سیده مژده حسینی

متن و تصویر در عین آنکه بصورت منفک رساننده معنا هستند، ترکیب آن ها نیز در متون معاصر معنا را به شکل های جدیدی ایجاد و منتقل می نماید که می توان آن را یک فرا زبان نامید. یکی از مهمترین رسانه های آموزشی کتاب های درسی است و از آنجا که درس جغرفیا همواره به عنوان یکی از دروس مهم آموزشی در نظام های تعلیم و تربیت بسیاری از کشورهای جهان قلمداد شده است، آموزش صحیح آن اهمیت ویژه ای دارد. با توجه به اهمیت این موضوع، این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤالات برآمده است که در کتاب های جغرافیای دوره دوم متوسطه نظری، روش های ارتباط متن و تصویر برای انتقال معنا کدامند و تا چه اندازه تصاویر کتاب های جغرافیای دوره دوم متوسطه نظری به بیان فرانقش اندیشگانی موجود در متن می پردازند؟ این پژوهش به رویکرد توصیفی- تحلیلی بر اساس زبان شناسی نقش گرای نظام مند و با استفاده از چهارچوب تحلیلی آنزورث (2006الف)و به کارگیری روش نمونه گیری تصادفی ساده، تصاویر موجود در کتاب های جغرافیای دوره دوم متوسطه نظری چاپ شده در سال تحصیلی 1398-1399 را مورد تحلیل قرار داد. نتایج نشان داد که متن و تصویر به شکل های مختلفی که در چهارچوب آنزورث بیان شده است با یکدیگر تعامل می کنند. همچنین، روشن شد که تصاویر کتاب های جغرافیای دوره دوم متوسطه نظری تا حدود 95 درصد بیانگر فرانقش اندیشگانی موجود در متن هستند. دیگر نتایج نشان داد که چهارچوب آنزورث به ویژه در شاخه های «مکمل سازی» و «علّی» کامل نیست و شایسته است که در دسته بندی زیرشاخه های آن ها تجدید نظر صورت گیرد. در نهایت، پیشنهاد گردید که برای تدوین کتب آموزشی جغرافیا، از چهارچوب آنزورث استفاده شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر گردشگری کشاورزی بر تنوع درآمدی در دو روستای سلین و دورود از شهرستان سروآباد انجام شده است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی است و داده ها با بهره گیری از روش های ترکیبی اسنادی و پیمایشی گردآوری شده اند. جامعه آماری شامل 270 خانوار کشاورز یا مرتبط با گردشگری محصول محور بود که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 350 خانوار به روش تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ای محقق ساخته با سه بخش اصلی بود که روایی آن با نظر متخصصان و پایایی آن با آلفای کرونباخ ۰.۸۶ تأیید شد. تحلیل داده ها با نرم افزارهای SPSS و Excel و استفاده از آزمون های آماری متنوع انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد گردشگری کشاورزی تأثیر مثبت و معناداری بر افزایش اشتغال، تنوع درآمدی، ارتقای کیفیت زندگی و توانمندسازی گروه های اجتماعی به ویژه زنان و جوانان دارد. همچنین، تفاوت معناداری در میزان بهره مندی از مزایای گردشگری بین دو روستای مورد مطالعه وجود دارد؛ به گونه ای که روستای سلین به دلیل موقعیت جغرافیایی و زیرساخت های بهتر، عملکرد موفق تری نسبت به دورود داشته است. یافته ها تأکید می کنند که گردشگری کشاورزی با ایجاد تنوع معیشتی و افزایش فروش مستقیم محصولات، می تواند به عنوان راهکاری مؤثر برای توسعه پایدار روستایی مورد توجه قرار گیرد. با این حال، چالش هایی مانند ضعف زیرساخت ها، فسادپذیری محصولات و کمبود خدمات گردشگری نیز شناسایی شده که رفع آن ها نیازمند سیاست گذاری هدفمند و تقویت ظرفیت های محلی است. در نهایت، پژوهش بر ضرورت برنامه ریزی کل نگر، آموزش و توانمندسازی جوامع محلی برای بهره برداری بهینه از ظرفیت های گردشگری کشاورزی تأکید دارد.