منابع اشعارِ سرگردانِ متن نزهه العقول فی لطایف الفصول (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نزهه العقول اثر محمّد عوفی، مشحون از ابیات و اشعاری است که بدون نام شاعر به متن راه یافته اند. این متن، چهل فصل دارد که مؤلف آن در هر فصلی، متناسب با حکایات، ابیات و اشعاری در قالب های مختلف آورده است. پژوهش حاضر با تکیه بر شیوه توصیفی- تحلیلی به بررسی این اشعار پرداخته است. در این متن، نود و هفت بار از شعر استفاده شده که قالب رباعی پربسامدترین قالب شعری به کار رفته در آن است. در نزهه العقول: از سی و چهار رباعی، بیست و هشت تک بیت، شانزده قطعه، یازده مثنوی و هشت بار از ابیاتی متناسب با قالب های قصیده و غزل استفاده شده است. از این نود و هفت شعر مورد استفاده، منبع یا منابعی برای سی و چهار شعر پیدا شد؛ از سنایی، خاقانی و نظامی به دفعات استفاده شده و از شاعرانی چون: عین القضات همدانی، معین الدین اصم، سیدحسن غزنوی، باباافضل کاشانی و ... اشعاری ذکر شده است. در اغلب اشعار به کار رفته در متن نزهه العقول، اختلاف هایی با نسخه های چاپی دیوان شاعران وجود دارد. ضمن اینکه در انتساب بعضی از اشعار به کار رفته، تنازع وجود دارد که نزهه العقول در این زمینه یاری دهنده است.Sources of Stray Verses in Nazhat al-Oqoul fi Lata’if al-Fosoul
Nazhat al-Oqoul is replete with verses and poems that have found their way into a text without the poet's name. This text consists of forty chapters, in each of which, in accordance with the story narrated, the author has included verses in various forms. The present research has examined these verses using an analytical-descriptive method. In the text, poetry has been used ninety-seven times, with the Quatrains being the most frequent poetic form. In Nazhat al-Oqoul, there are thirty-four Quatrains, twenty-eight single verse, sixteen stanzas, eleven mathnavis, and eight poems in the form of odes and sonnets. Out of these ninety-seven poems used, sources were found for thirty-four of them; verses from Sanaei, Khaqani, and Nezami were found repeatedly, and poems from poets such as Ayn al-Quzzat Hamadani, Mu'in al-Din Asam, Seyed Hassan Ghaznavi, Baba Afzal Kashani, and others were included too. Most of the poems used in the Nazhat al-Oqoul text differ from the published versions of anthologies. Furthermore, there is a dispute over the attribution of some of the poems used, and Nazhat al-Oqoul is helpful in this regard.
تبلیغات
