منیره پورسعید

زبان یکی از ابزارهای انتقال هویت جامعه است که نقش مؤثری در انتقال و شکل گیری هویت آن جامعه دارد. کتاب های آموزشی یادگیری زبان خارجی یکی از مهم ترین و شاید تنها منبع یادگیری آن زبان هستند و تحلیل محتوای این کتاب ها به منظور شناسایی نقاط قوت و ضعف آن ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف از پژوهش حاضر «بازنمایی مؤلفه های هویت ملی ایران در مجموعه ی «فارسی بیاموزیم» آموزش زبان فا رسی به غیر فارسی زبانان» است. به طور خاص، این پژوهش در نظر دارد میزان بازنمایی سطوح مختلف مؤلفه های هویت ملی ایران را در مجموعه ی «فارسی بیاموزیم» مشخص کند. براساس چهارچوب مورد نظر، ابعاد هویت ملی ایران در این پژوهش عبارت اند از: ابعاد ملی، جغرافیایی، فرهنگی، مذهبی، مشاهیر و شخصیت های ملی، اقوام و خرده فرهنگ ها، وقایع، رخدادها و نمادهای ملی ایرانی. روش تحقیق به صورت کمّی و کیفی و رویکرد آن نیز کاربردی است. نتایج پژوهش به صورت کمّی در قالب فراوانی و درصد مشخص شد. سپس داده ها در محیط نرم افزار مکس کیو دی ای 2022 تجزیه وتحلیل شدند. داده های پژوهش از مجموعه ی پنج جلدی کتاب های «فارسی بیاموزیم» به تألیف ذوالفقاری و همکاران (1382) جمع آوری شده است. نتایج نشان داد در مجموعه ی کتاب های «فارسی بیاموزیم» مؤلفه های ابعاد ملی و مؤلفه ها ی ابعاد فرهنگی بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده و کمترین میزان توجه به مؤلفه های وقایع و رخدادها و نمادهای ایرانی صورت گرفته است. یافته ها حاکی از آن است که در کتاب های «فارسی بیاموزیم»، در ارائه ی مؤلفه های هویت ملی ایران به طور یکسان عمل نشده است. این یافته ها می تواند مؤلفان و برنامه ریزان درسی را از اهمیت توجه به مؤلفه های هویت ملی ایران آگاه سازد تا در تهیه و تدوین و ویرایش های جدید کتاب های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، این کتاب ها راهکارهایی برای رفع نقص های موجود به مدرسان ارائه دهد.