سید کسری میرپادیاب

ادراک فضاهای معماری تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله جنسیت، فرهنگ، و پیشینه اجتماعی شکل می گیرد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تفاوت های جنسیتی بر ادراک معماری، خانه موزه میرزا کوچک در شهر رشت را به عنوان مطالعه موردی انتخاب کرده است. این خانه، که نمونه ای برجسته از معماری سنتی گیلان محسوب می شود، فرصتی برای تحلیل رفتارها و واکنش های ادراکی زنان و مردان در مواجهه با فضای معماری فراهم می کند. روش تحقیق شامل پرسشنامه، مشاهده، مصاحبه و تحلیل رفتار بازدیدکنندگان است. داده ها با استفاده از تکنیک های توصیفی و تحلیلی در فرمت فیلد نوتی از مشاهدات در روند مقاله بررسی شده اند. نتایج نشان می دهد که زنان بیشتر به جزئیات تزئینی و عناصر حسی محیط توجه دارند، در حالی که مردان بر جنبه های کلی و عملکرد فضایی تمرکز می کنند. همچنین، فضاهای باز و ایوان های خانه برای مردان جذاب تر و فضاهای داخلی با تزیینات و نورپردازی برای زنان معنادارتر است. این مطالعه نشان می دهد که طراحی معماری باید به تفاوت های جنسیتی در ادراک توجه داشته باشد تا بتواند تجربه ای متعادل تر و مؤثرتر برای همه کاربران فراهم کند. به ویژه در فضاهای تاریخی و فرهنگی، استفاده از المان های بومی و طراحی های متناسب با ادراکات جنسیتی می تواند حس تعلق و ارتباط بازدیدکنندگان با محیط را تقویت کند. یافته های این پژوهش می تواند به معماران و طراحان در ایجاد فضاهای معماری متعادل و کارآمد برای هر دو جنس کمک کند.

یکی از دغدغه های مهمی که معماران برای آن تلاش می کنند مسئله آموزش معماری به دانشجویان تازه کار است، تا جایی که هر روز روشی نوین را برای ارتقا و بهبود شیوه آموزشی مدارس معماری پیشنهاد می دهند؛ اما تاکنون روشی که بتواند تفکر طراحی را بر پایه تفکیک جنسیتی ادراک با واسطه ذهنیت و عینیت آموزش دهد در دنیا بررسی نشده است و نگارندگان تلاش می کنند این تفاوت ها را در طراحی پارامترهای تعیین شده فرم و فضا بیابند و نشان دهند که در دو مرحله تصور و تجربه برخورد دانشجویان هنگام طراحی کردن چگونه است. این مطالعه با جمع آوری اطلاعات و پیشینه مکتوب و مصاحبه عمیق و آزمایشی نیمه تجربی را از 180 نفر دانشجویان با حجم نمونه 122 نفر به عمل آورد و با فن pre- test- post تلاش می کند تا به سؤال تحقیق پاسخ دهد؛ و پارامترهای تأثیرگذار بر روند شکل گیری دیسیپلین تفکر از مسیر ذهنیت و عینیت با رویکرد تفکیک جنسیتی تمایز ادراک را با هدف شناخت الگوی رفتاری دانشجویان موردبررسی قرار دهد. نتایج نشان می دهد دانشجویان در هنگام طراحی باواسطه تصور به صورت اتفاقی و تجزیه و ترکیب با موضوع برخورد می کنند اما بعد از تجربه بدنمند به صورت درک خودآگاه و تجزیه وتحلیل به مسئله های طراحی پاسخ خواهند داد.اهداف پژوهش:تبیین پارامترهایی مؤثر بر الگو و معیاری منسجم از تجربه کارگاه طراحی معماری را در راستای عینیت و ذهنیت.شناسایی تمایز جنسیتی ادراک دانشجویان و به حداقل رساندن آن هنگام مواجهه با موضوع طراحی.سؤالات پژوهش:تفاوت جنسیتی ادراک دانشجویان هنگام تفکر طراحی با واسطه تجربه بدنمند و تصور بر مبنای کدام کیفیات طراحی فرم و فضا چگونه می باشد؟تفاوت جنسیتی ادراک دانشجویان چگونه منجر به رفتار تفکر طراحی آن ها می شود؟

این پژوهش به دنبال آن است که بتواند تحلیل درستی را با مشاهده ی نگارنده جهت کشف رفتار یادگیری دانشجویان در فرهنگی خارج از فرهنگ ایران اما تقریباً نزدیک در بعضی امور را موردمطالعه قرار دهد. برای انجام این مطالعه طی یک سفر که به عنوان سخنران مدعو مدرس مدعو برای یک ترم تحصیلی در دانشگاه وان ترکیه مشغول به فعالیت بودم شانس این را داشتم مثل یک بومی در میان بومیان تجربه ادراکی مردم را لمس کنم، بنابراین سعی کردم علاوه برداشتن دانش زبان ترکی دانشجویان محلی با آن ها ارتباطی دوستانه برقرار کنم و نزدیک تر از یک مدرس خارجی برای آن ها باشم به نحوی که در بسیاری از امور از حمایت های آن ها برخوردار بودم و من را به شهر می بردند و مطابق با رشته ی تحصیلی و علایق من بناهای تاریخی و فرهنگی را به من نشان می داند. داده ها با روایت پردازی های مردم نگاری در قالب واحدهای گلچین فیلد نوت-کامنتاری ارائه و مورد تحلیل قرارگرفته است؛ و سپس بامطالعه متون در باب تفاوت جنسیتی ادراک و تحلیل محتوی آن مورد مقایسه قرارگرفته است. نتایج منطبق بر مطالعات پیشین مبنی بر تفاوت جنسیتی ادراک در جزئیات، به خاطر آوری معماری، عمق وسعت دید، شاخص های بصری و تقسیم بندی فضا هست و همچنین در بخش آموزش برخلاف تصور مرسوم که دانشجو باید اخوت با کتاب و مطالعه داشته باشد یا تمام زمان خود را در کلاس درس بگذراند، من نحوه ی یادگیری دانشجویان این دانشگاه را به فرهنگ ربط می دهم؛ و گمان می کنم تولد این فرهنگ علاوه بر مقوله های عاطفی و دوستانه منجر به ارتقای انگیزه جهت بهبود کیفیت تحصیلی دانشجویان