تحلیل جامعه شناختی عوامل مؤثر بر پویایی جمعیت از منظر قدرت ملی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پویایی جمعیت، به عنوان یکی از مؤلفه های اساسی تاثیرگذار بر قدرت ملی، همواره مورد توجه سیاست گذاران و جامعه شناسان بوده است. در ایران، تحولات جمعیتی دهه های اخیر، به ویژه کاهش نرخ باروری و افزایش امید به زندگی، منجر به تغییر ساختار سنی جمعیت و نگرانی هایی در خصوص آینده نیروی کار، اقتصاد و امنیت ملی شده است. این پژوهش با هدف تحلیل جامعه شناختی عوامل مؤثر بر پویایی جمعیت (نرخ باروری و مهاجرت) از منظر قدرت ملی در ایران انجام پذیرفت. در این پژوهش با استفاده از روش آمیخته تشریحی به بررسی عوامل مؤثر بر پویایی جمعیت پرداخته شد. در بخش کمی، از داده های ثانویه آماری مربوط به نرخ باروری، امید به زندگی، ساختار سنی جمعیت و مهاجرت استفاده گردید و در بخش کیفی، با مصاحبه با خبرگان و متخصصان حوزه جمعیت و تحلیل محتوای مصاحبه ها، عوامل نرم اثرگذار بر پویایی جمعیت احصاء گردید یافته های پژوهش نشان می دهد که تحصیل و اشتغال زنان، باورهای مذهبی، تغییر در نقش های جنسیتی و جایگاه و نقش خانواده در اجتماع، ضریب نفوذ اینترنت و شبکه های اجتماعی، تحولات اقتصادی و اجتماعی کشور، مهمترین عوامل مؤثر بر پویایی جمعیت در کشور هستند. مقابله با این چالش های پویایی جمعیت و تأثیر آن بر قدرت ملی به ویژه در حوزه نظامی، نیازمند راهبردهای جامع و هماهنگ در ابعاد مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، دفاعی و سیاسی است. در این راستا، پنج راهبرد کلان و عملیاتی در جهت ارتقاء پویایی جمعیت و مقابله با چالش های پیش گفته با تأکید بر حوزه نظامی، ارائه گردید.Sociological Analysis of Factors Affecting Population Dynamics from the Perspective of National Power
Population dynamics, as a fundamental component influencing national power, has consistently garnered the attention of policymakers and sociologists. In Iran, the demographic shifts of recent decades, particularly the declining fertility rate and increasing life expectancy, have led to an altered age structure and concerns regarding the future of the labor force, the economy, and national security. This research was conducted with the aim of sociologically analyzing the factors affecting population dynamics (fertility rate and migration) from the perspective of national power in Iran. Employing a mixed-methods approach, this study explored the factors influencing population dynamics. The quantitative component utilized secondary statistical data pertaining to fertility rates, life expectancy, age structure, and migration. The qualitative component involved interviews with experts and specialists in the field of population, and the content of these interviews was analyzed to identify the non-material factors influencing population dynamics. The research findings indicate that women's education and employment, religious beliefs, changes in gender roles and the place and role of the family in society, the penetration coefficient of the Internet and social networks, and the country's economic and social transformations are the most important factors affecting the country's population dynamics. Addressing these challenges of population dynamics and their impact on national power, particularly in the military sphere, requires comprehensive and coordinated strategies across various cultural, economic, social, defense, and political dimensions. In this regard, five overarching and operational strategies were presented to enhance population dynamics and address the aforementioned challenges, with an emphasis on the military domain
تبلیغات
