دستفروشی خیابانی

از انتهای سال 1398، با آغاز همه گیری ویروس کوید 19، نهتنها حوزه سلامت مردم، بلکه دیگر حوزه های زندگی نیز با چالش روبرو شد. مهمترین چالش پس از سلامت، دشواری های اقتصادی شهری و ملی بود که در این میان بخش غیررسمی همچون سایر گروه ها، تحت تاثیر این بیماری قرار گرفت. از جمله شاغلین بخش غیررسمی، دستفروشان خیابانی هستند که با وجود تاثیر غیرقابل انکار بر رونق اقتصاد و پویایی فضاهای شهری، در بیشتر کشورها از حمایت رسمی برخوردار نیستند و در دوره همه گیری با مشکلات بسیاری روبرو شدند. ازآنجایی که مطالعات اندکی در این زمینه وجود دارد، هدف نوشتار، شناسایی و استخراج ابعاد مختلف کسب و کار دستفروشان شهریست که در این دوران تحت تاثیر کوید 19 قرار گرفته است. پژوهش به کمک روش تحلیل محتوای کمی و کیفی و در دو مرحله کتابخانه ای و پیمایشی انجام شده است. ابتدا به کمک شاخصهای پایه مستخرج از پیشینه، پرسشهایی در شکل نیمه ساختاریافته تدوین شد. با هدف دستیابی به اشباع نظری، مجموع 23 مصاحبه عمیق از دستفروشان کرمانشاه انجام و با کمک فرایند کدگذاری سه مرحله ای مقولات و ابعاد اصلی دسته بندی شد. 6 بعد اقتصادی، بهداشت و سلامت، اخلاقی-هنجاری، آموزشی، مدیریت-نظارت و روانشناختی-ذهنی به عنوان مهمترین ابعاد اثرگذار بیماری کوید 19 بر حوزه کسب و کار دستفروشان شناسایی شد. نتایج نشان میدهد، با توجه به فراوانی مقولات، ایشان در حوزه بعد اقتصادی بیش از سایر ابعاد، دچار آسیب شده اند که خود عاملی برای کاهش کیفیت در سایر ابعاد 5 گانه، است.

پیشینه: دست فروشان خیابانی جزء حیاتی اقتصاد غیررسمی در مناطق شهری هستند و سهم قابل توجهی از کل نیروی کار بخش غیررسمی را تشکیل می دهند. این فروشندگان نقش کلیدی در ارائه کالاها و خدمات مقرون به صرفه به جمعیت های شهری ایفا می کنند و اغلب خلأهای ناشی از بخش های خرده فروشی رسمی را پر می کنند. اهداف: این پژوهش به طور خاص بر فروشندگان «بهاجا» در شهر بتیا متمرکز است تا وضعیت اجتماعی-اقتصادی آن ها را تعیین کند. فروشندگان «بهاجا» جایگاه مهمی در جامعه وسیع تر دست فروشان دارند و نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از نظر فرهنگی نیز به بافت شهری کمک می کنند. روش شناسی: این مطالعه بر داده های اولیه به دست آمده از طریق مصاحبه های مستقیم با فروشندگان «بهاجا» تکیه دارد و بینشی در مورد زندگی و کار آن ها ارائه می دهد. نتایج: این پژوهش نشان می دهد که فروشندگی «بهاجا» شغلی مردانه است و تمامی شرکت کنندگان موردمطالعه مرد بوده اند. این فروشندگان، مانند دیگران در بخش دست فروشی خیابانی، با چالش های قابل توجهی در کار خود روبرو هستند. نتیجه گیری: اکثریت پاسخ دهندگان اظهار داشتند که فروشندگی «بهاجا»، درحالی که وسیله امرارمعاش ضروری است، شغلی طاقت فرسا و پرزحمت است، مشابه چالش های گسترده تری که دست فروشان در حفظ فعالیت های روزانه خود در میان فشارهای مختلف اجتماعی-اقتصادی با آن مواجه هستند.