شناسایی «دفاع مشروع روان شناسانه» در راستای حمایت از زنان خشونت دیده (مطالعه تطبیقی در حقوق کیفری آمریکا و ایران) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دفاع مشروع روان شناسانه نظریه جدیدی است که در حقوق کیفری تقنینی و قضایی آمریکا در ارتباط با مقوله خشونت علیه زنان و به منظور اعطای حقی خاص مبنی بر توسل به دفاع مشروع، به زنانی که تجربه مستمر خشونت دیدگی داشته اند، ارائه شده است. بر اساس این نظریه، زنانی که به سبب تجربیات مکرر خشونت از سلامت روانی کامل برخوردار نیستند، در مواجه شدن با وضعیت های ویژه ای که در آنها بر اساس باور صادقانه و دلالت قرائن معقول به وجود خطر، خود را در معرض خشونت می بینند، حق دارند که در برابر عامل خطر از خود، دفاع کنند و واجد مسئولیت کیفری بابت رفتار ارتکابی شان نیز محسوب نشوند. در حقوق کیفری ایران چنین مفهومی مطرح نیست و به نظر می رسد که باید زمینه های بحث از شناسایی تقنینی و نیز شناسایی قضایی این نظریه در حقوق کیفری ایران فراهم شود. نوشتار حاضر کوشیده است با مداقه در رویکردهای تقنینی و قضایی در حقوق کیفری آمریکا درباره حق دفاع مشروع روان شناسانه، نظام حقوق کیفری ایران را از این منظر آسیب شناسی کند و در نهایت، پیشنهاد شناسایی این حق خاص را برای زنان خشونت دیده در نظام حقوقی ایران ارائه کند. یافته تحقیق حاضر این است که با وجود تحولات تقنینی و قضایی در حقوق کیفری آمریکا در اثر پذیرش نهاد دفاع مشروع روان شناسانه، این تأسیس در حقوق کیفری ایران مورد پذیرش تقنینی و قضایی نیست، حال آنکه شناسایی آن در سطح تقنینی و قضایی در حقوق کیفری ایران، می تواند گامی مهم در راستای حمایت از زنان خشونت دیده محسوب شود. از سوی دیگر، توجه قانونگذار ایرانی به مفاهیم و رویکردهای روان شناسانه ازجمله مفهوم سندرم زنان کتک خورده، در باب تدوین ضوابط و قواعد حقوقی راجع به دفاع مشروع، زمینه ساز حمایت عملی بیشتر و مؤثرتر از زنان دارای تجربه خشونت دیدگی در موارد مواجهه با خشونت های فعلی یا قریب الوقوع خواهد بود.Psychological Self-Defense: Recognizing a New Legal Right to Protect Victims of Domestic Violence (A Comparative Study of Criminal Law in the United States and Iran)
The concept of psychological self-defense is a novel theory introduced within the legislative and judicial frameworks of U.S. criminal law, addressing issues related to violence against women. It grants a specific legal right to self-defense for women who have endured persistent violence. According to this theory, women who lack full mental health due to repeated experiences of violence are entitled to defend themselves against an aggressor in situations where they reasonably and sincerely believe there is an imminent threat of harm. This right absolves them from criminal liability for actions committed in self-defense. Currently, no equivalent concept exists in Iranian criminal law. There is a compelling need for both legislative and judicial recognition of this theory in Iran's legal system. This paper examines the legislative and judicial approaches in U.S. criminal law concerning psychological self-defense, critically evaluates Iranian criminal law from this perspective, and ultimately advocates for the recognition of this specific right for victims of domestic violence within Iran’s legal framework. The findings indicate that while significant legislative and judicial advancements have been made in U.S. criminal law through the adoption of psychological self-defense, the concept remains absent in Iran’s criminal law. Recognizing this right legislatively and judicially in Iranian law could represent a significant step forward in protecting victims of domestic violence. Furthermore, incorporating psychological concepts, such as the battered woman syndrome, into the drafting of legal standards and regulations on self-defense would pave the way for more practical and effective support for women with experiences of violence when faced with immediate or imminent threats.
تبلیغات
