گرایش کارآفرینانه سبز

دستیابی به محیط زیست پاکیزه به همراه رشد اقتصادی و رفاه جامعه از آرزوهای هر جامعه مدرن محسوب می شود. محققان حوزه کارآفرینی در سال های اخیر، افزایش همبستگی میان کسب وکار و محیط زیست را پذیرفته اند؛ زیرا فعالیت های کارآفرینانه، یک پیشران کلیدی برای پایداری اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی به حساب می آید. بررسی مطالعات حوزه کارآفرینی نشان می دهد که ادبیات تحقیق این حوزه در سال های اخیر به سرعت توسعه یافته است و پیشرفت آن در طیف وسیعی از موضوعات صورت گرفته است. بااین وجود، یکی از دغدغه های علمی نویسندگان مقاله حاضر پرداختن به موضوع پیوند کارآفرینی و محیط زیست است. در واقع شناخت فرصت های تحقیقاتی مرتبط با این حوزه، کمک شایسته ای به توسعه نظری و تحقیقات کاربردی علوم کارآفرینی و محیط زیست می نماید. در این میان، مفهوم پیچیده گرایش کارآفرینانه سبز از جذابیت بالایی برای پژوهش برخوردار است. در این پژوهش به بررسی ادبیات و تحقیقات مرتبط با پیوند حوزه های کارآفرینی و محیط زیستی با رویکرد فراترکیب پرداخته شده است. بر این اساس در مقاله حاضر پس از بررسی موضوعی و محتوایی 141 منبع، 25 عامل در قالب هشت مفهوم و دو مقوله شناسایی شدند که وزن عوامل با روش آنتروپی شانون تعدیل شده تعیین شده است. در این راستا مهم ترین عوامل مؤثر بر گرایش کارآفرینانه سبز کسب وکارها به ترتیب عبارت اند از: «نوع صنعت»، «حمایت مالی»، «پاداش و مشوق های دولت برای اقدامات کارآفرینانه سبز»، «شبکه های اجتماعی»، «کارآفرینی سبز جهت سود اقتصادی»، «هنجارهای اجتماعی در مورد محیط زیست» و «تعهد، توجه و شناخت مدیران یا مالکان نسبت به محیط زیست».

امروزه یکی از عوامل مهم در فعالیت شرکتها ملاحظات زیست محیطی است. در این راستا، برای رسیدن به هدف توسعه پایدار، نوآوری سبز می تواند باعث بالا بردن کارایی و بهره وری منابع و به طور موثر، کاهش آلایندگی شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعدیلگر آشفتگی فناوری سبز و میانجی ظرفیت جذب سبز در تاثیر گرایش کارآفرینانه سبز و بازارگرایی سبز بر عملکرد نوآوری سبز اجرا گردید. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران شرکتهای دانش بنیان استان قم به تعداد 107 نفر بود که تعداد 84 نفر به عنوان حجم نمونه تحقیق مشخص و پرسشنامه ها به روش تصادفی ساده از طریق شبکه های اجتماعی جمع آوری شدند. برای جمع آوری داده های پژوهش از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد و پایایی آن توسط آلفای کرونباخ، معیار Rho، پایایی ترکیبی و بارهای عاملی مورد تایید قرار گرفت. همچنین روایی همگرا و روایی واگرا پرسشنامه نیز با معیار AVE، معیار فورنل لارکر و نسبت HTMT تایید شدند. نتایج پژوهش نشان داد که گرایش کارآفرینانه سبز و بازارگرایی سبز بر عملکرد نوآوری سبز تاثیر مثبت و معناداری دارند و ظرفیت جذب سبز نقش میانجی را در تاثیر گرایش کارآفرینانه سبز و بازارگرایی سبز بر عملکرد نوآوری سبز ایفا می کند. همچنین آشفتگی فناوری سبز تاثیر گرایش کارآفرینانه سبز، بازارگرایی سبز و ظرفیت جذب سبز بر عملکرد نوآوری سبز را تعدیل می کند. ضمن اینکه تجزیه و تحلیل چند گروهی نشان داد که بین تاثیرات گروههای مختلف جامعه (شرکت های نوپا و شرکتهای فناور و نوآور) نسبت به مسیرهای مورد نظر هیچ تفاوت معناداری وجود ندارد.