بازنمایی استعارۀ مفهومی «زندگی به مثابه سفر» در آثار کیارستمی؛ نمونۀ موردی: بررسی سه فیلم «خانۀ دوست کجاست»،«زندگی و دیگر هیچ» و«زیر درختان زیتون» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
استعاره مفهومی «زندگی به مثابه سفر» یکی از بنیادی ترین ابزارهای شناختی برای درک تجربیات انسانی است که در آثار هنری و ادبی ازجمله سینما به کار گرفته می شود. این پژوهش به بررسی نشانه های زبانی این استعاره و طرح واره های تصوری نظیر حرکتی، حجمی و قدرتی در سه فیلم برجسته عباس کیارستمی خانه دوست کجاست ، زندگی و دیگر هیچ ، و زیر درختان زیتون می پردازد. بدین منظور با تکیه بر نظریه استعاره مفهومی لیکاف و جانسون (1980) نگاشت های استعاری مانند مقصد، مسیر، موانع، همراهان، راهنماها، بازگشت و سرگردانی در هر فیلم شناسایی و چگونگی ایفای نقش این الگوهای ذهنی در ساختار روایت و تصویرسازی فیلم ها بررسی شده اند. تحلیل متن زبانی فیلم های منتخب نشان می دهد استعاره «زندگی به مثابه سفر» نه تنها در ساختار داستانی و شخصیت پردازی حضور دارد، بلکه در عناصر بصری، فضاسازی و دیالوگ ها نیز به شکلی عمیق و تأثیرگذار بازنمایی شده است. همچنین فراوانی طرح واره حرکتی در مقایسه با طرح واره های حجمی و قدرتی در فیلم های منتخب می تواند نشانگر به کارگیری مفهوم حرکت و کنش فیزیکی به عنوان زبان سینمایی و استعاره ای برای جست وجوی معنای زندگی، مواجهه با واقعیت و عبور از بحران ها بوده و تماشاگر را با تجربه چندوجهی از زمان و فضا در وضعیت تعلیق و عدم قطعیت قرار دهد که حاصل نگاه فلسفی و زیباشناسانه کیارستمی به روایت و سینماست و مخاطب را وارد فرایند فعال مشارکت در تفسیر روایت و پیوند با واقع گرایی نموده و به بازاندیشی در مورد مسائل بنیادی مانند عشق، مرگ، بازسازی و جست وجوی معنا دعوت می کند.The Representation of the Conceptual Metaphor ‘Life as a Journey’ in Kiarostami’s Films (Case Study: “Where Is the Friend’s House?” “Life, and Nothing More,” and “Through the Olive Trees”)
The conceptual metaphor "life as a journey" is one of the most fundamental cognitive tools for understanding human experiences, widely used in artistic and literary works, including cinema. This study examines the linguistic signs of this metaphor and the related image schemas—such as movement, volume, and power—in three prominent films by Abbas Kiarostami: "Where Is the Friend’s Home?," "Life and Nothing More," and "Through the Olive Trees." Based on Lakoff and Johnson's conceptual metaphor theory (1980), metaphorical mappings such as destination, path, obstacles, companions, guides, return, and wandering are identified in each film, and the role of these cognitive patterns in the narrative structure and visual composition of the films is explored. Analysis of the films’ linguistic texts reveals that the metaphor "life as a journey" is present not only in the story structure and character development but also manifests deeply and influentially in visual elements, atmosphere, and dialogues. Furthermore, the frequent use of the movement schema in comparison to volume and power schemas in the selected films highlights the employment of physical movement and action as a cinematic and metaphorical language for searching for meaning, confronting reality, and traversing crises. It places the viewer in a multidimensional experience of time and space characterized by suspense and uncertainty, reflecting Kiarostami’s philosophical and aesthetic approach to narrative and cinema. This process actively engages the audience in interpreting the narrative and connecting with realism, inviting them to reflect on fundamental issues such as love, death, reconstruction, and the search for meaning.
تبلیغات
