سعید کاظم بیگی

مشروعیت ایرانی-مغولی خاندان تیموری تنها جابه جایی حاکمان نبود؛ بلکه نوعی جهت گیری کامل در خود داشت. ازجمله پیامدهای فوری این رویداد، احیای حس هویت ایرانی در گستره جغرافیایی مستقل آن بود، باوجود وسعت و تنوع سرزمینی، این امر همچنین عظمت امپراتوری های گذشته ایران را بازتاب می داد. این تحول نه تنها به فاتحان جدید فرصتی داد تا هویت خود را با آن بشناسند و خود را با آن همساز کنند؛ بلکه بستری برای ایرانیان فراهم کرد تا در مواجهه با فتوحات تیموریان، خودآگاهی و هویت خود را تقویت کنند. ازاین رو، حفظ و تحکیم سلطنت، مقابله با بحران ها و مشکلات ناشی از تزلزل قدرت و فائق آمدن بر برخی از چالش های مشروعیتی، دغدغه اصلی تیموریان محسوب می شد. پژوهش حاضر با طرح این پرسش که معیارهای مشروعیت خاندان تیموری در اندیشه تاریخ نگارانه تاج السلمانی چه بوده است؟ و با استفاده از روش تحلیل محتوا، به این نتیجه رسیده است که تاریخ نگاری دودمانی دوره تیموری به شدت با قدرت حاکم در ارتباط بوده و تحت تأثیر آن شکل گرفته است. در جامعه عصر تیموری، نیاز شدید امیرزادگان تیموری به کسب مشروعیت، جریان تاریخ نگاری این دوره را تا حدودی از سایر دوره های تاریخی متمایز کرده است. در این فضای سیاسی و اجتماعی، اصلی ترین و محوری ترین انگیزه تاج السلمانی ، اعطای حق مشروعیت و جانشینی به شاهرخ و نوادگانش بر پایه اعتقاد به حقوق الهی حاکمان و قداست حکومت در نزد ایرانیان بوده است که همواره یکی از عوامل مشروعیت بخشی به حکومت شمرده می شد.