آتیلا مرادی

درک الگوی توزیع فضایی و ویژگی های تکاملی جمعیت سالمند در محله های شهری برای توسعه برنامه ریزی و اجرای سیاست های مدیریت عمومی در شرایط پیری سریع از اهمیت بالایی برخوردار است. شناسایی دقیق توزیع مکانی و ویژگی های تکاملی جمعیت سالمند در یک شهر مستلزم تجزیه و تحلیل جامع شاخص های متعدد و داده های در مقیاس های متفاوت است. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی تحلیل فضایی پدیده سالمندی جمعیت در محله های شهر سقز می پردازد. روش پژوهش از لحاظ نوع توصیفی - تحلیلی و از لحاظ ماهیت و هدف کاربردی است. روش گردآوری داده ها کتابخانه ای، میدانی و روش تحلیل ثانوی بوده است. برای تحلیل و تحلیل داده ها از شاخص خودهمبستگی فضایی موران، روش لکه های داغ استفاده شده است. نتایج تحلیل فضایی پدیده سالمندی جمعیت در محلات شهر سقز نشان می دهد که مقادیر مثبت شاخص موران برای هر یک از شاخص های نسبت سالمندی (192/0)، وابستگی سالمندی (103/0)، سالمندی (141/0) و پیری جمعیت (121/0) نشان دهنده الگوی خوشه ای در داده ها است، به این معنا که مناطق مشابه از نظر ویژگی های مطالعه شده نزدیک تر به هم هستند. همچنین نتایج لکه های داغ نشان داد که خوشه های تشکیل شده در شاخص های سالمندی در محلات قدیمی شهر ایجاد شده که جزو هسته های شکل گیری شهر بوده اند. از سوی دیگر، شکل گیری لکه های سرد در شاخص های مرتبط با سالمندی عمدتاً در پیرامون شهر و محلاتی ایجاد شده است که جزو محلات به مراتب جدید و توسعه یافته می باشد؛ بنابراین تحلیل فضایی پدیده سالمندی جمعیت در شهر سقز می تواند به مسئولین و سیاست گذاران کمک کنند تا بهبود و پشتیبانی از شرایط زندگی سالمندان را مدیریت کرده و سیاست های توسعه جامعه را با توجه به نیازهای گوناگون مکانی شکل دهند. . نتایج حاصل از این تحلیل به نظام تصمیم شهری کمک خواهد کرد تا سیاست ها و برنامه های بهینه تری برای بهبود شرایط زندگی سالمندان در این شهر تدوین نماید .