بازنمایی دولت در سینمای ایران (تحلیل گفتمان فیلم های سینمایی سال های 1370-1399) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نسبت میان دولت، جامعه و رسانه یکی از مهم ترین موضوعات مطالعات اجتماعی و سیاسی به شمار می آید. با گسترش روزافزون ارتباطات و فناوری های رسانه ای، نقش رسانه در عرصه سیاسی برجسته تر گشته است؛ به طوری که می توان گفت بسیاری از تصمیمات سیاسی در سطح ملی و جهانی، متأثر از رسانه ها گرفته می شود. رسانه ها با بازنمایی آنچه در واقعیت رخ می دهد به افکار عمومی شکل می دهند و بر رفتار جامعه تأثیر می گذارند. یکی از رسانه های بسیار تأثیرگذار که با هر دو عرصه جامعه و سیاست پیوند دارد، سینما است. پژوهش حاضر در پی آن است تا در چارچوب نظریه تحلیل گفتمان، و با توجه به نظریات رسانه ای بازنمایی و جامعه شناسی سینما، نحوه بازنمایی «دولت» به عنوان اصلی ترین رکن نظام سیاسی را در رسانه مهم سینما نشان دهد. متأثر از سیاست گذاری های سینمایی دولتی و بازتاب دیدگاه فیلم سازان به عنوان بخشی از بدنه جامعه در فیلم ها، تصورات رایج درباره دولت و نسبت میان دولت و جامعه به خوبی روشن می شود. بر این مبنا، 34 فیلم سینمایی در طی سال های 1370 تا 1399 ه.ش که با مضمون سیاسی-اجتماعی تولید شده اند و موضوع اصلی آنها دولت است، مورد تحلیل قرارگرفته است. با استفاده از روش تحلیل گفتمان پدام، گفتمان های مستتر در فیلم های سینمایی در رابطه با دولت استخراج شده اند. نتایج حاصل از تحلیل گفتمان فیلم های مورد مطالعه نشان می دهد دولت در دهه های 1370، 1380 و 1390 ه.ش در فیلم های سینمایی سیاسی ایران، در قالب سه گفتمان اصلی «دولت شبه دموکراسی»، «دولت لیبرال دموکراسی» و «دولت دموکراسی ایدئولوژیک» بازنمایی شده است. همچنین گفتمان دولت شبه دموکراسی با بیشترین فراوانی، گفتمان غالب بازنمایی شده در طی سال های پس از جنگ تحمیلی می باشد.Representation of State in Iranian cinema (Discourse analysis of movies of 1370-1399)
The relationship between government, society, and media is one of the most important topics of social and political studies. With the ever-increasing expansion of communication and media technologies, the functional range of media content has expanded, particularly in the field of politics. The media influence many political decisions at the national and global levels. By representing what happens in reality, the media shape public opinion and influence society’s behavior. One of the most influential media that is connected with both the fields of society and politics is cinema. The current research aims to demonstrate the representation of “State” as the primary pillar of the political system in cinema, within the framework of Discourse analysis theory and the media theories of representation, as well as the sociology of cinema theories. According to this, influenced by the government’s cinematic policies and the reflection of the filmmakers’ views as part of the body of society in the films, the common ideas about the government and the relationship between the government and society are well clarified. Based on this, 34 films produced during the years 1370 to 1399 A.H., with socio-political themes and whose main subject is “The State,” have been analyzed. By using the “Practical Discourse Analysis Method”, the hidden discourses in movies related to the government have been extracted. The results of the discourse analysis of the studied films show that the government was represented in the 70s, 80s, and 90s in Iranian political films in the form of three main discourses: “quasi-democratic government”, “liberal democratic government”, and “ideological democratic government”. Also, the discourse of the quasi-democratic government with the highest frequency is the dominant discourse represented during the years after the imposed war.
تبلیغات
