مید و همچنین به مددِ خوانشی عرفانی با تکیه بر آراء ابن عربی و جلال الدین محمد رومی، امکان تعلیق دوگانه سوژه-ابژه را بر رسد.