مازیار اسمنی

این پژوهش به بررسی و تحلیل تأثیر باد بر شکل گیری معماری بادپایه در استان هرمزگان می پردازد و به ویژه بر روی بادگیرها به عنوان یکی از عناصر کلیدی در طراحی معماری بومی تمرکز دارد. با استفاده از حسگرهای متعدد و جمع آوری داده های هواشناسی، این مطالعه نشان می دهد که بادگیرها می توانند به طور مؤثری دما و رطوبت را کنترل کنند و شرایط آسایش حرارتی را در ساختمان ها بهبود بخشند. نتایج مطالعات میدانی نشان می دهد که دمای اتاق های تحتانی بادگیرها به طور میانگین ۳ تا ۴ درجه خنک تر از محیط آزاد است. این کاهش دما به دلیل ایجاد فشار هوای کمتر در بخش تحتانی بادگیر نسبت به فشار هوای محیط آزاد است که منجر به جریان مداوم هوا از محیط به درون بادگیر می شود. بر اساس محاسبات انجام شده، استفاده از یک بادگیر می تواند به صرفه جویی سالانه 131328 کیلووات ساعت انرژی منجر شود. علاوه بر این، با توجه به وجود 168 بادگیر در بندر لافت، می توان تخمین زد که صرفه جویی یک ساله برای این بندر به حدود 43 میلیارد ریال می رسد. این پژوهش همچنین به بررسی راهکارهای بهبود عملکرد بادگیرها، از جمله عایق سازی و نصب توربین های بادی در دهانه آن ها، می پردازد. این تغییرات می تواند به افزایش راندمان بادگیرها و تولید انرژی کمک کند. در نهایت، این پژوهش بر اهمیت احیای و به روزرسانی تکنیک های معماری بومی برای استفاده بهینه از انرژی های تجدیدپذیر تأکید می کند و پیشنهاد می کند که معماران و طراحان باید از این تجربیات غنی برای طراحی ساختمان های پایدار و کارآمد استفاده کنند.

 معماری بومی هر منطقه تحت تأثیر شرایط اقلیمی آن شکل می گیرد و انسان برای ایجاد فضایی مناسب برای زندگی تلاش می کند. باد نقش مهمی در این معماری دارد، به ویژه در مناطق گرم و مرطوب که معماران بومی راهکارهایی برای استفاده از باد و تهویه طبیعی توسعه داده اند. عواملی مانند جهت گیری ساختمان، سازمان فضایی و استفاده از بادگیرها در این معماری اهمیت دارند. بادگیرها به عنوان ابزار تهویه طبیعی، با استفاده از نیروی ثقل و جریان هوا، موجب تهویه مؤثر داخلی می شوند. آنها معمولاً بر روی بام ها نصب می شوند و ظرفیت هوادهی آن ها بین ۱ تا ۳.۸ متر مکعب در ثانیه متغیر است. فشار مثبت بر روی دیوارهای روبه باد و فشار منفی بر روی دیوارهای پشت به باد باعث ورود هوای تازه و خروج هوای گرم می شود. بادگیرها به عنوان نمونه ای از طراحی سازگار با اقلیم های گرم، از نظر تهویه طبیعی در فصول گرم عملکرد مؤثری دارند. آن ها به دلیل طراحی خود، می توانند تا ۸۰ درصد از بادهای غالب در تابستان را استفاده کنند. در نهایت، از آن جا که منابع انرژی محدود بوده و انرژی های تجدیدپذیر اهمیت بیشتری پیدا کرده اند، بررسی سازه های قدیمی مانند بادگیرها می تواند به بهینه سازی آن ها و انطباق با نیازهای مدرن کمک کند. تحلیل رفتار هیدرودینامیکی بادگیرها با هدف بهینه سازی تهویه طبیعی در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی های شما نشان دهنده اهمیت طراحی بادگیرها به ویژه در مناطق جنوبی ایران است. بادگیرها با ایجاد فشار هوای کمتر در بخش تحتانی خود، جریان هوای آزاد را به درون خود جذب می کنند، که این امر باعث ایجاد باد در داخل ساختمان می شود. حتی در غیاب باد در محیط آزاد، باد با سرعتی حدود ۳ متر بر ثانیه از خروجی بادگیر خارج می شود، که به کاهش دمای محیط پیرامون کمک می کند. وزش باد در بادگیرها، به ویژه در شهر لافت و مناطق جنوبی، اهمیت ویژه ای دارد. همچنین، محاسبه رابطه ای برای سنجش سرعت باد زیر بادگیر با استفاده از روش رگرسیون چندمتغیره، به نظر می رسد که می تواند به عنوان ورودی برای طراحی توربین های بادی آینده مورد استفاده قرار گیرد. اگر این رابطه دارای خطای قابل پذیرش و دقت مناسبی باشد، می تواند ابزار مفیدی برای مهندسان و محققان در پژوهش های آینده باشد.