نگرشی نو به ماهیت عقد ضمان تضامنی بر مبنای التزام به تأدیه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اغلب حقوق دانان معتقدند ضمان تضامنی به معنای انضمام ذمّه ضامن به مدیون است و دارای ماهیت واحد با ضمان نقل ذمّه به ذمّه است. باوجود این، قانون مدنی ازیک طرف در ماده 723، تضامن را به معنای التزام ضامن به تأدیه دین دانسته نه انضمام ذمّه او به مدیون و از طرف دیگر، پذیرش تضامن به معنای انضمام ذمم، با قانون مدنی که مبتنی بر نظر مشهور فقیهان امامیه تدوین شده مخالف است؛ زیرا طبق ماده 698 قانون اثر ضمان برائت ذمّه مدیون و اشتغال ذمّه ضامن است. به علاوه استقرار دین بر ذمّه دو نفر امری خلاف قاعده تبعیت امور اعتباری از روابط منطقی حاکم بر امور واقعی بوده و مستلزم دلیل است؛ درحالی که دراین خصوص دلیلی نیست. در این مقاله باتوجه به مبانی فقهی موجود در باب ضمان و رویکرد قانون مدنی در مورد تضامن، روشن می شود هر دین دربرگیرنده دو مرتبه است، یکی اشتغال ذمّه مدیون به آن دین که ظرف آن «ذمّه» مدیون است و دیگری تعهد مدیون به پرداخت دین که ظرف آن «عهده» مدیون است. در ضمان تضامنی، ضامن بدون آنکه دین را بر ذمّه بگیرد، صرفاً متعهد به پرداخت آن می شود. این نظریه منطبق با «ضمان عرفی» است که توسط برخی از فقهای متأخر امامیه مطرح شده و چنین عقدی بر اساس عموماتی چون «اوفوا بالعقود» صحیح است و کاملاً منطبق با مواد 699 و 723 قانون مدنی است که قانون مدنی آن را به عنوان التزام به تأدیه شناسایی نموده است.A New Perspective on the Nature of Joint and Several Guarantee Agreements Based on the Contractual Obligation to Pay
Most legal scholars believe that joint guarantee means the addition of the guarantor's obligation to that of the debtor and has a nature similar to the transfer of obligation. However, the Civil Code, in Article 723, defines joint liability as the guarantor's commitment to pay the debt, rather than the addition of their obligation to that of the debtor. Moreover, accepting joint liability as an addition of obligations contradicts the Civil Code, which is based on the prevailing opinions of the Jaʽfari jurisprudence. According to Article 698 of the law, the effect of a guarantee is to release the debtor from obligation and to encumber the guarantor's obligation. Additionally, establishing a debt on the obligations of two individuals contradicts the principle that fictional matters must follow the logical relationships governing real matters and requires specific evidence; however, there is no such evidence in this regard. This article, considering the jurisprudential foundations regarding guarantee and the Civil Code's approach to joint liability, demonstrates that every debt includes two aspects: one is the encumbrance of the debtor's obligation by the debt, and the other is the debtor's commitment to pay the debt. In joint guarantee, the guarantor, without taking on the debt, is merely committed to paying it. This theory conforms to the concept of "customary guarantee" proposed by some recent Jaʽfari jurisprudents. Such a contract is valid based on general principles such as "fulfill your contracts" and fully complies with Articles 699 and 723 of the Civil Code, which recognize it as an obligation to pay.
تبلیغات
