زهرا مهاجری امیری

در سال های اخیر، استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی به ویژه در میان نوجوانانِ نسل زد و دانش آموزان دبیرستانی رشد قابل توجهی داشته است. یکی از زمینه های استفاده ی این نسل از ابزارهای نوین، در حوزه آموزش و یادگیری است. مسئله اصلی در این مقاله این است که چگونه دانش آموزان نوجوان دبیرستانی در شهر تهران از رسانه های اجتماعی برای پیشبرد فعالیت های آموزشی و درسی خود و برقراری ارتباط با گروه های همسال و تحصیلی در انجام امور مربوط به مدرسه، پیگیری مباحث درسی و نظایر آن استفاده می کنند. در این راستا، این پژوهش باهدف مطالعه تأثیر پلتفرم های رسانه ای جدید بر فرایند آموزش تحصیلی دانش آموزان نوجوان نسل زد در مقطع متوسطه اول و دوم دبیرستان های شهر تهران با روش پیمایش انجام شده است. داده ها در این تحقیق با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و توزیع آن در میان حجم نمونه معتبر 450 نفر از دانش آموزان در هشت دبیرستان دخترانه و پسرانه تهران گردآوری شده است. تجزیه وتحلیل یافته ها نشان می دهد که نزدیک به 70 درصد از دانش آموزان دختر و پسر مشارکت کننده در تحقیق، بیش از دو ساعت در روز از رسانه های اجتماعی جدید برای فعالیت های مختلف از تفریح و سرگرمی تا ارتباط با دوستان و هم کلاسی ها و پیگیری امور مربوط به مدرسه و تحصیل خود استفاده می کنند. انجام آزمون های مختلف آماری ازجمله کای اسکوئر و واریانس دو طرفه نشان داد که متغیر مستقل میزان حضور دانش آموزان در پلتفرم های اجتماعی مجازی در چهار مورد از مجموع موارد مرتبط با بحث آموزش و یادگیری شامل کمک گرفتن از معلم، رهایی از استرس درس و امتحان، دسترسی به محتوای درسی و آموزشی در بستر شبکه های اجتماعی مجازی و ایجاد اختلال در درس خواندن به علت حضور در پلتفرم های رسانه ای جدید، تأثیرگذار بوده است و متغیر مستقل جنسیت تنها در مؤلفه استفاده از رسانه های اجتماعی برای یادگیری مشارکتی نقش اثربخشی داشته است. در این میان، بر اساس یافته های به دست آمده، متغیر میزان حضور دانش آموزان در پلتفرم های اجتماعی مجازی دارای رابطه معناداری است؛ به عبارت دیگر، هرچه میزان حضور دانش آموزان در پلتفرم های رسانه ای جدید بیشتر می شود، «اختلال در درس خواندن» و «رهایی از استرس درس و امتحان» بیشتر می شود (رابطه مستقیم).