سید محسن خادمی نوش آبادی

در منظومه فکری مقام معظم رهبری، مشارکت و حضور فعال مردم یکی از ارکان اصلی تحقق جهش تولید در اقتصاد کشور محسوب می شود. ایشان بر این باورند که برای رسیدن به شکوفایی اقتصادی، همه عناصر و منابع موجود در کشور باید به طور هماهنگ و یکپارچه مورد بهره برداری قرار گیرند. هدف مقاله حاضر دستیابی به عناصر و مؤلفه های اساسی تبیین شعار تحقق جهش تولید با مشارکت مردم، در منظومه فکری مقام معظم رهبری است. روش مورد استفاده، روش تحلیل مضمون است. مطابق نتایج حول موضوع جهش تولید با مشارکت مردم، 4 مضمون فراگیر (زمینه ای، ساختاری، رفتاری، تسهیل گر)، 15 مضمون سازمان دهنده (استفاده از ظرفیت های مردمی، توانمندسازی مردم، برنامه ریزی و یافتن راه حضور در میدان عمل، استفاده از توانایی های مردم، سرمایه گذاری مردم در بخش خصوصی، شرکت های دانش بنیان، حمایت سرمایه گذار، اقتصاد مقاومتی به مثابه اقتصاد مردمی، اهمیت به قشر کارگر، رونق کشاورزی، مشارکت مردم در ترویج فرهنگ مصرف کالای ایرانی، حمایت از کالای ایرانی، پرهیز از گرایش به برندهای خارجی، پرهیز از مصرف کالای خارجی مشابه داخل، اطلاع رسانی به مردم جهت مشارکت اقتصادی) و 71 مضمون پایه استخراج شد. براساس بیانات رهبر معظم انقلاب، استفاده از زیرساخت های کشور، بهره گیری از ابتکارات و خلاقیت های مردمی، بهره مندی از توانمندی های مدیریتی فعالان اقتصادی، استفاده از نیروی انسانی جوان و تحصیلکرده و حمایت از شرکت های دانش بنیان و بسیج مردمی در عرصه اقتصادی می تواند زمینه ساز تحقق جهش تولید در اقتصاد ملی باشد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی کارکردهای دولت در زمینه مردمی سازی در منظومه فکری مقام معظم رهبری است. مبنای نظری پژوهش، بیانات معظم له می باشد و از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. باتوجه به یافته های پژوهش، سطوح مردمی سازی کارکردهای دولت در فرمایشات رهبر انقلاب، در 5 سطح کارکرد ارتباطی، اجرایی، آموزشی، اقتصادی و کارکرد مشارکتی دولت با مردم محقق می شود. مردمی سازی کارکردهای دولت از یک سو، در گروی مؤلفه های زمینه ساز نظیر انسجام و اقتدار دولت، ساده زیستی مسئولین، داشتن حلم، صداقت در سیاست، عدالت ورزی، شایسته سالاری مسئولین، اتخاذ سبک زندگی مردمی، تکیه بر ظرفیت درون زای کشور، اعتماد به ظرفیت های مردمی و زمینه سازی حضور مردم در صحنه می باشد و از سوی دیگر مؤلفه های بازدارنده مردمی سازی کارکردهای دولت عبارت اند از: اختلافات داخلی، یاس و ناامیدی، وعده و خلف وعده، عوام زدگی و جو زدگی، اشرافی گری، کارهای نمایشی و تعارض منافع. مردمی سازی کارکردهای دولت نتایج بسیار مهمی در پی دارد که عبارت اند از: به دستیابی به اتحاد و همدلی بین مردم و مسئولین (همبستگی ملی)، برقراری رفاه عمومی و عدالت در جامعه، ایجاد اعتماد اجتماعی، گسترش مشارکت اجتماعی شهروندان، دوری از انفعال مدنی و سیاسی در میان شهروندان، عدم فرسایش سرمایه اجتماعی، افزایش کارآمدی دولت، اقتدار و پیشرفت و توسعه همه جانبه کشور و دستیابی به حکمرانی مردمی اشاره کرد. عنایت و رعایت مردمی سازی کارکردهای دولت و پیاده سازی آنها در جامعه می تواند ضمن بهره مندی از مشارکت اجتماعی و برخورداری از رضایت مردم به پیدایش جامعه سالم و استقرار حکومت اسلامی منتهی شود.