آشکارسازی تأثیر روند گسترش کالبدی شهری خرم آباد بر تغییرات میزان آلبدوی سطحی و ارتفاع لایه مرزی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: هدف از این تحقیق آشکارسازی روند گسترش بافت کالبدی شهر خرم آباد و اثرات آن بر ارتفاع لایه مرزی و سپیدایی سطحی شهر است. در این راستا در ماه ژوئن 4 دوره آماری ۱۹۹۰، ۲۰۰۰، ۲۰۱۰، ۲۰۲۰، با اجرای تابع جبرباندی، بافت کالبدی شهر خرم آباد و روند تغییرات آن طی ۳۰ سال بررسی گردید. روش و داده: داده های مربوط به سپیدایی سطحی و ارتفاع لایه مرزی از داده های بازتحلیل ECMWF مدل ERA5 با قدرت تفکیک ۰/۱۲۵ درجه قوسی، برای دوره آماری ۱۹۹۰-۲۰۲۰ اخذ شد. تغییرات دوره ای بافت شهری خرم آباد نیز با استفاده از شاخص سنجش از دوری NDBI از تصاویر ماهواره های لندست ۵ و ۸ طی دوره ۳۰ ساله استخراج گردید. یافته ها: نتایج نشان داد بافت شهر خرم آباد طی دوره ۳۰ ساله رشد ۸۲۹ هکتاری داشته و نشان داد که شهر طی دوره ۳۰ ساله ۴۷ درصد گسترش یافته است. نتیجه اقلیمی این گسترش کالبدی در متغیرهای سپیدایی سطحی و ارتفاع لایه مرزی نشان داد با گسترش بافت کالبدی شهر، میزان سپیدایی به صورت معنی داری با شیب سالانه ۰/۰۰۳۲- درصد در دوره سرد و ۰/۰۰۰۵- درصد در دوره گرم سال کاهش داشته است؛ اما ارتفاع لایه مرزی شهر خرم آباد، بر خلاف میزان سپیدایی، روند افزایشی با شیب ۷ متر در سال در دوره گرم و ۳ متر در سال در دوره سرد سال بوده است. کاهش میزان سپیدایی سطحی باعث افزایش بیشتر تابش بودجه حرارتی شهر شده و افزایش بودجه حرارتی باعث افزایش ارتفاع لایه مرزی طی دوره آماری ۱۹۹۰-۲۰۲۰ شده است. نتیجه گیری: بر مبنای یافته های تحقیق می توان گفت که گسترش بافت کالبدی شهر خرم آباد طی ۳۰ سال اخیر به صورت معنی داری منجر به کاهش سپیدایی سطحی و افزایش ارتفاع لایه مرزی در سطح شهر شده است. نوآوری، کاربرد نتایج: بررسی و آشکارسازی تأثیر تغییرات کاربری اراضی بر فاکتورهای حرارتی جو پایین منطقه (سپیدایی سطحی، ارتفاع لایه مرزی) مهم ترین نوآوری این تحقیق است. تغییرات فاکتورهای حرارتی مانند سپیدایی و ارتفاع لایه مرزی تأثیرات گسترده ای در آسایش اقلیمی و کیفیت محیط زیستی شهر دارند؛ لذا آشکارسازی تأثیر بافت کالبدی شهر در ارتباط با توزیع فضایی، فضای سبز و بوستان ها و پارک های شهری جهت تعدیل شرایط حرارتی شهر بسیار مهم است.Revealing the influence of the physical expansion process of Khorram Abad city on changes in surface albedo and boundary layer height
Aim: This research aims to reveal the expansion trend of the built-up up of Khorramabad city and its effects on the boundary layer height and surface albedo in the city.
Material & Method: The data related to the 2 main factors as surface Albido (FAL) and boundary layer height (BLH), were also obtained from the ECMWF data of ERAS model for the statistical period of 1990-2020.
Finding: The results indicated that the urban area of Khorramabad grew by 829 hectares during the 30-year period, which indicates that this city expanded by 47% during the last 30-year period. The climatic result of this physical expansion in 2 variables of surface albedo and boundary layer height represented that with the expansion of the physical built-up of the city, the amount of albedo has decreased significantly. This decrease in surface albedo has caused a further increase in radiation and an increase in the heat budget of the city, which has increased the height of the boundary layer during the statistical period of 1990-2020.
Conclusion: The expansion of Khorramabad's physical built-up has significantly reduced the surface Albido and increased the height of the boundary layer in the city.
Innovation: Investigating and revealing the effect of land use changes on the thermal factors of the lower atmosphere of the region (surface albedo, boundary layer height) is the most important innovation of this research. Changes in thermal factors such as albedo and boundary layer height have extensive effects on climatic comfort and environmental quality. Therefore, it is essential to reveal the impact of the physical texture of the city concerning the spatial distribution, green space and urban gardens and parks to adjust the city's thermal conditions.
تبلیغات
