سیاست مذهبی مأمون و گسترش تشیع در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خلافت مأمون زمینه ساز تغییرات و تحولات سرنوشت سازی در جهان اسلام، به ویژه در سرزمین ایران برای مذهب تشیع و شیعیان گردید. این پژوهش در صدد بررسی این مسئله است که سیاست مذهبی مأمون چه بود و خواسته و ناخواسته چه پیآمدهایی برای مذهب تشیع و گسترش آن در ایران داشت؟ فرضیه تحقیق این است که مأمون به منظور مشروعیت بخشی و تحکیم بنیان قدرت خود؛ به سرمایه معنوی، نفوذ دینی واعتبار اجتماعی و سیاسی تشیع و شیعیان، به امامت امام رضا (ع) متوسل شد. او براین باور بود که با اتخاذ چنین سیاستی می تواند به اهداف خود نایل آید اما، سیاست ها و اقدامات خاص علی بن موسی الرضا(ع) چنان شرایط را دگرگون ساخت که نه فقط مأمون به اهداف خود نرسید بلکه با چالش ها و تعارض های بنیادین فکری- سیاسی با آموزه های تشیع و شیعیان به امامت آن حضرت مواجه گردید. در این پژوهش با روش تحلیل سندی وکیفی این نتیجه به دست آمد که امام رضا (ع) سیاست ابزاریِ مأمون را به سیاستی راهبردی و فرصتی برای تفسیر، تبیین و نشر آموزهای حقّه اسلامی مبتنی بر اصل امامت تبدیل کرد و از فرصت فراهم شده به وسیله مأمون برای گسترش تشیع و آموزه های شیعی بهره برد.Ma'mun's religious policy and the expansion of Shiism in Iran
The period of Ma'mun's caliphate became the basis for the decisive changes and transformations in the Islamic world, especially in the vast land of Iran for the Shiism and Shiites. This research aims to investigate the issue of what was Ma'mun's religious policy and what were the intended and unintended consequences for the Shia religion and its expansion in Iran? The hypothesis of the research is that Ma'mun resorted to the Imamate of Imam Reza in order to legitimize and consolidate his power with capital and prestige, the religious, social and political influence of Shiites and Shiites. He thought that by adopting such a policy, he could achieve his goals. However, the specific policies and measures of Ali ibn Musa al-Reza changed the situation so much that not only did Ma'mun not reach his goals, but he also faced challenges and fundamental intellectual-political conflicts with the teachings of Shi'ism under his Imamate. With the method of documentary and qualitative analysis, the result was obtained that Imam Reza turned Ma'mun's instrumental policy into a strategic policy and an opportunity to interpret, explain and publish the teachings of Islamic wisdom based on the principle of Imamate and took advantage of the opportunity provided by Ma'mun to spread Islam with Shiite reading.
تبلیغات
