L’imaginaire du Harem et le discours(anti ?) colonial de Marga d’Andurain (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
Le harem, lieu de splendeur et d'enchantement, alimentant les fantasmes liés à l'Orient, constitue un pilier de l'Orientalisme tel que théorisé par Edward Said. Ce stéréotype, longtemps fondé sur des témoignages masculins, est remis en question par la redécouverte et l’étude des récits de voyage féminins depuis la fin du XXe siècle ; ceux-ci nuancent voire contredisent le canon masculin. Marga d'Andurain (1893-1948), voyageuse et aventurière, s'installe à Palmyre puis décide de partir en Arabie Saoudite pour participer au pèlerinage du Hajj et rejoindre le Golfe Persique. Cependant, les autorités saoudiennes ne l'autorisent pas à accomplir son projet et, dès son arrivée, elle est cloîtrée dans le harem du sous-gouverneur de Djeddah. Cet article vise à analyser la représentation du harem dans son récit rétrospectif, Le Mari Passeport, à la lumière de la thèse d'Edward Said tout en tenant compte des évolutions critiques postérieures. Nous chercherons à déterminer si ce récit s'inscrit dans le champ intertextuel orientaliste ou s'il propose une vision plus subtile et originale du harem. Notre étude révèle que si Marga d'Andurain, comme d’ailleurs d’autres voyageuses ayant eu accès au harem, offre un regard plus nuancé que ses prédécesseurs masculins sur le monde oriental, son témoignage, traversé par des schémas interprétatifs coloniaux, ne parvient pas à décoloniser totalement sa représentation.تصویر خیالی حرمسرا و گفتمان (ضد؟) استعماری مارگا دَندورَن
حرمسرا، نماد شکوه و شادی شرق، که همواره خیال پردازی های غربیان را جان بخشیده، یکی از مفاهیمی ست که نظریه ی شرقشناسی ادوارد سعید بر پایه ی آن بنا شده است. تصویر قالبی حرمسرا که از ابتدای قرن هجدهم بر اساس نوشته های مردان شکل گرفته، از پایان قرن بیستم با کشف دوباره ی سفرنامه های زن نویس و مطالعه ی آنها مور تردید واقع شده است. این سفرنامه ها گفتمان مسلط مردانه را تصحیح و یا حتی نقض می کنند. مارگا دندورن ( 1893- 1948) ماجراجو و مسافری ست که پس از سکونت در پالمیر تصمیم به سفر به عربستان سعودی می گیرد تا در زیارت حج شرکت کند و سپس به کرانه های خلیج فارس برود. اما به محض ورود به جده، مقامات سعودی از ادامه ی سفر او جلوگیری و او را مجبور به سکونت در حرمسرای فرماندار جده می کنند. هدف پژوهش حاضر اینست که بر پایه ی نظریه ی شرقشناسی ادوارد سعید و نیز انتقاداتی که به آن وارد شده، بازنمایی حرمسرا را در «شوهر-گذرنامه»، سفرنامه ای که دندورن پس از رهایی می نویسد، بررسی کند. تلاش شده تا مشخص شود آیا این روایت فضای به گفته ی سعید شدیدا بینامتنی شرق شناسی را تقویت می کند یا نسخه ای جدید و دقیق از حرمسرا ارائه می دهد. پژوهش فوق نشان می دهد هرچند همچون سایر سفرنامه نویسان زن، دندورن نیز کلیشه های مردانه ی مسلط را بازتولید نمی کند، اما در نهایت سفرنامه ی او سرشار از پیشداوری های استعماری ست و موفق به استعمارزدایی از تصویر شرقی شده ی حرمسرا نمی شود.
تبلیغات
