عماد استکی

بارش یکی از مهم ترین و متغیرترین عناصر اقلیمی است و نسبت به سایر عناصر اقلیمی دارای رفتار پیچیده تری است. این عنصر از تنوع زمانی و مکانی قابل توجهی برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی روند تغییرات بارش حوضه دریای خزر و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور می باشد. در این راستا از داده های بارش ماهانه واکاوی شده ERAInterim با توان تفکیک 2 * 2 طی دوره آماری 2023-1970 استفاده شده است. با توجه به غیرنرمال بودن داده ها از آزمون ناپارامتری من – کندال برای محاسبه روند استفاده شد. شیب بارش نیز با استفاده از آزمون شیب سن به دست آمد. نتایج نشان داد در ماه های ژانویه، فوریه، مارس، نوامبر، دسامبر و تا حدودی مه و اکتبر روند افزایشی بارش مشاهده شده است ولی در سایر ماه ها تنها روند کاهشی بارش رخ داده است. روند افزایشی بارش در ماه فوریه و روند کاهشی بارش در ماه های ژوئن و آگوست بیش از سایر ماه ها رخ داده است. همبستگی بارش و الگوهای پیوند از دور نشان داد از نظر زمانی در ماه های ژانویه، فوریه، مارس، ژوئن، آگوست، سپتامبر، اکتبر و دسامبر بین بارش و الگوهای پیوند از دور همبستگی مشاهده شده است. الگوی EA.WR بیش از سایر الگوها با بارش حوضه همبستگی نشان داده است. پس از آن الگوهای TNA، AMO و AMOS قرار دارند. به طورکلی از نظر زمانی در ماه فوریه بیشترین همبستگی بین الگوهای پیوند از دور و بارش مشاهده شده و از نظر نوع الگو، الگوی EA.WR بیشترین همبستگی را با بارش حوضه داشته است.

بخش بسیار مهمی از فعالیتهای گردشگری در دنیا مبتنی بر بهره مند شدن از طبیعت است و مناطقی که دارای توانهای طبیعی با ارزش تری باشند در این زمینه بیشتر مورد توجه قرار میگیرند. در این تحقیق با استفاده از مدل پرالونگ ، اقدام به اولویت بندی طبیعت گردی جزیره هرمز گردید. این پژوهش براساس هدف، کاربردی و براساس ماهیت، توصیفی _تحلیلی است. نتایج نشان میدهد که با ترکیب 5 معیاراصلی زیبایی ظاهری، معیارعلمی، معیارتاریخی-فرهنگی، معیار اجتماعی-اقتصادی، ، معیارشکل زمین، معیارفاصله، معیاردسترسی و معیار پوشش ، در عملگر ویکور، رتبه بندی نهایی تهیه شد. در روش پرالونگ با ترکیب 4 معیار ارزش زیبایی ظاهری، ارزش علمی، ارزش تاریخی-فرهنگی و ارزش اجتماعی- اقتصادی و 2 معیار ارزش کیفیت بهره وری و ارزش بهره وری، ارزش کل هر لندفرم محاسبه گردید و سپس اولویت بندی بر این اساس صورت پذیرفت. در این روش، لندفرم دره مجسمه و دره رنگین کمان از بالاترین ارزش و جنگل حرا و غارنمکی دارای ارزش متوسط میباشد و لندفرم ساحل سرخ، ساحل تلمبک، غار رنگارنگ، ساحل لاک پشت، دره سفید، ساحل شنی از ارزش کم برخوردار است. دره مجسمه و دره رنگین کمان در دو معیار ارزش علمی و زیبایی ظاهری مکان طرح شده نسبت به سایر معیارها رتبه های زیاد کسب نموده اند.