سمیرا آقایی

هدف از پژوهش حاضر، تبیین کاربردپذیری اصطلاحات غیرموضوعی (عمومی) مورد استفاده در نمایه سازی منابع علوم اسلامی در فرایند بازیابی اطلاعات بود. ج امعه پژوهش را که با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شد، کاربران نهایی پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی طراحی شده توسط پژوهشکده مدیریت اطلاعات و مدارک اسلامی تشکیل می دادند. در میان این جامعه، 50 نفر از پژوهشگران بر پایه نمونه گیری در دسترس از نوع هدفمند که با پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی آشنایی مناسبی داشتند و از آن استفاده می نمودند، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، سه پرسشنامه طراحی شده توسط پژوهشگران بود. این پرسشنامه ها عبارت بودند از: نخست، پرسشنامه مربوط به میزان تجربه کاربران نهایی در استفاده از پایگاه مورد بررسی، دیگر، پرسشنامه تشریحی جهت دریافت بازخورد کاربران نهایی نسبت به فرایند بازیابی، و دو دیگر، پرسشنامه ای با پرسش های بسته برای ارزیابی نتایج جستجو بود که روایی آن ها توسط متخصصان ذخیره و بازیابی اطلاعات، و پایایی آن ها بر اساس آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار استنباطی در جهت آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استفاده از اصطلاحات غیرموضوعی (عمومی) برای بسط جستجو در پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی نتایج مطلوبی در بر داشته است. با این وجود، به گسترش اصطلاحات غیرموضوعی بر اساس نظرات و پیشنهادات کاربران نهایی عضو جامعه پژوهش نیاز است. همچنین همخوان با پاسخ کاربران به پرسش ها، بین اصطلاحات غیرموضوعی برگزیده و ناگزیده، روابط هم ارز مناسبی برقرار شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیان می دارد که توجه به کاربردپذیری اصطلاحات غیرموضوعی در فرایند بازیابی اطلاعات، نیز برقراری روابط هم ارز بین آن ها، افزون بر بهره گیری از اصطلاحات موضوعی (تخصصی)، می تواند نتایج مطلوب و مرتبطی را در زمان بازیابی اطلاعات به همراه داشته باشد.

هدف: این پژوهش، با هدف بررسی نقش هوش فرهنگی بر عملکرد کتابداران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی انجام گرفته است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر از نظر نوع کاربردی، و به روش پیمایشی – توصیفی انجام گرفته است. در این پژوهش رابطه هوش فرهنگی وابعاد آن با عملکرد کتابداران با استفاده از ابزار پرسش نامه، مورد بررسی قرار گرفته است و جامعه مورد مطالعه، کتابداران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی(مجموعا 56 مدیر و کتابدار) می باشد. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که بین هوش فرهنگی و عملکرد کتابداران رابطه معناداری وجود دارد. مقدار همبستگی محاسبه شده 0.63 بین هوش فرهنگی و عملکرد، 0.39 بین مولفه استراتژی هوش فرهنگی و عملکرد، 0.51 بین مولفه دانش هوش فرهنگی بر عملکرد، 0.49 بین مولفه انگیزش هوش فرهنگی و عملکرد، 0.47 بین مولفه رفتار هوش فرهنگی و عملکرد را نشان می دهد. نتیجه گیری: مولفه های هوش فرهنگی کتابداران کتابخانه های دانشگاه علامه طباطبایی به ترتیب مولفه استراتژی هوش فرهنگی، مولفه دانش هوش فرهنگی، مولفه انگیزش هوش فرهنگی، مولفه رفتار هوش فرهنگی است. بین هوش فرهنگی و تمام مولفه های ذکر شده با عملکرد کتابداران در سطح آلفای 0.05 رابطه معناداری وجود دارد.