کاربران کتابخانه های عمومی

هدف: بررسی خدمات و برنامه های موردانتظار کاربران از کتابخانه های عمومی از دیدگاه خود آن ها و بررسی نقاط زمینه ساز و عوامل مؤثر بر خواسته های کاربران است. روش شناسی: برای نیل به هدف این مقاله، رویکرد کیفی مدنظر خواهد بود و با توجه به تنوع فرهنگی در استان های مختلف و نبود مدل معتبر قبلی از روش گراندد تئوری با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است. جامعه موردنظر در این بخش به دو دسته تقسیم می شوند: تمامی کاربران بالفعل و بالقوه کتابخانه های هدف، کارکنان و کارشناسان: اعم از کارکنان کتابخانه های مراکز استان های انتخابی. برای صحت نمونه گیری از استان های مختلف نمونه ای از کتابخانه های شهری و روستایی انتخاب شده اند. و برای تحلیل داده ها از کدگذاری آزاد استفاده شده است. یافته ها: چالش ها و خدمات کتابخانه های عمومی براساس نظر کاربران و متخصصان در دو رسته کتابخانه های روستایی و شهری گردآوری شد. خدمات موردانتظار در چهار دسته اصلی تقسیم بندی می شوند: خدمات مرجع و اطلاع رسانی(شامل: اطلاع رسانی گزینشی، اطلاع رسانی مجازی، ,...)؛ خدمات تفریحی و سرگرمی (شامل: کافه کتاب، تو ....)؛ آموزش و پرورش(شامل: انواع کلاس و کارگاه های مهارتی و آموزشی، ,... )؛ انگیزه بخشی و جلب رضایت کاربران(شامل: انواع مسابقات علمی ، هنری و فرهنگی، خدمات تخصصی کودکان و نوجوانان، باشگاه های کتابخوانی، دسترسی به اینترنت و کامپیوتر های آزاد برای عموم، تغییر محیط کتابخانه، امکانات آزمایشگاهی،  تشکیل گروه های کتاب خوانی،  و ....، خدمات مناسبتی، افزایش خلاقیت). نتایج: مدل پارادایمی از خدمات کتابخانه های عمومی ارائه شد و براساس آن اولویت خدمات و برنامه های کتابخانه های عمومی از منظر کاربران بالفعل تعیین گردید و همچنین دلایل عدم استفاده از کتابخانه ها براساس نظر کاربران بالقوه و بالفعل نیز با عنوان چالش های کتابخانه های عمومی تحلیل شده است.

هدف: هدف از این پژوهش بررسی چگونگی به کارگیری شبکه های اجتماعی برای اشتراک دانش توسط کاربران و مراجعه کنندگان کتابخانه های عمومی شهر کرمان است. روش شناسی: در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای استفاده شده است. جامعه پژوهش حاضر همه کاربران کتابخانه های عمومی شهر کرمان است و نمونه پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری متوالی نظری انتخاب شده اند. داده های موردنیاز این پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با مشارکت کنندگان در پژوهش گردآوری شده است. برای تعیین روایی و پایایی پژوهش حاضر از روش ارزیابی لینکولن و گوبا که معادل روایی و پایایی در تحقیقات کمی است، استفاده گردید. تجزیه وتحلیل داده ها براساس روش رمزگذاری نظری طی سه مرحله رمزگذاری باز، رمزگذاری محوری و رمزگذاری انتخابی انجام شده و سپس با استفاده از شیوه های منظم گردآوری داده ها به تشخیص مقوله های واقعی و مضمون های علمی پرداخته شده که طی آن 64 گزاره مفهومی استخراج و در نهایت بر اساس آن ها به تجزیه و تحلیل مضامین واقعی پرداخته شد. یافته ها و نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که درحال حاضر کاربران کتابخانه های عمومی شهر کرمان شبکه های اجتماعی را جهت اشتراک دانش، تجارب، ایده ها، انجام فعالیت های گروهی، سرگرمی و پرکردن اوقات فراغت مورداستفاده قرار می دهند اما به طورکلی دیدگاهی منفی از سوی این افراد نسبت به کاربرد شبکه های اجتماعی وجود دارد؛ البته در عین حال ارتباطات براساس توطیع و اشتراک دانش در این حیطه به چشم می خورد.