فرزانه بیات ترک

هم تکاملی یکی از مفاهیم علمی در حوزه سازمانی به اقتباس از زیست بوم های زیستی است و از جمله روابطی بوده که در سال های اخیر بسیار در زیست بوم ها مورد توجه قرار گرفته است. روش پژوهش اسنادی- مرور نظام مند و در مرحله بعدی تحلیل محتوای متون مقالات انتخابی است. این پژوهش در نظر دارد بر اساس گزاره های تعاریف هم تکاملی در پیشینه، مفهومی یکپارچه از آن در زیست بوم ها ارائه نماید. بدین منظور با مراجعه به پایگاه داده اسکوپوس، مقالات با کلیدواژه های منتخب استخراج و تحلیل شد. در گام نخست 881 مقاله شناسایی شد که پس از پردازش مقالات با شاخص های متفاوت، تعداد مقالات قابل تحلیل به 25 مقاله تقلیل یافت. متن 25 مقاله منتخب کلیدی، وارد مرحله تحلیل محتوا شد. بر اساس نتایج پژوهش، 5 تم اصلی هم تکاملی شامل مکانیزم ها، ماهیت، ویژگی های کنش گران زیست بوم و ۲۷ مقوله فرعی استخراج شد. از میان مقوله های فرعی، 12 مقوله با تکرار بالا شناسایی و بر این اساس، تعریف جامعی از ماهیت و مفهوم هم تکاملی در زیست بوم های کسب و کار ارائه شد. مبتنی بر این تعریف، مفهوم هم تکاملی در زیست بوم کسب و کار بر اساس 4 بعد اصلی«تغییر، تعامل، یادگیری و چندسطحی» به صورت « تغییر و توسعه همزمان، پایدار و دائمی بین کنشگران متنوع یک زیست بوم کسب وکار که در چند سطح و مبتنی بر یادگیری و تعامل بین آنهاست» تعریف می شود.

هم تکاملی یکی از مفاهیم و سازه های علمی جدید است که در حوزه سازمانی به اقتباس از زیست بوم های زیستی بکار گرفته شده است. این مفهوم، با گذر از مفاهیم همکاری و هم رقابتی در جمعیت های سازمانی در حال نفوذ به دانش موجود در این حوزه است. این مقاله به روش علم سنجی و با بررسی مقالات سال های 1983 تا 2020 از پایگاه داده Scopus در حوزه «کسب وکار، مدیریت و حسابداری»، انجام شد. در مجموع 453 مقاله منتشر شده بین سال های مذکور بازیابی شد که پس از بررسی موضوعی و چکیده مقالات، تعداد 391 مقاله در نرم افزار Vosviewr برای تحلیل وارد گردید. دستاوردهای این پژوهش با تحلیل محتوی پراستنادترین مقالات این حوزه، 5 بعد جدید مفهوم هم تکاملی شامل مکانیزم های هم تکاملی، الگوی تغییرات، ماهیت ، سطوح هم تکاملی و ویژگی موجودیت ها شناسایی شدند. بر این اساس «هم تکاملی، فرایندی غیرخطی، علی و متقابل و با مفهوم تغییر و توسعه پایدار و هم زمان در جمعیت های سازمانی تعریف می شود که نتیجه مشترکی از قصدمندی مدیریتی، تأثیرات نهادی و اثرات محیطی است».