عوامل کالبدی-محیطی

اصولاً سلامت اجتماعی در شهرها تحت تأثیر عوامل مرتبط با ساختار فضاهای شهری، اقتصاد و کارکرد شهر و جهت گیری های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی قرار دارد. هدف از این تحقیق بررسی تطبیقی عوامل کالبدی-محیطی مؤثر بر سلامت اجتماعی در بین محلات قدیم و جدید شهر اهر می باشد. پژوهش حاضر در زمره تحقیقات کاربردی است که با روش تحلیلی و رویکرد آمیخته انجام گرفته است. مطابق نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که 56شاخص اولیه به 40شاخص در قالب 5عامل (امنیت و شمولگرایی، کیفیت محیطی، دسترسی به خدمات، وضعیت اقتصادی و اجتماعی، و کیفیت زندگی)، تقلیل یافته است. شمول گرایی فضاهای عمومی اهمیت زیادی دارد، با امتیاز 78/0 در محله های سنتی و 75/0 در محله های جدید، برای ارتقاء تعاملات اجتماعی و نظم اجتماعی. فضاهای گردهمایی در محله های سنتی با امتیاز 82/0 نسبت به محله های جدید (40/0)، از اهمیت بالایی برخوردارند. عدم وجود این فضاها در محله های جدید ممکن است حس تعلق و مشارکت اجتماعی را کاهش دهد. همچنین، بومی بودن ساکنان امتیار 72/0 و حس تعلق به محله (65/0 در محله های سنتی و 80/0 در جدید)، نشان دهنده ارتباط نزدیک ساکنان است. میزان سواد نیز در هردو نوع محله اهمیت دارد، با امتیاز 50/0 و 78/0 به ترتیب. استفاده از الگوریتم های یادگیری ماشین نشان می دهد که در محله های جدید 90% به فضاهای سبز دسترسی دارند، ولی تنها 60% حس تعلق بالایی دارند. همچنین (F-Ratio)، بالای 23/35 تفاوت های معنادار بین محلات را نشان می دهد. درنتیجه، بهینه سازی طراحی فضاهای عمومی باید بخشی از استراتژی های توسعه پایدار در شهر اهر قرار گیرد، تا نه تنها سلامت اجتماعی بهبود یابد بلکه کیفیت زندگی همه ساکنان نیز افزایش یابد.