مطالب مرتبط با کلیدواژه

نئوپاتریمونیالیسم


۱.

جنبش های اعتراضی و آینده رژیم نئوپاتریمونیال عربستان سعودی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جنبش های اجتماعی عربستان سعودی شیعیان سرکوب فرقه گرایی نئوپاتریمونیالیسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۱ تعداد دانلود : ۷۲۳
مقاله حاضر ضمن بررسی تحولات و جنبش های اعتراضی در جامعه عربستان به بررسی چرایی و ریشه های این اعتراض ها و چگونگی واکنش عربستان سعودی در قبال آن می پردازد. این بررسی نشان می دهد رژیم نئوپاتریمونیال عربستان سعودی به رغم بهره گیری از راهبرد چهاروجهی سرکوب- توزیع منابع مالی- ابزارهای مذهبی و کنترل فضای مجازی در قبال این جنبش ها، در بلندمدت نمی تواند از بروز تحولات بنیادین جلوگیری کند، چراکه به سبب آگاهی روزافزون جامعه، توان مندسازی نیروهای اجتماعی در عصر اطلاعات و همچنین پیوند جامعه مدنی عربستان با جامعه مدنی جهانی این جنبش ها از این قابلیت برخوردار خواهند بود تا ثبات رژیم سعودی را در بلندمدت با چالش جدی و فراگیر مواجه کنند.
۲.

انقلاب مصر؛ بررسی نقش نئوپاتریمونیالیسم در کژکاردی نهادهای اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مصر انقلاب نئوپاتریمونیالیسم جامعه مدنی بخش خصوصی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۵۰۲
تحولات چند سال اخیر شمال آفریقا که به برکناری دیکتاتوری های قدیمی تونس و مصر منجر شد از جمله حوادث جالب و شگفت چند سال اخیر محسوب می شود که اذهان بسیاری از اندیشمندان را متوجه خود کرده است. این مقاله قصد دارد خوانشی تازه از علل وقوع تحولات مصر در سال 2011 که به برکناری حسنی مبارک منجر شد ارائه کند. لذا، در پاسخ به چرایی وقوع انقلاب مصر، از رویکرد ساختاری نئوپاتریمونیالیسم در تبیین این پدیده استفاده می شود چراکه اعتقاد بر این است که بهتر می تواند خاستگاه ها و ریشه های تحولات فوق را تبیین کند. در این راستا، این فرضیه به آزمون گذاشته می شود که ماهیت نئوپاتریمونیال حکومت مصر با ویژگی های خاص خود همچون شخصی بودن قدرت، حامی پروری، فساد، وابستگی به قدرت خارجی با دست کاری در ماهیت ساز و کارهای جامعه مدنی همچون احزاب، سندیکاها، بخش خصوصی به تشدید ناکارآمدی رژیم و در نتیجه اعتراضات مردمی سال 2011 انجامیده است.
۳.

نهادهای اقتصادی دربار و حامی پروری در رژیم پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نئوپاتریمونیالیسم رژیم پهلوی ثروت اندوزی حامی پروری بنیاد پهلوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۹ تعداد دانلود : ۵۱۹
این مقاله با تحلیل رژیم پهلوی به عنوان یک دولت نئوپاتریمونیال می کوشد نهادهای اقتصادی دربار را به عنوان یکی از ارکان پنهان این رژیم مورد بررسی قرار دهد. مقاله در پی پاسخ به دوسوال است: 1-روند شکل گیری و تحول فعالیت های اقتصادی دربار چه بوده است؟ 2- چه دلایلی باعث شکل گیری و تداوم فرایند ثروت اندوزی شخصی از سوی دربار شده است؟در این راستا، به اتکای منابع دست اول،ابتدا تکوین و تحول نهادهای اقتصادی دربار پهلوی شامل اداره املاک اختصاصی پهلوی، سازمان املاک و مستغلات پهلوی و نهایتاً مهم ترین و بزرگترین آنها یعنی بنیاد پهلوی مورد بررسی قرار گرفته اند.در تحلیل دلیل شکل گیری این نهادها، یافته های مقاله نشان می دهد گرچه نقش مولفه های روانشناختی دو پادشاه پهلوی در گرایش به سوی ثروت اندوزی شخصی را نمی توان نادیده گرفت؛ اما مهم ترین دلایل شکل گیری فرایند ثروت اندوزی شخصی و تاسیس سازمانهای اقتصادی از سوی دربار پهلوی دو مسئله بوده است:1-تامین منابع مالی مورد نیاز برای تحقق سازوکارهای حامی پرورانه از سوی دربار 2-ایجاد پایگاه مالی مستقل از دولت برای دربار جهت بهره برداری در مواقع بحرانی. مقاله معتقد است که بدون توجه به چنین نهادهایی و کارکردهای کلیدی آنها ؛ درک ماهیت رژیم پهلوی و نحوه نقش آفرینی دربار در مرکزیت سیاست ایران در آن دوران ممکن نخواهد بود.
۴.

واکاوی و تحلیل چرایی و چگونگی استمرار ساختار نئوپاتریمونیالیسم در دوران مدرن (موردمطالعه حکمرانی بن سلمان در عربستان سعودی)

کلیدواژه‌ها: عربستان سعودی اقتصاد سیاسی سرمایه داری رفاقتی نئوپاتریمونیالیسم غرب گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۳
پژوهش پیشرو باهدف بررسی و تحلیل ساختار اقتصادی و سیاسی نئوپاتریمونیالیسم عربستان سعودی در دوران معاصر نگارش شد. تکیه بر ساختار اقتصادی نفت محور، ارتباط گسترده با شرکت های نفتی معتبر دنیا، سازه های موروثی قدرت و بینش های قبیله-ای، بازتولید اقتدار و ثبات حکمرانی را برای نظام سیاسی عربستان سعودی در پی داشته است. بازخورد این تحولات نهادینگی و استمرار خودکامگی درجامعه و نظام سیاسی این کشور بوده که با نوع نظام درآمدی تولیدی بی ارتباط نیست، پژوهش پیشرو کوشید با بهره گیری از روش تحلیل کیفی (نوع تبیین علی) ابتدا داده های موردنیاز از منابع (کتب، مقالات و اسناد) در مورد شاخصه های نئوپاتریمونیالیسم سیاسی اقتصادی احصا و سپس بر اساس چارچوب مفهومی نئوپاتریمونیالیسم رفاقتی، پیوند میان متغیرهای حل مسئله مورد تبیین وتحلیل قرار گیردسؤال اصلی پژوهش این است رابطه و نسبت استمرار و ثبات نظام پادشاهی عربستان با ساختار اقتصادی و مالی این کشور چگونه بوده است؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که درعربستان سعودی بنیان های اقتصاد رفاقتی با ویژگی هایی همچون (شبکه های حمایتی، رفیق بازی، فساد، رانت جویی، انحصارات اقتصادی – مالی و ...) پیوندهایی بین گروه ها و بخش های استراتژیک جامعه به ویژه بخش تجاری با دولت به وجود آورده که برآیند این درهم تنیدگی، تحکیم و تداوم نظام سیاسی نئوپاتریمونیال باثبات دراین کشور بوده است.