هخامنشی گرایی در سیاست گذاری های فرهنگی حکومت محمدرضاشاه پهلوی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بررسی دوران 37 ساله حکومت محمدرضا شاه پهلوی نشان می دهد که در میان ابعاد اندیشه باستان گرایی این حکومت، توجه، علاقه و دل بستگی به فرهنگ و تمدن هخامنشی از جایگاه برجسته ای برخوردار بوده است. این موضوع که از آن می توان به پدیده هخامنشی گرایی یاد کرد، بسیاری از سیاست ها و راهبردهای پهلوی دوم را تحت تأثیر قرار داد. مقاله حاضر با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی درصدد پاسخ به این سؤال است که محمدرضا شاه پهلوی در سیاست گذاری های فرهنگی خود چه رویکردی به تاریخ و تمدن هخامنشی داشته است؟ یافته های این بررسی نشان می دهد محمدرضا شاه و کارگزاران فرهنگی اش سهم بسیار مهمی از سیاست ها و برنامه های فرهنگی حکومت پهلوی دوم را به احیا و ترویج فرهنگ و تمدن هخامنشی در عرصه داخلی و خارجی اختصاص داده بودند. مهم ترین تجلّیات هخامنشی گراییِ فرهنگی، در عرصه هایی همچون هنر نمایش، موسیقی؛ ساخت و طراحی آثار و نمادهای هخامنشی؛ نام گذاری هخامنشی بر روی مکان ها، رویدادها و سال ها؛ برگزاری نمایشگاه ها، کنگره ها، مسابقات و جشن ها به مناسبت بزرگداشت و یادبود هخامنشیان؛ تألیف، ترجمه و چاپ کتاب و مقاله در مورد هخامنشیان و ابداع تقویم شاهنشاهی با مبدأ هخامنشی بروز و ظهور کرد. باید گفت برجسته کردن تمدن هخامنشی از سوی محمدرضا شاه و توجه و علاقه خاص وی از میان سلسله های باستانی ایران به هخامنشیان، به دلیل کارکرد پویا و بالنده میراث خوش نام و موردتمجید این حکومت در عرصه فرهنگی، دینی، سیاسی، هنری و... جهانِ معاصر بود که حکومت پهلوی با تبلیغ و ترویج آنها می توانست برای ارتقای جایگاه ایران و سلطنت خود در عرصه داخلی و مناسبات جهانی استفاده کند.Achaemenidism in the Cultural Policymaking of Mohammad Reza Shah Pahlavi's Government
An examination of the 37-year reign of Mohammad Reza Shah Pahlavi reveals that, among the dimensions of the ancient-oriented ideology of his government, attention, interest, and attachment to Achaemenid culture and civilization held a prominent position. This phenomenon, which can be referred to as Achaemenidism, significantly influenced many of the policies and strategies of the second Pahlavi era. Using a descriptive-analytical method, this article seeks to answer the question: What approach did Mohammad Reza Shah Pahlavi take toward Achaemenid history and civilization in his cultural policymaking? The findings of this study indicate that Mohammad Reza Shah and his cultural agents allocated a significant portion of the cultural policies and programs of the second Pahlavi government to the revival and promotion of Achaemenid culture and civilization, both domestically and internationally. The most prominent manifestations of cultural Achaemenidism appeared in areas such as performing arts, music, the creation and design of Achaemenid artifacts and symbols, the naming of places, events, and years after Achaemenid themes, the organization of exhibitions, congresses, competitions, and celebrations to commemorate the Achaemenids, the composition, translation, and publication of books and articles about the Achaemenids, and the establishment of the Imperial Calendar with an Achaemenid starting point. It can be said that Mohammad Reza Shah's emphasis on Achaemenid civilization and his particular interest in the Achaemenids among Iran's ancient dynasties stemmed from the dynamic and flourishing legacy of this well-regarded and celebrated empire in contemporary cultural, religious, political, and artistic spheres. By promoting and propagating these aspects, the Pahlavi government sought to enhance Iran's status and its own monarchy both domestically and in global relations.
تبلیغات
